Αχαρτογράφητη είναι η εικόνα όσον αφορά τα στοιχεία της κακοποίησης παιδιών μέσα στο οικογενειακό τους περιβάλλον στη χώρα μας. Την ίδια ώρα, οι υπηρεσίες που έχουν αναλάβει το καθήκον της προστασίας των κακοποιημένων και παραμελημένων παιδιών είναι υποστελεχωμένες, χωρίς τεχνογνωσία και με διαδικασίες που κινούνται με ρυθμό χελώνας.
«Το φαινόμενο παραμένει ένα μυστικό κομμάτι μέσα στην οικογένεια, δεν υπάρχουν υπηρεσίες και δομές όπου παιδιά μπορούν εύκολα να απευθυνθούν. Το Χαμόγελο του Παιδιού είναι μία από αυτές με την υπηρεσία 1056», ανέφερε ο ψυχολόγος του Χαμόγελου του Παιδιού Στέφανος Αλεβίζος στο περιθώριο σεμιναρίου για μια «πιο φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη» που γίνεται στη Θεσσαλονίκη. Το σεμινάριο απευθύνεται σε στελέχη της ΕΛΑΣ., Εισαγγελείς και Δικαστικούς Λειτουργούς καθώς και επαγγελματίες του πεδίου της προστασίας του παιδιού.
Σύμφωνα με τον κ. Αλεβίζο το βασικό πρόβλημα είναι ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει ένας συντονιστικός φορέας που να συγκεντρώνει όλα αυτά τα στατιστικά κακοποίησης παιδιών και να συντονίζει όλες τις υπηρεσίες και να βγάζει επίσημα στοιχεία για το ποια είναι η κατάσταση στη χώρα.
«Η χώρα μας δεν είναι καν σε θέση να απαντήσει πόσα παιδιά βρίσκονται σε φροντίδα και πόσα παιδιά αντιμετωπίζουν θέμα με κακοποίηση», τόνισε ο κ. Αλεβίζος.
Οικονομική κρίση και έλλειψη γνώσης
Στο θολό τοπίο της παιδικής κακοποίησης στη χώρα μας, το μόνο στοιχείο είναι οι εκτιμήσεις που λένε ότι ένα στα πέντε παιδιά βιώνει τέτοιες καταστάσεις, «οπότε αντιλαμβάνεστε», σημειώνει ο Στέφανος Αλεβίζος «πόσο μεγάλος είναι ο αριθμός των οικογενειών όπου συμβαίνουν τέτοιες καταστάσεις».
Η οικονομική κρίση θεωρείται ένας μεγεθυντικός παράγοντας που σε ήδη προβληματικές οικογένειες είτε μπορεί να διόγκωσε το πρόβλημα είτε επιτάχυνε και διευκόλυνε την εμφάνισή του.
«Δεν μπορούμε να πούμε ότι εστιάζουμε σε μία σχέση αιτίας-αιτιατού, ότι δηλαδή έχουμε οικονομική κρίση άρα κακοποιούνται παιδιά. Υπάρχουν οικογένειες που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα αλλά δεν κακοποιούν τα παιδιά τους», αναφέρει ο ψυχολόγος του Χαμόγελου του Παιδιού.
Όσον αφορά το θεσμικό κομμάτι, οι υπηρεσίες που καταγράφουν τις καταγγελίες των παιδιών είναι υποστελεχωμένες και έτσι όταν ένα παιδί καταγγέλει ένα περιστατικό αυτό φτάνει στον εισαγγελέα ανηλίκων και αυτός το προωθεί στις αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες, χωρίς όμως να υπάρχει το προσωπικό να τις υποστηρίξει.
«Πολλές φορές το ίδιο το προσωπικό που λαμβάνει τέτοιες καταγγελίες δεν είναι εξειδικευμένο, δεν μπορεί δηλαδή να καταλάβει πως να αναγνωρίσει σημάδια κακοποίησης ή παραμέλησης, αλλά δεν ξέρουν και πώς να πλαισιώσουν ένα κακοποιημένο παιδί», τονίζει ο κ. Αλεβίζος.
Από την πλευρά της η Συντονίστρια του Χαμόγελου του Παιδιού για τη Βόρεια Ελλάδα Ιωάννα Μακρή επισήμανε πως «στόχος είναι όλοι οι εμπλεκόμενοι που έχουν να κάνουν με την προστασία των παιδιών, να είναι συνειδητοποιημένοι, να εκπαιδεύονται και να υπάρχει ένα πρωτόκολλο ώστε να κινούνται άμεσα οι διαδικασίες».
Αργές διαδικασίες
Οι ελλειπείς υπηρεσίες οδηγούν σε αρκετά χρονοβόρες διαδικασίες αξιολόγησης των καταγγελιών και δρομολόγησης των προβλεπόμενων διαδικασιών, που όπως σημειώνουν οι ειδικοί «επαναθυματοποιούν» το κακοποιημένο παιδί.
«Οι επαναλαμβανόμενες καταθέσεις των παιδιών που μπορεί να κρατήσουν έως και δέκα χρόνια μπορεί να οδηγήσουν σε μνημονικά κενά, σε κόπωση και σε φόβο και πολλές φορές η εμπειρία από το Χαμόγελο του Παιδιού έχει δείξει ότι τα παιδιά ζητούν από μόνα τους να σταματήσει η συγκεκριμένη διαδικασία», εξήγησε ο κ. Αλεβίζος.
Στο εν λόγω σεμινάριο καθοριστική είναι η συμβολή του εκτελεστικού διευθυντή του Εθνικού Κέντρου Συνηγορίας των Παιδιών στις ΗΠΑ Κρις Νιούλιν, ο οποίος επισήμανε ότι οι διαδικασίες στην Αμερική κινούνται τάχιστα, αφού οι διαδικασίες δρομολογούνται από 24 έως 48 ώρες αφότου γίνει η καταγγελία στις αρμόδιες υπηρεσίες. «Στόχος μας είναι η συγκεκριμένη διαδικασία να ενσωματωθεί και στην ελληνική πραγματικότητα» επισήμανε σε δηλώσεις του ο κ. Νιούλιν.