Skip to main content

Ανέτοιμη η Ενωμένη Ευρώπη να αντιμετωπίσει τα «θηρία» της G20

Συμφωνήσαμε ότι διαφωνούμε! Με αυτή τη κοινή γραμμή φαίνεται ότι θα ταξιδέψουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη Ν.Κορέα, στις 4-5 Ιουνίου, για να συμμετάσχουν στη Σύνοδο Κορυφής του G20.
Της Κωνσταντίνας Δημητρούλη


Συμφωνήσαμε ότι διαφωνούμε! Με αυτή τη κοινή γραμμή φαίνεται ότι θα ταξιδέψουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στο Busan της Νότιας Κορέας στις 4-5 Ιουνίου, προκειμένου να συμμετάσχουν στη Σύνοδο Κορυφής του G20 (των 20 αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων οικονομιών). Και μπορεί η «συμφωνία» αυτή να μην έχει κάποιο σοβαρό αντίκτυπο, όταν πρόκειται για συζητήσεις που αφορούν στην αλίευση συγκεκριμένου είδους ψαριού σε συγκεκριμένα ευρωπαϊκά χωρικά ύδατα, που και αυτό αμφισβητείται, αλλά όταν πρόκειται για το μέλλον των ευρωπαϊκών οικονομιών που είναι έτοιμες να ισοπεδωθούν από τα «θηρία» του BRIC (αναδυόμενες οικονομίες), τότε θα πρέπει να σημάνει κάποιος συναγερμός.

Το σήμα κινδύνου μάλλον ήχησε στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, καθώς ο μόνος που έχει σπεύσει μέχρι στιγμής να βολιδοσκοπήσει τις προθέσεις της Ενωμένης Ευρώπης και να προσπαθήσει να χαράξει μία κοινή πορεία στο κρίσιμο θέμα αυστηρότερων κανόνων για την χρηματοπιστωτική εποπτεία είναι ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Timothy Geithner. Κατά τη διάρκεια της διήμερης περιοδείας του στην Ευρώπη συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Jean-Claude Trichet και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες. Ενώ οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι αυτές που έχουν ασκήσει πιέσεις στο G20 να σχεδιάσει πιο αυστηρά παγκόσμια πρότυπα στον απόηχο της τραπεζικής κρίσης του 2008, η οποία κατηγορείται για ακρότητες που τροφοδότησε η ήπια ρυθμιστική προσέγγιση των ΗΠΑ, στην πρώτη γραμμή για την επίτευξη αυτών να βρίσκεται η Ουάσινγκτον.

«Είναι ειρωνεία να βλέπουμε ότι ενώ οι Ευρωπαίοι ήταν αρχικά αυτοί που ζητούσαν τη μεταρρύθμιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής εποπτείας, είναι αυτοί που πλέον φέρονται σαν σχολιαρόπαιδα», αναφορικά με την ατζέντα του G20 για την χρηματοπιστωτική εποπτεία, τόνισε ο Nicolas Veron, συνεργάτης αναλυτής του think-tank Bruegel στις Βρυξέλλες. «Το αίτημα των Ευρωπαίων για την εναρμόνιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής εποπτείας μέσω του G20 δείχνει αποδυναμωμένο». Τη στιγμή λοιπόν που η ΕΕ σε ένα ακόμα θέμα διχάζεται με την πρόταση για την αναδιοργάνωση του χρηματοπιστωτικού ελέγχου, να ακολουθεί τον σύνηθες δρόμο των ατέρμονων συζητήσεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι ΗΠΑ βρίσκονται κοντά στην έγκριση νόμου που θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη χρηματοπιστωτική εποπτεία.

Οι όποιες όμως προσπάθειες των Ευρωπαίων να καταλήξουν σε ενιαία στάση για τη σύνοδο του Busan σκόνταψε και πάλι στο Βερολίνο και πιο συγκεκριμένα στην απόφαση του να απαγορεύσει τις ακάλυπτες ανοιχτές πωλήσεις συγκεκριμένων μετοχών, κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης και συγκεκριμένων παραγωγών κρατικών ομολόγων. Ορισμένοι πολιτικοί υποστηρίζουν ότι η συγκεκριμένη συναλλαγή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χειραγώγηση των αγορών, καθώς ο όγκος των ακάλυπτων ανοιχτών πωλήσεων μπορεί να ξεπεράσει τις πωλήσεις των υποκείμενων τίτλων. Και δεν φτάνει μόνο αυτό σε μία ακόμα επίδειξη δύναμης η Γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel τόνισε ότι θα ασκήσει πίεση στο G20 για ένα φόρο χρηματοοικονομικών συναλλαγών, ο οποίος θα στόχευε στα κέρδη και στα bonus των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και θα εφαρμοζόταν επιπρόσθετα της τραπεζικής εισφοράς.

Πρόκειται για μία πρόταση που και πάλι βρίσκει απέναντί της τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εταίρους. Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες ευνοούν ένα φόρο τραπεζών, αποστασιοποιήθηκαν από την ιδέα. Ο George Osborne, ο νέος Υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε ότι έχει επιφυλάξεις για μια τέτοια πρόταση. Οι ευρωπαϊκές χώρες επίσης δε συμφωνούν για το πώς ένας τέτοιος φόρος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί - με κάποιες να επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τα έσοδα για τη μείωση των ελλειμμάτων των κυβερνητικών προϋπολογισμών, καθώς οι χρηματοπιστωτικές αγορές θέτουν το δημόσιο χρέος υπό όλο και μεγαλύτερη πίεση.

Η Γαλλία έχει συντάξει τη δική της πρόταση για ένα φόρο επί των τραπεζών με στόχο τη μείωση του συστημικού κινδύνου, αλλά υποστηρίζει πως τα έσοδα από αυτόν πρέπει να πάνε στο γενικό προϋπολογισμό και όχι σε ένα ειδικό ταμείο, επικαλούμενη τις ανησυχίες ότι η ύπαρξη μιας τέτοιας χρηματοδότησης θα μπορούσε να οδηγήσει τις τράπεζες να έχουν λιγότερες ανησυχίες σχετικά με την ύπαρξη πιθανών προβλημάτων. O Υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας συμφώνησε με τη στάση της Γαλλίας, λέγοντας πως τα έσοδα που προκύπτουν από το φόρο των τραπεζών δεν μπορούν να είναι στην άκρη και να προορίζονται αποκλειστικά για τον τραπεζικό τομέα. Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό πρώτον ότι η Ευρώπη θα πάει να αντιμετωπίσει τα «θηρία» του G20 χωρίς κοινή στάση και δεύτερον ότι η Γερμανία πρέπει πάση θυσία να κατέβει από το «βάθρο».

Και ο λόγος είναι ότι προφανώς από εκεί ψηλά της είναι αδύνατον να αντιληφθεί ότι για να προστατεύσει τις εξαγωγές της και τις τράπεζές της δεν θα σύρει στην ανέχεια και στην κοινωνική έκρηξη ολόκληρη την Ευρώπη με την αιτιολογία ότι κάποιοι από τους Ευρωπαίους εταίρους της δεν ήταν πειθαρχημένοι. Επιπλέον θα πρέπει να αντιληφθεί ότι μία ακόμα χρηματοοικονομική κρίση ή ένας νέος γύρος περικοπών στους προϋπολογισμούς των κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της ζώνης του ευρώ έχει αυξήσει τους φόβους ότι η λιτότητα θα μπορούσε να καταπνίξει την εύθραυστη ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας εν τη γενέσει της.