Στη συνέντευξη που παραχώρησε στη Voria.gr ο πρόεδρος της Εταιρείας Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης, καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ Άγις Παπαδόπουλος, κωδικοποιεί τους στόχους και περιγράφει τις ενέργειες της ΕΥΑΘ για την όσο το δυνατόν πιο ορθολογική διαχείριση του νερού στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.
Κύριε πρόεδρε, ποια είναι σήμερα η ποσότητα νερού που διοχετεύει η ΕΥΑΘ στους συνδρομητές της;
Η ΕΥΑΘ διοχετεύει έως και 250.000 κυβικά μέτρα πόσιμου νερού ημερησίως στους καταναλωτές της, μία ποσότητα που αντιστοιχεί στο νερό που χωρά σε 100 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων.
Πόσο από αυτό το νερό χάνεται και για ποιους λόγους;
Το μη τιμολογούμενο νερό ανέρχεται σήμερα σε περίπου 28%. Από αυτό ένα μέρος – περίπου το 20% - οφείλεται σε διαρροές. Αυτή είναι μία τιμή που παρατηρείται σε όλα τα αστικά δίκτυα ανάλογου μεγέθους και ηλικίας, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι έχουμε ένα δίκτυο διανομής μήκους άνω των 2.700 χιλιομέτρων, κάποια τμήματα του οποίου έχουν ηλικία άνω των 80 ετών. Το υπόλοιπο μη τιμολογούμενο νερό οφείλεται σε παράνομες υδροληψίες, που δυστυχώς εξακολουθούν να λαμβάνουν χώρα.
Ποιες είναι οι κινήσεις και οι επενδύσεις που δρομολογεί η ΕΥΑΘ προκειμένου να περιορίσει τις διαρροές;
Κινούμαστε σε δύο επίπεδα, ένα άμεσο - διαχειριστικό και ένα μεσοπρόθεσμο - επενδυτικό. Στο διαχειριστικό επίπεδο: (α) αντικαθιστούμε κάθε χρόνο δεκάδες χιλιόμετρα δικτύου, ειδικά στα παλιότερα τμήματά του και (β) εντατικοποιούμε τους ελέγχους για παράνομες υδροληψίες, ενώ παράλληλα προχωρούμε στην αντικατάσταση κατεστραμμένων υδρομέτρων. Ως αποτέλεσμα έχουμε καταφέρει να μειώσουμε ήδη αρκετά τις απώλειες την τελευταία διετία, και προφανώς συνεχίζουμε.
Στο επενδυτικό επίπεδο: (α) υλοποιούμε το έργο ολοκλήρωσης του συστήματος τηλεελέγχου (SCADA) του δικτύου ύδρευσης, που θα επιτρέψει τη βελτίωση της λειτουργίας του και τη μείωση των απωλειών και (β) σχεδιάζουμε το πρόγραμμα εγκατάστασης έξυπνων υδρομέτρων, που μεσοπρόθεσμα θα επιτρέψει έναν πολύ πιο αποτελεσματικό και άμεσο έλεγχο της λειτουργίας όλου του συστήματος, από τα αντλιοστάσια ως τον τελικό καταναλωτή, μειώνοντας τις απώλειες, αλλά και την κατανάλωση ενέργειας.
Ποιο ποσοστό του νερού αξιοποιείται από τα νοικοκυριά και ποιο για εμπορική χρήση;
Περίπου 80% του νερού διατίθεται σε οικιακούς καταναλωτές, ενώ το υπόλοιπο διατίθεται σε εμπορικούς καταναλωτές όλων των κατηγοριών, από μικρά καταστήματα έως μεγάλες επιχειρήσεις.
Είστε ικανοποιημένοι από την απόδοση των εγκαταστάσεων του Βιολογικού Καθαρισμού και πού διοχετεύεται το νερό μετά την επεξεργασία του;
Έχουμε δύο εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων, όπως είναι ο πλήρης όρος του βιολογικού καθαρισμού, την κεντρική στη Σίνδο και αυτήν στη Νέα Μηχανιώνα, ενώ έχουμε και την ευθύνη λειτουργίας της εγκατάστασης που επεξεργάζεται βιομηχανικά λύματα στη Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης. Και οι τρεις εγκαταστάσεις πληρούν τις απαιτήσεις της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Ωστόσο, επειδή πρέπει να ετοιμαζόμαστε για τις νέες, αυστηρότερες προδιαγραφές που θα ισχύσουν ως το τέλος της δεκαετίας, είναι ήδη σε εξέλιξη το έργο της αναβάθμισης της κεντρικής εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων μας στη Σίνδο, ενώ σε φάση συμβασιοποίησης βρίσκεται και η ανάλογη αναβάθμιση της εγκατάστασης των τουριστικών περιοχών στην Ν. Μηχανιώνα. Το νερό που εξέρχεται από τον βιολογικό καθαρισμό, το οποίο πληροί όλες τις προδιαγραφές ποιότητας, διοχετεύεται επί του παρόντος στον Θερμαϊκό. Έχουμε προτείνει στον Γενικό Οργανισμό Εγγείων Βελτιώσεων, που είναι υπεύθυνος για τις αγροτικές αρδεύσεις να αξιοποιείται γι’ αυτό το λόγο στις παρακείμενες περιοχές. Ως τώρα αυτό γίνεται μόνο σε περιόδους ξηρασίας, αλλά εκτιμώ ότι στο άμεσο μέλλον θα αυξηθεί η χρήση του νερού για αρδευτικούς σκοπούς.
Θα γίνει δυνατός στο ορατό μέλλον ο διαχωρισμός της ποιότητας του νερού, ώστε –για παράδειγμα- να μην ποτίζονται τα πάρκα της παραλίας με πόσιμο νερό;
Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε αρκετές χώρες του εξωτερικού, όπου υπάρχουν διαχωρισμένα δίκτυα πόσιμου νερού και νερού άρδευσης πάρκων, επειδή είναι πραγματικά κρίμα να χρησιμοποιείται πολύτιμο πόσιμο νερό για τέτοιες χρήσεις. Το πρόβλημα δεν είναι ο διαχωρισμός της ποιότητας του νερού, αλλά η ανάπτυξη ενός ξεχωριστού δικτύου που να καλύπτει τους χώρους πρασίνου. Είμαστε σε σχετικές συζητήσεις με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, επειδή πιστεύουμε ότι έχει ενδιαφέρον να προσεγγίσουμε το ζήτημα, καταρχάς σε ένα πιλοτικό έργο, για να διαπιστωθεί κατά πόσο είναι εφικτό.
Είναι δυνατόν στο πεδίο της ύδρευσης να εφαρμοστούν οι προβλέψεις της κυκλικής οικονομίας, ώστε να φτάσουμε σε σημείο να μη χάνουμε ούτε μία σταγόνα;
Η εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας είναι πράγματι στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη και αφορά σε μεγάλο βαθμό τόσο την ύδρευση όσο και –κυρίως- την αποχέτευση. Στην κατεύθυνση αυτή, πέραν της δραστικής μείωσης των απωλειών, εντάσσονται η προαναφερθείσα χρήση του νερού που παράγεται από τους βιολογικούς καθαρισμούς, αλλά και η χρήση της ξηραμένης ιλύος που επίσης προκύπτει ως παραπροϊόν. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι η ξηραμένη ιλύς από τους βιολογικούς μας διατίθεται ήδη τόσο ως πόρος παραγωγής ενέργειας όσο και ως εδαφοβελτιωτικό. Σε ό,τι δε αφορά το μέλλον, ολοκληρώνεται ο διαγωνισμός καινοτομίας που προκηρύξαμε απευθυνόμενοι στην ερευνητική κοινότητα, ζητώντας καινούριες ιδέες για την αξιοποίηση και άλλων παραπροϊόντων του βιολογικού καθαρισμού, όπως είναι ο φώσφορος και το άζωτο, κάνοντας ένα ουσιαστικό βήμα στην κατεύθυνση της κυκλικής οικονομίας.
Επίσης, αναπόσπαστο μέρος της βιώσιμης ανάπτυξης είναι η καλλιέργεια της αντίληψης για την ορθολογική χρήση του νερού. Στην κατεύθυνση αυτή έχουμε τακτικά ενημερωτικές δράσεις και, κυρίως, επενδύουμε σε εκπαιδευτικά προγράμματα που υλοποιούνται στο Μουσείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης και απευθύνονται κατά κύριο λόγο στα παιδιά του δημοτικού, τους αυριανούς πολίτες. Αντίστοιχο πρόγραμμα υπάρχει και για τον «κύκλο της αποχέτευσης» που υλοποιείται με επισκέψεις δικών μας ειδικών επιστημόνων στις σχολικές τάξεις.
Συνέντευξη στη Voria.gr του καθηγητή στο ΑΠΘ και προέδρου της ΕΥΑΘ για την ορθολογική διαχείριση του νερού στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.