Πρωτοφανής ήταν η ανταλλαγή πυρών on camera ανάμεσα στον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και τον τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφορικά με τη συνθήκη της Λωζάνης.
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας υπογράμμισε πως η Συνθήκη της Λωζάνης είναι αδιαπραγμάτευτη, σχολιάζοντας τις χθεσινές δηλώσεις του κ. Ερντογάν περί ανάγκης επικαιροποίησης της Συνθήκης της Λωζάνης και πρόσθεσε πως δεν χρειάζεται ούτε αναθεώρηση ούτε επικαιροποίησή της. «Η ευρωπαϊκή πορεία είναι προς όφελος του τουρκικού λαού», ανέφερε ο κ. Παυλόπουλος τονίζοντας ότι οι προς ένταξη χώρες οφείλουν να σέβονται το Διεθνές Δίκαιο ενώ πρόσθεσε ότι η ελληνική πλευρά είναι έτοιμη να αποτελέσει την πόρτα και το παράθυρο της Τουρκίας προς την ΕΕ.
Ακόμη, ο κ. Παυλόπουλος είπε πως είναι πολύ σημαντική η επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα. «Είμαστε εδώ για να χτίσουμε γέφυρες φιλίας και η βάση που θεμελίωσε την φιλία μας είναι η σεβασμός της Συνθήκης της Λωζάνης», είπε ο ίδιος. Παράλληλα, ο ίδιος δήλωσε πως «η Ελλάδα ευνοεί την ευρωπαϊκή προοπτική και της ΠΓΔΜ και της Αλβανίας, αλλά υπάρχουν προϋποθέσεις», ενώ για το Κυπριακό είπε πως «θέλουμε να φτάσουμε σε μια ευκταία λύση».
Ο Τούρκος Πρόεδρος έσπευσε να απαντήσει, κάνοντας λόγο για εκκρεμότητες στην Συνθήκη της Λωζάνης που πρέπει να συζητηθούν ξανά. «Επιθυμώ να αποτελέσει η επίσκεψη ένα νέο σημείο καμπής στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Διατυπώσατε αλήθειες και πραγματικότητες ανοιχτά και ξεκάθαρα, θα κάνω το ίδιο κι εγώ. Κυρίως στο θέμα της Συνθήκης της Λωζάνης νομίζω ότι υπάρχουν ακόμη κάποιες εκκρεμότητες και κάποια θέματα που δεν κατανοούνται σωστά. Υπεγράφη πριν από 94 χρόνια και δεν υπεγράφη μόνο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας», ανέφερε και πρόσθεσε:
«Μεσα στο διάστημα αυτό των 94 χρόνων ξαναοικοδομείται ο πλανήτης μας, άλλαξαν πολλά πραγματα ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα στο διάστημα αυτό. Είπατε ότι στη Συνθήκη της Λωζάνης χαρακτηρίζεται μουσουλμανική η μειονότητα στην Ελλάδα, αλλά ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υπάρχει αναφορά στη λέξη τουρκική. Πρέπει να αξιολογήσουμε τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων εκεί. Μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν μπορούν να ασκήσουν τη θρησκεία τους βάσει της συνθήκες της Λωζάνης; Στην Τουρκία ο Πατριάρχης δεν είναι διορισμένος».
«Το θέμα της προστασίας των δικαιωμάτων των ομογενών μας στη δυτική Θράκη είναι ένα θέμα ύψιστης προτεραιότητας για εμάς. Στόχος μας είναι να βρεθεί δίκαιη και βιώσιμη λύση στην Κύπρο, το ίδιο να πράξουμε και στο Αιγαίο. Υπάρχουν διάφορα θέματα που αναφέρονται στη Συνθήκη της Λωζάνης, εμείς όμως τώρα πρέπει να κάνουμε τα βήματα που χρειάζονται άμεσα. Έχουν περάσει 94 χρόνια, έχουν αλλάξει πολλά πραγματα στο διάστημα αυτό. Όταν μιλάω για επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης, εννοώ αυτά ακριβώς τα θέματα, βέβαια υπάρχουν και ορισμένα προβλήματα σε στρατιωτικά θέματα. Όταν αποχωρήσατε από το ΝΑΤΟ εμείς σας στηρίξαμε για να γίνετε μέλος του ΝΑΤΟ. Στη δυτική Θράκη το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι πολύ πιο χαμηλό από τον μέσο όρο της Ελλάδας. Δεν υπάρχει στήριξη επιχειρηματιών. Στην Τουρκία δεν θα δείτε τέτοια μεταχείριση των Ρωμιών πολιτών, ή την παραμικρή διάκριση. Εμείς δώσαμε τουρκική ιθαγένεια σε μέλη της επιτροπής που εκλέγουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Στη δυτική Θράκη όμως οι ιμάμηδες δεν μπορούν να εκλέγουν τον αρχιμουφτή τους, άρα δεν εφαρμόζεται η Συνθήκη της Λωζάνης».
Ο Τούρκος Πρόεδρος έκανε και μία αναδρομή στο παρελθόν: «(σσ τα θέματα αυτά) Τα συζητήσαμε με τους κ.Σημίτη, Καραμανλή, Παπανδρέου, το ίδιο κάνουμε με τον κ.Τσίπρα τώρα, αλλά δεν μπορούμε να πάρουμε κάποιο αποτέλεσμα. Αν κοιτάξουμε την οικονομική πτυχή του θέματος στη Δυτική Θράκη οι άνθρωποι είναι φτωχότεροι. Στη Δυτική Θράκη δεν μπορούν να χωνέψουν ούτε τη λεξη "τουρκική"». Μάλιστα, επετίμησε την ελληνική κυβέρνηση που δεν έσπευσε να ελέγξει όσους αντέδρασαν στην επίσκεψή του στην Ελλάδα.
Η ένταση στις τοποθετήσεις των δύο Προέδρων, οδήγησε και σε μία εκτός πρωτοκόλλου συζήτηση περί διεθνούς δικαίου.
Ο κ. Παυλόπουλος έλαβε ξανά τον λόγο, επικαλούμενος την ιδιότητα ως καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου, λέγοντας πως οι Συνθήκες δεν αναθεωρούνται αλλά ερμηνεύονται. «Οι Συνθήκες δεν χρειάζονται ούτε αναθεώρηση ούτε επικαιροποίηση. Υπάρχουν μέθοδοι ερμηνείας του Δικαίου ώστε να προσαρμόζεται ο κανόνας Δικαίου που περιέχει η Συνθήκη στα υπάρχοντα δεδομένα. Αν αποφεύγαμε ορισμένους όρους που δεν ταιριάζουν και νομικά, ορισμένες παρεξηγήσεις θα είχαν λήξει την ώρα που έπρεπε. Τις σχέσεις μας πρέπει να τις στηρίζουμε στην ειλικρινή φιλία και η επίλυση του όποιου ζητήματος πρέπει να γίνει με ειρηνικά μέσα. Δεν είναι ότι δεν μπορώ να σας δώσω μια απάντηση στα θέματα στα οποία αναφερθήκατε, αλλά η απάντηση θα δοθεί από την κυβέρνηση, διότι δεν είμαι εκτελεστικός πρόεδρος», σημείωσε.
Απαντώντας ο κ. Ερντογάν τόνισε: «Ωραία όσα είπατε, αλλά πρέπει να δώσω απάντηση γιατί αλλιώς θα ήταν ασέβεια απέναντι στον εαυτό μου. Δεν είμαι καθηγητής Νομικής, αλλά ξέρω καλά το πολιτικό δικαιο. Εκεί υπάρχει αναφορά σε επικαιροποίηση, αρκεί να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των χωρών στο θέμα αυτό. Εγώ βέβαια αναφέρθηκα στα θέματα αυτά επειδή εσείς αναφερθήκατε σε αυτά. Αλλιώς θα τα συζητούσα αυτά τα ζητήματα με τον κ. Τσίπρα».
Νωρίτερα, ο κ. Ερντογάν κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη.