Skip to main content

Ζητείται Στρατηγικό Σχέδιο για το Θαλάσσιο Μέτωπο της Θεσσαλονίκης

Ο Πρόεδρος Περιφερειακού Τμήματος Β. Ελλάδας Συλλόγου Ελλήνων Μηχανικών εκφράζει ιδέες και ανησυχίες για το project ενοποίησης του θαλάσσιου μετώπου.

του Νίκου Κουτσομάρκου*

Με αφορμή τον δημόσιο διάλογο που διεξάγεται για το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης, και ειδικότερα τις απόψεις και θέσεις που παρουσιάστηκαν στην πρόσφατη ημερίδα που διοργάνωσε η Voria.gr, κατατίθενται ορισμένες προτάσεις για την βελτίωση της όποιας διαδικασίας και τελικού εγχειρήματος, επισημαίνοντας ως πρωταρχική ανάγκη την ύπαρξη ενός Στρατηγικού Σχεδιασμού για το Θαλάσσιο Μέτωπο.

Ένα στρατηγικό σχέδιο είναι απαραίτητο:

αφενός για να ενσωματώσει και οργανώσει όλες τις ανάγκες, προβλήματα και απόψεις που αναπτύσσονται στον δημόσιο διάλογο,

αφετέρου για να παρέχει την καθοδήγηση, συγκέντρωση και επικέντρωση προς κοινά συμφωνημένους στόχους και προτεραιότητες για όλη την περίοδο υλοποίησης.

και για να παρέχει ένα πλαίσιο διαφάνειας στις αποφάσεις τόσο για τους πολίτες όσο και τον ιδιωτικό τομέα σχετικά με την περιοχή.

Εξάλλου και το σχέδιο ΚΥΑ για την αναθεώρηση του ΠΠΧΣΑΑ ΠΚΜ θέτει ως προτεραιότητα για την Μητροπολιτική Περιοχή της Θεσσαλονίκης τον Στρατηγικό Ανασχεδιασμό του θαλάσσιου μετώπου από το Εθνικό Πάρκου Αξιού μέχρι την Επανομή.

Παρ’ όλα αυτά από τον μέχρι σήμερα σχετικό δημόσιο διάλογο και απόψεις των φορέων της περιοχής μας απουσιάζει ένα συγκεκριμένο όραμα και η διατύπωση ευρύτερων στρατηγικών κατευθύνσεων για το θαλάσσιο μέτωπο. Η συζήτηση μέχρι στιγμής έχει επικεντρωθεί και έχει μετατρέψει σε μοναδικό όραμα την εκπόνηση ενός Ειδικού Χωρικού Σχεδίου, το οποίο αποτελεί όμως απλά ένα εργαλείο και όχι τον αυτοσκοπό για το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Εκτιμάται δε, ότι η συγκέντρωση πόρων και δυναμικού στην εκπόνηση ενός ΕΧΣ μάλλον περισσότερη καθυστέρηση και εμπλοκή θα δημιουργήσει στην υλοποίηση των όποιων έργων και επενδύσεων. Ας μη ξεχνάμε ότι η θεσμοθέτηση ενός ακόμα σχεδίου ρυθμίσεων χρήσεων γης σίγουρα δεν αποτελεί το δυνατό σημείο της ελληνικής δημόσιας διοίκησης και αυτοδιοίκησης. Εξάλλου τα παραδείγματα των ρυθμών έγκρισης νέων σχεδιασμών είναι εμφανή:

-6 χρόνια από την ανάθεση των μελετών αναθεώρησης του ΠΠΧΣΑ ΠΚΜ και ακόμα δεν έχει εγκριθεί

-10 χρόνια από την ανάθεση των μελετών αναθεώρησης του νέου Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης και ακόμα δεν έχει εγκριθεί

-6 χρόνια από την ανάθεση των μελετών του νέου ΓΠΣ Θεσσαλονίκης και ακόμα δεν έχει εγκριθεί

Σημαντικά ερωτήματα για την αναγκαιότητα και χρησιμότητα του εργαλείου του ΕΧΣ δημιουργούνται περαιτέρω από τα εξής:

-Οι μέχρι στιγμής κατατεθειμένες προτάσεις αφορούν έργα αποσπασματικά και παρεμβάσεων τοπικού χαρακτήρα στο δημόσιο χώρο.

-Οι προτάσεις έργων δεν φαίνεται να απαιτούν ειδικές ρυθμίσεις χρήσεων γης και όρων δόμησης (π.χ. δημιουργία ποδηλατοδρόμων, περιπατητικών διαδρομών-πεζοδρόμων ή άλλες λειτουργικές ρυθμίσεις του δημόσιου χώρου). Ειδικότερα, όσο αφορά στο τμήμα του Δ. Θεσσαλονίκης, εφόσον το ΓΠΣ είναι ακόμα υπό μελέτη, μπορούν να ενσωματωθούν τυχόν απαιτούμενες προβλέψεις πριν την έγκρισή του.

-Παράλληλα, είναι μόνο πρόσφατη η έγκριση του ΓΠΣ Πυλαίας – Χορτιάτη (6/2017) και δημιουργεί απορίες η ανάγκη για νέα τροποποίησή του.

-Δεν φαίνεται να υπάρχουν ενιαίες εκτάσεις γης που να υπερβαίνουν τα όρια ενός Δήμου.

Συμπερασματικά, τα όποια προβλήματα ρύθμισης του χώρου υπάρχουν σε εκτάσεις στο θαλάσσιο μέτωπο είναι αποτελεσματικότερο και ταχύτερο να αντιμετωπιστούν με συγκεκριμένα τοπικά ΕΧΣ (βλέπε παράδειγμα ΔΕΘ) και όχι σε ένα ενιαίο ΕΧΣ για όλο το θαλάσσιο μέτωπο.

Για το λόγο αυτό όμως, και για τον συντονισμό των όποιων απαιτούμενων ρυθμίσεων ΕΧΣ απαιτείται πρωτίστως ένας Στρατηγικός Σχεδιασμός για το Θαλάσσιο Μέτωπο. Το Στρατηγικό Σχέδιο είναι αυτό που θα εντοπίσει τα προβλήματα και τις ανάγκες για την εφαρμογή ΕΧΣ. Το Στρατηγικό Σχέδιο είναι αυτό που θα πει καθαρά σε όλους μας πώς ακριβώς θα αναπτυχθεί αυτό το θαλάσσιο μέτωπο και ποια θα είναι η σχέση του με άλλους στρατηγικούς σχεδιασμούς για την περιοχή, όπως π.χ. με έναν πλωτό Αξιό ποταμό.

Σίγουρα δεν μπορεί να αποτελέσει όραμα για μια τόσο εμβληματική και δυναμική περιοχή η δημιουργία ποδηλατοδρόμων και βελτίωσης των δημόσιων χώρων. Απαιτείται όραμα ολοκληρωμένο και αναπτυξιακό που θα σηματοδοτήσει το πλαίσιο για σημαντικές επενδύσεις και υποδομές που δημιουργούν θέσεις εργασίας, πλούτο και αναβάθμιση της προστασίας αυτού του μοναδικού περιβαλλοντικού πόρου. Για το λόγο αυτό απαιτείται παράλληλα μια Εκτίμηση των Χωρικών Επιπτώσεων του τελικού Στρατηγικού Σχεδίου.

Μόνο έτσι θα καταστεί δυνατή και η προσέλκυση των αναγκαίων χρηματοδοτικών πόρων και από άλλες πηγές, όπως η ΕΤΕπ, τα Επενδυτικά Ταμεία της Ε.Ε. και η Παγκόσμια Τράπεζα, καθώς οι εθνικοί και συγχρηματοδοτούμενοι πόροι δεν επαρκούν.

Προς αυτή τη κατεύθυνση και συμβάλλοντας εποικοδομητικά στον διάλογο που αναπτύσσεται προτείνεται η λειτουργική ενοποίησης ενός τέτοιου εκτεταμένου θαλάσσιου μετώπου να βασιστεί πρώτιστα σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό με επίλυση των παρακάτω βασικών παραμέτρων:

Α) μέσο μαζικής μεταφοράς σταθερής τροχιάς που θα εξυπηρετεί τις αστικές περιοχές του θαλάσσιου μετώπου,

Β) χωροθέτηση και ανάπτυξη ορισμένων αλλά και περιορισμένων εμβληματικών τουριστικών υποδομών,

Γ) χωροθέτηση και ανάπτυξη μιας εμβληματικής επιχειρηματικής περιοχής, με ελκυστική μίξη χρήσεων.

Τέλος, είναι εξίσου σημαντικό ο όποιος σχεδιασμός να εξασφαλίζει την ισόρροπη ανάπτυξη και την ισότητα στις ευκαιρίες σε ένα αξιοβίωτο αστικό περιβάλλον, ειδικότερα μεταξύ των ανατολικών και δυτικών περιοχών της Μητροπολιτικής Περιοχής.

*Ο Νίκος Κουτσομάρκος είναι Πρόεδρος Περιφερειακού Τμήματος Βόρειας Ελλάδας Συλλόγου Ελλήνων Μηχανικών, Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης.