Συνεχείς αυτοψίες και επιτόπιους ελέγχους διενεργούν το τελευταίο χρονικό διάστημα, κατ’ εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, οι αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες του δήμου Θεσσαλονίκης στις περιοχές στις οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη ή έχουν ολοκληρωθεί εργασίες εκσκαφής, για τις ανάγκες των Οργανισμών Κοινής Ωφελείας ή τη διέλευση δικτύων ηλεκτρικών επικοινωνιών (οπτικές ίνες) και την τοποθέτηση ΚΑΦΑΟ.
Τα αιτήματα για χορήγηση δικαιώματος διέλευσης δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών και για άδεια εκτέλεσης εργασιών έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, λόγω της αντίστοιχης αύξησης του αριθμού των εταιρειών – παρόχων, που δραστηριοποιούνται πλέον στην αγορά.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του δήμου, τους πρώτους εννέα μήνες του 2018 ο δήμος Θεσσαλονίκης παραχώρησε συνολικά 2.820 άδειες εκσκαφής σε Οργανισμούς Κοινής Ωφελείας και εταιρείες τηλεπικοινωνιών (εκ των οποίων οι 80 αφορούσαν την τοποθέτηση ΚΑΦΑΟ). Κατά το ίδιο διάστημα, ο δήμος απέστειλε 665 επιστολές σε Οργανισμούς Κοινής Ωφελείας και εταιρείες-παρόχους, καλώντας τους να προχωρήσουν στην άμεση αποκατάσταση κακοτεχνιών και παραλείψεων, που διαπιστώθηκαν μετά από αυτοψίες αρμοδίων τεχνικών υπαλλήλων του δήμου καθ’ όλη τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών.
Να διευκρινιστεί ότι σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ο πάροχος είναι υπεύθυνος για την πλήρη αποκατάσταση του χώρου εκτέλεσης εργασιών. Εάν διαπιστωθούν ατέλειες στην αποκατάσταση (π.χ. βαθουλώματα, λακκούβες κ.ά.), ο πάροχος υποχρεούται άμεσα να επαναλάβει τις αναγκαίες εργασίες και εάν δεν ανταποκριθεί, τότε ο δήμος μπορεί να προβεί στην απαραίτητη αποκατάσταση με καταλογισμό σε βάρος του παρόχου.
Υπογραμμίζεται ακόμη ότι προϋπόθεση για να εξασφαλιστεί η απαραίτητη άδεια εκσκαφής αποτελεί η υποχρέωση του εκάστοτε ενδιαφερόμενου οργανισμού ή εταιρείας να έχει καταθέσει σε πρότερο χρόνο εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης εργασιών. Σε περίπτωση μη ορθής ή πλημμελούς εκπλήρωσης του έργου -όπως προβλέπεται από τις ισχύουσες Πρότυπες Τεχνικές Προδιαγραφές της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων- η εγγυητική αυτή επιστολή καταπίπτει υπέρ του δήμου Θεσσαλονίκης, κατόπιν έγγραφης ειδοποίησης προς την εγγυήτρια τράπεζα και τον πάροχο. Ο δήμος, επισημαίνει η ανακοίνωση, έχει επανειλημμένα ζητήσει αύξηση του ποσού των εγγυητικών επιστολών από τους φορείς και παρόχους, ώστε να διασφαλίζεται η έντεχνη εκτέλεση του έργου.
Γεγονός είναι ότι τα ίδια προβλήματα προϋπήρχαν, έχουν όμως ενταθεί εξαιτίας του εκσυγχρονισμού και της ανάπτυξης νέων δικτύων των οργανισμών και των εταιρειών, τόσο για όσον αφορά στις οπτικές ίνες, όσο και στα ΚΑΦΑΟ. Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, το θεσμικό πλαίσιο και οι κατευθύνσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης για αδειοδότηση εγκατάστασης οπτικών ινών δίδονται κατά προτεραιότητα, γεγονός που δυσχεραίνει τη δυνατότητα παρέμβασης του δήμου. Είναι χαρακτηριστικό ότι με την εγκατάσταση των δικτύων ανακύπτουν και ιδιαίτερα προβλήματα ως προς τη χωροθέτηση των ΚΑΦΑΟ που τοποθετούνται πάνω σε πεζοδρόμια, προς εξυπηρέτηση των παρόχων, χωρίς να δίνεται δυνατότητα παρέμβασης.
Ο δήμος Θεσσαλονίκης διευκρινίζει ότι υποχρεούται να προβεί στις απαραίτητες εγκρίσεις, λόγω του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου και εξαιτίας της συνεχιζόμενης πίεσης των οργανισμών και των εταιριών, που επικαλούνται την άμεση αναγκαιότητα των συγκεκριμένων έργων. Ενδεικτικά επισημαίνεται ότι για τους 12 μήνες του 2014 οι άδειες εκσκαφής ανήλθαν σε 2.520 και οι επιστολές για αποκατάσταση κακοτεχνιών και ατελείς εργασίες, σε 718. «Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι τα προβλήματα που συναντούμε σήμερα προϋπήρχαν και προκύπτουν πάντα λόγω του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου. Μόνο η ουσιαστική μεταφορά αρμοδιοτήτων στους ΟΤΑ μπορεί να σταθεί ικανή να επιλύσει το πρόβλημα» καταλήγει ο δήμος.