Τις ημέρες πριν και μετά το Πάσχα οι Έλληνες κυκλοφορούν πολύ στους εθνικούς δρόμους, καθώς αρχικά μετακινούνται από τα αστικά κέντρα στην περιφέρεια και μετά από λίγες ημέρες επιστρέφουν. Έτσι έχουν τη δυνατότητα να δουν, να οδηγήσουν και να κρίνουν τους δρόμους. Φέτος, μάλιστα, η ολοκλήρωση κάποιων από τους εδώ και χρόνια εκκρεμείς οδικούς άξονες δίνει τη δυνατότητα σε πολλούς για ασφαλείς και γρήγορες μετακινήσεις. Άλλωστε με τα απανωτά εγκαίνια των αυτοκινητόδρομων το τελευταίο δεκαήμερο μπήκαμε στο κλίμα των… τούνελ, τα οποία έχουν, πλέον, ονοματεπώνυμο.
Οι εικόνες –και η σχετική ειδησιογραφία- μας γυρίζουν δεκαετίες πίσω. Όλοι αυτοί οι δρόμοι που επιτέλους ολοκληρώθηκαν και δόθηκαν στην κυκλοφορία είναι έργα που θα έπρεπε να ολοκληρωθούν στις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Άλλωστε τότε σχεδιάστηκαν και σε ορισμένες περιπτώσεις από τότε ξεκίνησε η προετοιμασία της κατασκευής τους. Μόνο που κάποια Ολοκληρωμένα Μεσογειακά Προγράμματα και τρία Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης δεν ήταν επαρκή για να ολοκληρωθούν τα τούνελ των Τεμπών, που κάνουν την ασφαλή διάβαση της κοιλάδας ζήτημα πέντε – έξι λεπτών. Έπρεπε να φτάσουμε στο ΕΣΠΑ 2007 - 2014, που στην ελληνική αριθμητική ολοκληρώνεται το 2017, για να φτάσουμε στο τέλος. Το εξίσου απογοητευτικό είναι ο ενθουσιασμός της σημερινής κυβέρνησης, που παίρνοντας τη σκυτάλη από τις προηγούμενες, παραδίδει τους αυτοκινητόδρομους στους πολίτες, λες και πρόκειται για τις βάσεις ενός λαμπρού αναπτυξιακού μέλλοντος. Λες και το ημερολόγιο έχει «κολλήσει» στο 1960 ή στο 1970.
Ασφαλώς τα μεγάλα αυτά έργα έπρεπε να ολοκληρωθούν. Αποτελούσαν εκκρεμότητα –μια πραγματική ντροπή- για τη χώρα. Μόνο που η καθυστέρηση δεκαετιών τους κατατάσσει υποχρεωτικά σε έργα δεύτερης κατηγορίας, τουλάχιστον σε σχέση με τη σημασία τους για την οικονομική ανάπτυξη. Κάτι ανάλογο θα συμβεί και με επίσης καθυστερημένο μετρό της Θεσσαλονίκης, ενώ σημαντικές επιπτώσεις υπάρχουν από την επίσης πολύχρονη καθυστέρηση στην ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της πόλης. Στην εποχή μας άλλα μετράνε, μόνο που γι’ αυτά τα… άλλα δεν κάνουμε τίποτα. Επαναλαμβάνουμε την τακτική της χρονοκαθυστέρησης, διότι στην Ελλάδα -και πριν και μετά τα Μνημόνια- η καταγραφή μιας βασικής ανάγκης στο επίπεδο των υποδομών απέχει πολλές δεκαετίες από την πρακτική κάλυψή της. Δεν έχουμε πάρει χαμπάρι ότι ζούμε στο αιώνα κατά τον οποίο «το γρήγορο ψάρι τρώει το αργό».
Στην εποχή του Διαδικτύου η χώρα εγκαινιάζει αυτοκινητόδρομους, εξαιρετικά χρήσιμους για τους εκδρομείς του Πάσχα, αλλά ήσσονος σημασίας για ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομικής δραστηριότητας. Αντί να υπερηφανευόμαστε για το γρήγορο και φτηνό ίντερνετ, που βοηθάει τόσο τις δουλειές, όσο και την καθημερινότητα των ανθρώπων, ικανοποιούμαστε βαφτίζοντας τα τούνελ με τα ονόματα των πρωταγωνιστών της Εμφυλίου και της Μεταπολίτευσης. Αντί να προωθούμε και να στηρίζουμε συστηματικά και φανατικά την χρήση της τεχνολογίας και της καινοτομικότητας σε όλα τα πεδία της οικονομικής δραστηριότητας –από τον πρωτογενή και τον δευτερογενή τομέα, μέχρι τις μεταφορές, το εμπόριο και τον τουρισμό- πανηγυρίζουμε διότι η απόσταση Θεσσαλονίκης – Αθήνας μειώθηκε κατά μισή ώρα. Αντί η Ελλάδα των χιλιάδων νησιών και των μυριάδων βουνοκορφών να είναι ολόκληρη ένα συμπαγές δικτυωμένο σύστημα, ικανό να εξυπηρετήσει από την εκπαίδευση και την υγεία, μέχρι την μικρή, τοπική επιχειρηματικότητα, θριαμβολογούμε για δρόμους που ολοκληρώθηκαν με καθυστέρηση δεκαετιών και ταυτόχρονα είναι από τους πιο ακριβούς στην Ευρώπη.
Προφανώς μια ανεπτυγμένη χώρα και μια σύγχρονη οικονομία χρειάζονται τα πάντα. Κάθε εποχή, όμως, επιβάλλει τις προτεραιότητες της, είτε μας αρέσει, είτε δεν μας αρέσει. Όπως έχει αποδειχθεί πάμπολλες φορές στο παρελθόν το αύριο θα έρθει, όση αντίσταση κι αν προβάλλει το σήμερα. Το μέλλον θα σαρώσει όσους δεν φροντίζουν να το προετοιμάσουν και να συντονιστούν μαζί του. Λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας η ιστορία και η γεωγραφία από μόνες τους δεν αρκούν πλέον. Ενώ σε όλο τον πλανήτη οι αλλαγές και οι εξελίξεις πυκνώνουν διαρκώς, η Ελλάδα –ως χώρα και ως κοινωνία- επιμένει στους δικούς της ρυθμούς. Αντιμετωπίζει το χρόνο όπως οι μοναχοί του Αγίου Όρους, στην κοσμοαντίληψη των οποίων δύο, τρεις ή και πέντε αιώνες είναι διαχειρίσιμο μέγεθος, αφού έτσι κι αλλιώς θα περάσουν με τη διδασκαλία του Ευαγγελίου και εν αναμονή της Δευτέρας Παρουσίας!