Είναι η δεύτερη φορά που, λόγω πανδημίας, η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα (FED) διοργανώνει το καθιερωμένο καλοκαιρινό συμπόσιο στο Τζάκσον Χολ του Γουαϊόμινγκ χωρίς φυσική παρουσία. Αλλά είναι η πολλοστή φορά που οι αναλυτές διερωτώνται μήπως ήρθε η ώρα να περιορίσουν οι κεντρικοί τραπεζίτες τις παρεμβάσεις στις αγορές ομολόγων και να αλλάξουν το «μείγμα» της νομισματικής πολιτικής που ακολουθούν. Κάποτε θα γίνει ασφαλώς αυτό. Αλλά θα γίνει τώρα; Οποιαδήποτε ανακοίνωση, ακόμη και ένας υπαινιγμός επί του θέματος θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστια «βουτιά» στους χρηματιστηριακούς δείκτες.
Τραπεζίτες και αναλυτές σε όλον τον κόσμο θα παρακολουθήσουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την ομιλία του επικεφαλής της FED Τζερόμ Πάουελ στο συμπόσιό του την Παρασκευή. Θα δώσει το ...μαντείο του Τζάκσον Χολ κάποιο μήνυμα ότι επίκειται το αποκαλούμενο tapering, ότι δηλαδή κλείνει η στρόφιγγα για έμμεση χρηματοδότηση του διεθνούς τραπεζικού συστήματος; Ο Γιοργκ Κρέμερ, επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank, δεν αναμένει άμεσες αποφάσεις. «Πράγματι», λέει ο γερμανός αναλυτής, «η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα είχε αφήσει να εννοηθεί - και μάλιστα επανειλημμένα τις τελευταίες εβδομάδες - ότι σε εύθετο χρόνο θα κλείσει τη στρόφιγγα για τις αγορές ομολόγων. Αλλά για ποιον λόγο να επισπεύσει την απόφασή της;»
Η αγορά εργασίας στο επίκεντρο
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η τελευταία έκθεση της FED για την απασχόληση στις ΗΠΑ δεν κομίζει νέα στοιχεία που θα δικαιολογούσαν αλλαγή πλεύσης. Έχει σημασία αυτό γιατί - σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT) - η FED δεν εστιάζει αποκλειστικά στην σταθερότητα των τιμών, αλλά και στον στόχο της «πλήρους απασχόλησης». Σήμερα η FED αγοράζει κάθε μήνα κρατικά ομόλογα και ιδιωτικά ενυπόθηκα ομόλογα συνολικής αξίας 120 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μαζί με την καθήλωση του βασικού επιτοκίου σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 0,25%, η παρέμβαση στις αγορές ομολόγων προσφέρει ένα ισχυρό κίνητρο για την οικονομική ανάπτυξη.
Όσο για τον στόχο του πληθωρισμού, η FED εκτιμά ότι αυτός έχει ήδη επιτευχθεί. Η αλήθεια είναι ότι τον Ιούλιο ο πληθωρισμός έφτασε το 5,4%, ωστόσο η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα επιμένει ότι αυτό οφείλεται σε συγκυριακές αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων, αλλά και των τροφίμων. Ο Φόλκερ Βίλαντ, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, εκφράζει επιφυλάξεις. «Οι τιμές των εισαγωγών ήταν εκείνες που κρατούσαν σε χαμηλά επίπεδα τον πληθωρισμό τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει στο μέλλον», τονίζει ο γερμανός οικονομολόγος. Θεωρεί μάλιστα ότι οι τελευταίες αβεβαιότητες σε αλυσίδες ανεφοδιασμού, αλλά και η αύξηση στο κόστος μεταφοράς τον προϊόντων υποδηλώνουν μία τάση για άνοδο στις τιμές των εισαγωγών «με επιπτώσεις πιο μόνιμες από εκείνες που εκτιμούν αυτή τη στιγμή οι κεντρικοί τραπεζίτες».
Προσοχή σε χρηματιστήρια και ακίνητα
Όταν, το 2013, ο τότε επικεφαλής της FED Μπεν Μπερνάνκε δήλωσε ότι τερματίζει την παρέμβασή του στην αγορά ομολόγων, προκάλεσε αναταράξεις στις αγορές, οι οποίες έπληξαν κυρίως τις αναδυόμενες οικονομίες. Σήμερα το πλαίσιο είναι διαφορετικό, καθώς η αμερικανική οικονομία ανθεί με το πακέτο στήριξης ύψους 1,9 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που ανακοίνωσε προ μηνών ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ενώ και οι διεθνείς αγορές φαίνονται καλύτερα προετοιμασμένες για να απορροφήσουν τους κραδασμούς. Αλλά και η ίδια η FED θα ήθελε να αποφύγει μία επανάληψη του 2013, εκτιμά ο Κάρστεν Μπζέσκι, επικεφαλής οικονομολόγος στη γερμανική θυγατρική της τράπεζας ING.
Ένα άλλο μείζον ζήτημα είναι η εύθραυστη αγορά ακινήτων. Η χαλαρή νομισματική πολιτική των τελευταίων ετών έχει πυροδοτήσει μία «έκρηξη» αγοραπωλησιών. Τώρα η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να είναι προσεκτική στους χειρισμούς της, προειδοποιεί ο Κάρστεν Μπζέσκι. Και αυτό γιατί, όπως λέει, «αν πατήσει απότομα το φρένο των επιτοκίων, τότε η αγορά ακινήτων θα καταρρεύσει και αυτό είναι σίγουρα κάτι που θέλει να αποφύγει η FED».
Συνοψίζοντας, οι αναλυτές θεωρούν πιο πιθανό να αναβάλει η FED τις όποιες ανακοινώσεις για το tapering για το χρονικό διάστημα μετά τη συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC), που έχει προγραμματιστεί για τις 21 και 22 Σεπτεμβρίου. Επιπλέον, επισημαίνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank Γιοργκ Κρέμερ, μέχρι τότε αναμένονται νεότερα στοιχεία για την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ, τα οποία ασφαλώς θα συνεκτιμηθούν στις τελικές αποφάσεις.
Μπριγκίτε Σόλτες
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου
Πηγή: Deutsche Welle