Skip to main content

ΑΠΘ: Αναγκαία η σύσταση μιας κοινοπραξίας νοσοκομειακών βιβλιοθηκών στην Ελλάδα

Η ανάγκη σύστασης μιας κοινοπραξίας νοσοκομειακών βιβλιοθηκών στην Ελλάδα αναφέρθηκε στηνημερίδα που διοργανώθηκε από το πανεπιστήμιο.

Η αναγκαιότητα της σύστασης μιας κοινοπραξίας νοσοκομειακών βιβλιοθηκών στην Ελλάδα συζητήθηκε στην Ημερίδα που έλαβε χώρα στο Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων του ΑΠΘ, στις 14 Ιανουαρίου 2022, με τίτλο: «Ο ρόλος των Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών και η υγειονομική κρίση του Covid-19. Η ανάγκη οργάνωσης μιας Κοινοπραξίας Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών στη χώρα μας».

Στην αναγκαιότητα αυτή αναφέρθηκε κατά τον χαιρετισμό της η πρόεδρος της Ημερίδας, κ. Ελένη Σεμερτζίδου, Βιβλιοθηκονόμος στην Ιατρική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ και Προέδρου του Περιφερειακού Τμήματος της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων Βορείου Ελλάδος. Η κ. Σεμερτζίδου στον εναρκτήριο λόγο της αναφέρθηκε στην «αναγκαιότητα της σύστασης μιας Κοινοπραξίας Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών στην Ελλάδα, με στόχο  την εξέλιξη, την επιβίωση και την αποτελεσματικότερη λειτουργία των Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών, την παροχή υψηλών υπηρεσιών υγείας, πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης του πληθυσμού της χώρας μας, σε όποιο σημείο και αν βρίσκεται το Προσωπικό που παρέχει τις υπηρεσίες του».

Αξιοσημείωτη ήταν η επισήμανση του προέδρου της Αδελφότητας Φίλων ΑΧΕΠΑ, Ομότιμου Καθηγητή, κ. Επαμεινώνδα Φαχαντίδη, ο οποίος, στο πλαίσιο της ολιστικής αντιμετώπισης του ασθενούς, έκανε λόγο για την ανάγκη σύστασης και επιμέρους ειδικού τμήματος των Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών προς εξυπηρέτηση των αναγνωστικών αναγκών των ασθενών των Νοσοκομείων της χώρας μας. Πρότεινε, μάλιστα, την καθιέρωση ετήσιας εορταστικής ημέρας Βιβλιοθηκονομίας, με σχετικές ομιλίες και εκδηλώσεις, προς ενημέρωση μαθητών και κοινού, αλλά και την εισαγωγή μαθήματος Βιβλιοθηκονομίας στο 3ο έτος σπουδών στις Ιατρικές Σχολές, για εξοικείωση των φοιτητών στην χρήση ιατρικών πηγών, με σκοπό την πραγματοποίηση των εργασιών τους.

Μέσα από τις μαρτυρίες των χρηστών των Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών της χώρας μας, Γιατρών, Νοσηλευτών, Κοινωνικών Λειτουργών, Τεχνολόγων Ιατρικών Εργαστηρίων, Εργαζομένων, γενικώς, στα Νοσοκομεία, από κάθε ειδικότητα, η εν λόγω Ημερίδα ανέδειξε, όπως επισημαίνεται, τον σύγχρονο ρόλο που έχει να επιτελέσει μια νοσοκομειακή βιβλιοθήκη, ως διαμεσολαβητικός κρίκος ανάμεσα στη μεταπτυχιακή και δια βίου ιατρική εκπαίδευση, στο ερευνητικό έργο κλινικών και εργαστηρίων, καθώς και στην τήρηση αρχείου ιατρικών φακέλων ασθενών. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον γιατρό που δεν έχει τη δυνατότητα, εν έτει 2022, μέσα στο πλαίσιο της δια βίου εκπαίδευσης ή της ειδίκευσης του, να ζητήσει τη βιβλιογραφία που του χρειάζεται από τον Βιβλιοθηκονόμο του Νοσοκομείου του, και τι συνέπειες έχει αυτό ως προς την άσκοπη παραγγελία διαγνωστικών εξετάσεων και φαρμακευτικής αγωγής χωρίς τεκμηριωμένη ένδειξη.

Η Ιατρική και Νοσηλευτική κοινότητα του ΑΧΕΠΑ, με μεγάλη συμμετοχή ομιλητών/τριών στην Ημερίδα, όπως σημειώνεται, προέταξε την ανάγκη πρόσβασης, μέσω της Βιβλιοθήκης του Νοσοκομείου, σε αξιόπιστες ψηφιακές ιατρικές πηγές, τις οποίες θα εξασφαλίζει μια Κοινοπραξία Βιβλιοθηκών των Νοσοκομείων κάθε Υγειονομικής Περιφέρειας, αλλά και την ανάγκη ύπαρξης εξειδικευμένου προσωπικού, δηλαδή Βιβλιοθηκονόμων ή αλλιώς Επιστημόνων της Πληροφόρησης, έτσι ώστε οι Διοικήσεις των Νοσοκομείων να εναρμονιστούν και με τις σύγχρονες, πλέον, επιταγές της κοινωνίας των πολιτών - ασθενών. Η επιστήμη εξελίσσεται και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να φανεί αυτό, παρά μέσα από τη βιβλιογραφία και τον θεματοφύλακά της, που είναι μια Νοσοκομειακή Βιβλιοθήκη.

Αναδείχθηκε, επίσης, το επίκαιρο και επίμαχο ζήτημα της διακίνησης ψευδών ειδήσεων από το διαδίκτυο. Όσο ισχυρότερη ποιότητα αποδείξεων έχει μία επιστημονική πρόταση τόσο μεγαλύτερη αντικειμενικότητα έχει, και αυτή την αντικειμενικότητα μπορεί να την προσφέρει μόνο μια Νοσοκομειακή Βιβλιοθήκη, που έχει και την εποπτεία της έγκυρης και έγκαιρης διεθνούς βιβλιογραφίας, σε μια εποχή που το έλλειμμα παιδείας άρα και κριτικής σκέψης, η απουσία θεσμών και βούλησης στην επιβολή έγκυρων επιστημονικών αποφάσεων διευρύνει το χάσμα στην υιοθέτηση ορθών αντιλήψεων από το ευρύ κοινό. Η εύρεση άρθρων από τη Βιβλιοθήκη ενός Νοσοκομείου, ακόμα και των παλαιών, επηρεάζει την επιστημονική κοινότητα σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Η Κοινοπραξία μεταξύ των Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών είναι επιβεβλημένη, γιατί θα αποφέρει μεγαλύτερο όγκο δεδομένων. «Οι όποιες δράσεις συνεργασίας υπάρχουν σήμερα μεταξύ των Βιβλιοθηκών διαφόρων Νοσοκομείων, σχετίζονται με προσωπικές διασυνδέσεις, και δεν είναι θεσμοθετημένες», αναφέρει η κ. Χαρίκλεια Τριαντοπούλου, Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου, Συντονίστρια Διευθύντρια Ακτινολογικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Νέας Ιωνίας Κωνσταντοπούλειο-Πατησίων, και συνεχίζει: «‘Έτσι υπάρχει μεγάλη ανομοιογένεια στις δυνατότητες εξυπηρέτησης των αναγκών σε κάθε Νοσοκομείο, ενώ πιθανώς πιο δύσκολα είναι τα πράγματα σε περιφερικότερα νοσοκομεία της χώρας. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το φαινόμενο και, στο πλαίσιο εξασφάλισης μιας καλύτερης και ευρύτερης κατανομής της πληροφορίας, προτάθηκε οι Επιτροπές των Βιβλιοθηκών να αναλάβουν πρωτοβουλίες, ώστε να θεσμοθετηθεί η συνεργασία μεταξύ των Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών σε επίπεδο Υγειονομικών Περιφερειών της χώρας».

Αξιοσημείωτη ήταν και η παρουσία στην Ημερίδα του Διοικητή του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ, κ. Παναγιώτη Παντελιάδη, γεγονός που υποδηλώνει και τη βούληση του κ. Παντελιάδη να στηρίξει τον επιστημονικό-ερευνητικό και ακαδημαϊκό χαρακτήρα της Βιβλιοθήκης ΑΧΕΠΑ. Μέσα από την ομιλία του, ο Διοικητής του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ αναφέρθηκε στην «ψηφιακή χαρτογράφηση», λέγοντας ότι: «αποτελεί μια παρακαταθήκη για το μέλλον και μια σύγχρονη ψηφιακή Ιατρική Βιβλιοθήκη που λειτουργεί στους κόλπους ενός Νοσοκομείου του 21ου αιώνα δεν μπορεί παρά να κινηθεί πάνω σ’ αυτό το μοντέλο, και όσον αφορά το όραμα που πρέπει να έχει η Διοίκηση αλλά και σε ό,τι σχετίζεται με τις δράσεις και τις επιδιώξεις των Βιβλιοθηκονόμων που υπηρετούν σε τέτοιου είδους Ειδικές Βιβλιοθήκες. Η διαλειτουργικότητα, μάλιστα, ετερογενών συστημάτων, όπως, για παράδειγμα, ενός ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου ασθενούς και των ιατρικών βάσεων που διαθέτει η Νοσοκομειακή Βιβλιοθήκη είναι μια επιταγή που οφείλει να λάβει, κατά τη γνώμη μου, υπόψιν του σοβαρά το Υπουργείο Υγείας της χώρας μας, γιατί ακόμη περισσότερο τα βιβλιογραφικά εργαλεία μιας Νοσοκομειακής Βιβλιοθήκης έρχονται να ΄΄κουμπώσουν΄΄ με το λειτουργικό σύστημα ενός ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς, δίνοντας τη δυνατότητα στον ιατρό και χειριστή του φακέλου αλλά και στον ίδιο τον ασθενή να έχει τη βιβλιογραφική εκείνη ενημέρωση που καλύπτει όλο το φάσμα της νόσου. Θα μπορούσα, επομένως, να σας πω ότι η διασύνδεση, για παράδειγμα, των ψηφιακών αντικειμένων ενός ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς με τις βάσεις δεδομένων της Ιατρικής Βιβλιοθήκης ΑΧΕΠΑ θα ήταν κάτι που θα το έβλεπα ως μια ΄΄πρόκληση΄΄ για το Νοσοκομείο μας, για τη Νοσοκομειακή μας κοινότητα και για τους Ασθενείς μας».

Τέλος, ενδεικτικό της υψηλής σημασίας που δόθηκε στο θέμα της Ημερίδας, όσον αφορά την αναγκαιότητα σύστασης μιας Κοινοπραξίας Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών αποτελεί και ο Χαιρετισμός του Γενικού Γραμματέα των Υπηρεσιών Υγείας του Υπουργείου Υγείας, κ. Ιωάννη Κωτσιόπουλου, ο οποίος χαρακτηριστικά αναφέρθηκε στην εποπτεία των Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών, λέγοντας ότι:  «από το 2012 ανήκει στην Ιατρική Υπηρεσία, ενώ οι Βιβλιοθηκονόμοι ανήκουν στην Διοικητική Υπηρεσία. Μας απασχολεί σαν πολιτεία ο τρόπος που αξιοποιείται το προσωπικό αυτό στα Νοσοκομεία, καθώς οι Βιβλιοθηκονόμοι είναι υπάλληλοι με εξειδίκευση και, όπως αρκετές άλλες ειδικότητες εντός του χώρου των δημοσίων νοσοκομείων, (Διατροφολόγοι, Υπεύθυνοι Ποιότητας, Κοινωνικοί Λειτουργοί) παρέχουν υποστηρικτικές υπηρεσίες στους επαγγελματίες υγείας προκειμένου οι τελευταίοι να προσφέρουν υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου». Ο κ. Κωτσιόπουλος έκλεισε τον Χαιρετισμό του, σημειώνοντας ότι: «την περίοδο της πανδημίας του covid19, οι Νοσοκομειακές Βιβλιοθήκες στην προσπάθεια τους να είναι άμεσα κοντά στην ιατρική κοινότητα και στην πρώτη γραμμή, ανέπτυξαν πολλές δράσεις και υποστήριξαν έμπρακτα τους επαγγελματίες υγείας με όλες τους τις δυνάμεις». Εξέφρασε, μάλιστα, την πεποίθησή του ότι: «ωριμάζει σιγά σιγά η ιδέα για την δημιουργία ενός σύγχρονου Δικτύου Νοσοκομειακών Βιβλιοθηκών που θα δώσει τη δυνατότητα ισότιμης πρόσβασης στην επιστημονική γνώση σ’ όλους τους Υγειονομικούς μας. Ταυτόχρονα θα βοηθήσει την κλινική πράξη και την έρευνα με τη βιβλιογραφική υποστήριξή της, συμβάλλοντας στον Ψηφιακό Μετασχηματισμό στην Υγεία και τελικά, στην Αναβάθμιση των Υπηρεσιών Υγείας. Με αυτόν τον τρόπο, τα νοσοκομεία μας, θα επιτύχουν τον στρατηγικό τους στόχο, που δεν είναι άλλος από την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών Υγείας στον ασθενή. Για το λόγο αυτό, το υπουργείο Υγείας, είναι αρωγός στο έργο σας».