Η φέτα, το κορυφαίο εξαγώγιμο ελληνικό τυρί και 5ο στα 200 τυροκομικά προϊόντα ΠΟΠ της ΕΕ σε ό,τι αφορά τον όγκο παραγωγής, ο «λευκός χρυσός» της Ελλάδας όπως τη χαρακτηρίζουν, αντιμετωπίζει σειρά προβλημάτων που απειλούν τη βιωσιμότητα των μικρομεσαίων παραγωγών. Τα βασικότερα είναι η χαμηλή τιμή του γάλακτος, που είναι σήμερα στα όρια του κόστους παραγωγής, οι αθρόες εισαγωγές και ελληνοποιήσεις, η απουσία διεπαγγελματικής οργάνωσης του κλάδου και η έλλειψη προστασίας της φέτας ως ΠΟΠ στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ με τον Καναδά και τη Νότια Αφρική.
Τα παραπάνω τονίστηκαν από τους ομιλητές που συμμετείχαν στην ημερίδα με θέμα «Φέτα, το εθνικό μας προϊόν: Προβλήματα και Προοπτικές», που διοργανώθηκε από τον ΕΛΓΟ-Δήμητρα και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της 11ης Διεθνούς Έκθεσης Zootechnia.
Σύμφωνα με στοιχεία του 2017, η χώρα μας παράγει περίπου 120.000 τόνους φέτας, από τους οποίους εξάγονται περίπου οι μισοί (αύξηση 5%), καλύπτοντας έτσι το 10% της ζήτησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία εκτιμάται στους 500.000 τόνους ετησίως. Παράλληλα, η Ελλάδα διαθέτει από τους κορυφαίους σε ευρωπαϊκό επίπεδο πληθυσμούς αιγών (1η θέση) και προβάτων (μέσα στις σημαντικότερες χώρες – η Ελλάδα παράγει το 32% του πρόβειου γάλακτος στην ΕΕ). Ο κλάδος της αιγοπροβατοτροφίας προσφέρει εργασία σε περίπου 300.000 άτομα, ενώ σε αυτόν εμπλέκονται εμμέσως περίπου 50.000 αγρότες που παράγουν ζωοτροφές.
«Η φέτα αποτελεί την προμετωπίδα των ελληνικών αγροτικών προϊόντων. Η πιστοποίηση που κατάφερε να λάβει ως ΠΟΠ δεν είναι αρκετή και είναι μόνο τυπική, αφού στην πράξη παρουσιάζει προβλήματα και δεν εφαρμόζεται, κυρίως λόγω των απομιμήσεων», τόνισε η υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Ολυμπία Τελιγιορίδου.
Η ίδια είπε ότι η ελληνική αιγοπροβατοτροφία έχει τη δυνατότητα να διεκδικήσει μεγαλύτερο μερίδιο στη διεθνή αγορά και να διεκδικήσει έτσι εισροή εισοδήματος πάνω από 1 δισ. ευρώ. «Μιλάμε για “λευκό χρυσό”, αλλά οι ίδιοι υπονομεύουμε τη φέτα, στην οποία η χώρα μας έχει παράδοση από την αρχαιότητα. Πρέπει να ενώσουμε δυνάμεις για να την πάμε μακριά», σημείωσε η κ. Τελιγιορίδου, τονίζοντας πως πρέπει να μειωθούν φαινόμενα παρατυπιών και ελληνοποιήσεων γάλακτος, τα οποία εξαπατούν τους καταναλωτές και υπονομεύουν το προϊόν.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρθηκε στην πρόσφατη απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σταύρου Αραχωβίτη, για την εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά γάλακτος, με παράλληλη αυστηροποίηση των προστίμων.
Η κ. Τελιγιορίδου παραδέχθηκε ακόμη ότι είναι υψηλό το κόστος παραγωγής και επανέλαβε πως η κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες για να μειωθεί η τιμή του αγροτικού πετρελαίου.
Από την πλευρά της η βουλευτής Σερρών της ΝΔ, Φωτεινή Αραμπατζή, έθιξε το ζήτημα των ελλιπών ελέγχων στην αγορά γάλακτος, σημειώνοντας ότι απειλούνται οι μικρές εκμεταλλεύσεις στη χώρα. Είπε, ακόμη, ότι η ΝΔ έχει σχέδιο για τη σωτηρία του κλάδου, το οποίο περιλαμβάνει την εντατικοποίηση των ελέγχων με στόχο την πάταξη των ελληνοποιήσεων, τη μείωση των φορολογικών και ασφαλιστικών εισφορών των παραγωγών, καθώς και τη μείωση του κόστους παραγωγής.
Την ανάγκη βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στον κλάδο της αιγοπροβατοτροφίας, ώστε να διευκολυνθεί η παραγωγή της φέτας, καθώς και την εμπλοκή της επιστημονικής γνώσης με την παραγωγική διαδικασία υπογράμμισε ο πρόεδρος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου, Σπύρος Μάμαλης.
Στον ρόλο του ΕΛΓΟ – Δήμητρα στην προστασία της φέτας, μέσω δράσεων όπως η πιστοποίηση των επιχειρήσεων του κλάδου, η καταχώρησή τους στο μητρώο δικαιούχων χρήσης του σήματος ΠΟΠ και οι έλεγχοι στα σημεία λιανικής και χονδρικής πώλησης, αναφέρθηκε η γενική διευθύντρια διασφάλισης ποιότητας αγροτικών προϊόντων του Οργανισμού, Βιργινία Φυντανή.
Η ίδια είπε ότι ο ΕΛΓΟ-Δήμητρα, σε συνεργασία με την εταιρεία Novacert, υλοποιεί τριετές πρόγραμμα προώθησης της φέτας ΠΟΠ στις αγορές της Γερμανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, των ΗΠΑ και του Καναδά, μέσω κοινοτικού προγράμματος με τίτλο «Feta PDO. Let’s get real!» και προϋπολογισμό λίγο πάνω από 1 εκατ. ευρώ.
Στόχο για αύξηση των εξαγωγών φέτας ΠΟΠ κατά 48% στην ΕΕ και κατά 81% στις αγορές των ΗΠΑ και Καναδά, καθώς και για αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού-στόχου κατά 20% στην ΕΕ και 30% σε ΗΠΑ-Καναδά, έθεσε ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Novacert, Δημήτρης Ταμπαρόπουλος.
Πάνω από 350 εκατ. ευρώ ήταν το 2017 η αξία των εξαγωγών της φέτας σε 72 χώρες, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ), Παναγιώτη Πεβερέτο.
Όπως τόνισε, ο ΣΕΚ καταβάλλει τα τελευταία οκτώ χρόνια προσπάθειες ώστε να δημιουργηθεί μία ενιαία Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Φέτας ΠΟΠ και βρίσκεται στην τελική φάση η προετοιμασία για την κατάθεση του σχετικού φακέλου.
Ο πρόεδρος των τυροπαραγωγών Θεσσαλίας, Νίκος Τάχας, ζήτησε, μεταξύ άλλων, κοινή διεκδίκηση και αυτοέλεγχο σε όλα τα επίπεδα παραγωγής και διάθεσης της φέτας, τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση προβλημάτων που προκύπτουν από τις εισαγωγές αιγοπρόβειου γάλακτος, τις παραβατικές μεθόδους παραγωγής και τα υπερ-αποθέματα.
Στο θέμα των αποθεμάτων αναφέρθηκε και ο προϊστάμενος της διεύθυνσης διαχείρισης ελέγχων γάλακτος και κρέατος του ΕΛΓΟ-Δήμητρα, Ευστράτιος Νικολάου. Ο ίδιος παρουσίασε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία δεν διαπιστώνεται σημαντική απόλυτη αύξηση της αποθεματοποίησης τυριού φέτας ΠΟΠ, την ώρα που παρατηρείται το 2018 αύξησης της παραγωγής σε 19 επιχειρήσεις από δείγμα των 28 μεγαλύτερων της χώρας. Αυτό δείχνει, σύμφωνα με τον κ. Νικολάου, ότι ο ισχυρισμός πως τα υψηλά αποθέματα φέτας των εταιρειών μεταποίησης γάλακτος οδηγούν σε συμπίεση των τιμών του αιγοπρόβειου γάλακτος δεν μπορεί να αποδειχθεί.
Τη διασφάλιση της ποιότητας της φέτας ως ΠΟΠ έθεσε ως το σημαντικότερο ζήτημα ο περιφερειάρχης Ηπείρου, Αλέξανδρος Καχριμάνης.
Ο πρόεδρος του Ομίλου Φίλων της Φέτας, Εμμανουήλ Μ. Ανυφαντάκης, τόνισε ότι, παρότι στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ με Καναδά και Νότια Αφρική κατοχυρώνονται πλήρως 251 προϊόντα ΠΟΠ, δεν ισχύει το ίδιο για τη φέτα, «στην οποία όχι μόνο δεν παρέχεται ουσιαστικά καμία προστασία, αλλά αντίθετα υποσκάπτεται μεθοδικά το ευρωπαϊκό της κατεστημένο και η καλή της φήμη».