του Στέλιου Καραπιπέρη*
Στην ανατολή του 2020 ο ο κλάδος των ακινήτων σημείωνε θετικό πρόσημο, όσον αφορά στη ζήτηση των ακινήτων για αγορά καθώς και στον τομέα των μισθώσεων, γεγονός το οποίο οδήγησε σε αύξηση των τιμών. Εξαίρεση δεν αποτέλεσε στη συγκεκριμένη εξέλιξη ο τομέας των εξοχικών κατοικιών, στη Χαλκιδική. Η αγορά ενός εξοχικού αποτελεί καταφύγιο για τους αγοραστές αλλά ταυτόχρονα, τα τελευταία χρόνια μπορεί να συντελούσε και στην αύξηση του εισοδήματος του συγκεκριμένου νοικοκυριού, καθώς η εξάπλωση της βραχυχρόνιας μίσθωσης οδηγούσε πολλούς ιδιοκτήτες στην αξιοποίηση του ακινήτου τους, ειδικά στις περιπτώσεις όπου η τοποθεσία του ακινήτου αποτελούσε πόλο έλξης για μεγάλο αριθμό τουριστών, όπως η Κασσάνδρα. Επίσης σε αρκετές περιπτώσεις προτιμούσαν την μίσθωση ανά σεζόν ή έτος, εφόσον δεν θα το χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι την συγκεκριμένη περίοδο.
Ομως πλέον οι συνθήκες έχουν αλλάξει, μετά από την εμφάνιση του κορωνοϊού. Καθώς η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει μία πανδημία διαμορφώνονται νέα δεδομένα στον τομέα των εξοχικών κατοικιών αλλά και στην κτηματαγορά γενικότερα. Οπως ήταν αναμενόμενο, στην περίπτωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, στις εξοχικές κατοικίες υπήρξε βροχή ακυρώσεων για την περίοδο Μάιο – Αύγουστο. Η δραματική υποχώρηση των αφίξεων λόγω του κορωνoϊού συνεπάγεται την καθίζηση της ζήτησης είτε για αγορά είτε για βραχυπρόθεσμη ενοικίαση.
Σε πιο δύσκολη θέση είναι όσοι μπήκαν στον χώρο της βραχυχρόνιας μίσθωσης - Airbnb επιχειρηματικά. Όσοι, δηλαδή, νοίκιασαν ή αγόρασαν ακίνητο, ώστε να το αξιοποιήσουν με τον συγκεκριμένο τρόπο.
Όσον αφορά στη ζήτηση για την αγορά εξοχικής κατοικίας, στη Χαλκιδική, υπάρχει πτώση η οποία οφείλεται στους ακόλουθους παράγοντες:
- Έλλειψη ρευστότητας (αναμένεται η επανεκίνηση της αγοράς)
- Το φετινό καλοκαίρι θα υπάρχουν ελάχιστοι εώς καθόλου τουρίστες από το εξωτερικό γεγονός που επηρεάζει δραματικά τα έσοδα που θα μπορούσαν να προκύψουν από τη μίσθωση τέτοιου τύπου ακινήτων
- Σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει κακή ψυχολογία των δυνητικών αγοραστών λόγω της υφιστάμενης κατάστασης, γεγονός που μειώνει το ενδιαφέρον για αγορά ακινήτου
- Υπάρχει η άποψη ότι θα υπάρξει πτώση των τιμών των ακινήτων οπότε ακόμη και στις περιπτώσεις όπου υπάρχει ενδιαφέρον για την αγορά θα υπάρξει αναμονή με σκοπό την επίτευξη χαμηλότερου τιμήματος
- Το ενδιαφέρον των αγοραστών του εξωτερικού είναι μειωμένο καθώς ακόμη και για πρακτικούς λόγους είναι δύσκολη η μετακίνηση και η υπόδειξη στο ακίνητο το οποίο θα ήθελαν να επισκεφθούν με σκοπό την τελική επιλογή του και την ολοκλήρωση της αγορά του.
Κατά συνέπεια, οι ιδιοκτήτες των συγκεκριμένων εξοχικών κατοικιών όσον αφορά το φετινό καλοκαίρι, μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι ίδιοι το ακίνητό τους, ενώ όσον αφορά στην επίτευξη εισοδήματος η πιο σίγουρη επιλογή είναι να απευθυνθούν σε Ελληνες. Ειδικότερα, προτείνεται η μίσθωση της εξοχικής κατοικίας με τη σεζόν καθώς στον τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης θα υπάρξει υπερπροσφορά, που σε συνδυασμό με την μειωμένη ζήτηση θα οδηγήσει σε μεγάλη πτώση των τιμών – ενδεχομένως και πάνω από 30% (εξαρτάται και από το target group στο αποίο απευθύνεται το συγκεκριμένο ακίνητο). Σημαντικός παράγοντας είναι και η μικρή σχετικά σεζόν που υπάρχει στη Χαλκιδική.
Σε αρκετές περιπτώσεις, ιδιοκτήτες εξοχικών κατοικιών στη Χαλκιδική θα αποφασίσουν, λόγω των συνθηκών που επικρατούν, να προχωρήσουν τη συγκεκριμένη περίοδο στην πώληση του ακινήτου τους με χαμηλή τιμή με σκοπό να βελτιώσουν τη ρευστότητα τους. Οπότε η μειωμένη ζήτησση, σε συνδυασμό με την αυξημένη προσφορά, θα συντελέσουν στη μείωση των τιμών, οι οποίες θα ισοροπήσουν στο επίπέδο όπου η προσφορά θα συναντήσει τη ζήτηση.
Λόγω των περιοριστικών μέτρων για την προστασία της Δημόσιας Υγείας τόσο στις ξενοδοχειακές μονάδες όσο και στα οργανωμένα καταλλύματα, ίσως η ιδιοκτησία μίας εξοχικής κατοικίας στη Χαλκιδική αποτελεί κίνητρο γιά μία οικογένεια δότι αυξάνει το αίσθημα της ασφάλειας για καλοκαιρινές διακοπές.
Τέλος, υπάρχει κίδυνος να μην ολοκληρωθούν συναλλαγές οι οποίες είχαν συμφωνηθεί και είχε δοθεί προκαταβολή ή είχε υπογραφεί προσύμφωνο καθώς ο αγοραστής μπορεί να αλλάξει γνώμη.
Συμπερασματικά, δύσκολη προβλέπεται η χαρτογράφηση των επιπτώσεων της πανδημίας στην αγορά ακινήτων. Η αβεβαιότητα που επικρατεί θα συντελέσει στην ύπαρξη ελκυστικών ευκαιριών, τις οποίες κάποιοι επενδυτές θα αξιοποιήσουν, όπως άλλωστε γινόταν πάντοτε σε περιοδους κρίσεων.
*Ο Στέλιος Καραπιπέρης είναι οικονομολόγος MBA, επικεφαλής του τομέα ερευνών και διαπραγματεύσεων του γραφείου Θεσσαλονίκης της Δανός| An alliance member of BNP PARIBAS Real Estate