Ο Διαμαντής Μασούτης είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση πραγματικά αυτοδημιούργητου επιχειρηματία που όχι μόνο κατάφερε να κρατήσει σταθερό το καράβι της «Μασούτης» στα χρόνια της κρίσης, αλλά να το οδηγεί αποφασιστικά στα βαθιά νερά της ανάπτυξης.
Τζίροι που πιάνουν και ξεπερνούν τα 740 εκατ., σημαντικά αυξημένες επενδύσεις στο δίκτυο που για το 2015 φτάνουν τα 21 εκατ. ευρώ και ανεβάζουν τον αριθμό των καταστημάτων στα 262, τόλμη αλλά και σύνεση, γιατί όπως τονίζει ο κ. Μασούτης, πρέπει να έχεις στην αγορά αξιοπιστία, για τον πρόσθετο λόγο, ότι η αγορά τιμωρεί τα παρακινδυνευμένα ανοίγματα. Ναι, βλέπει ότι θα υπάρξουν κι' άλλες ανακατατάξεις στο χάρτη του λιανεμπορίου στην Ελλάδα, όμως η «Μασούτης», αν και έτοιμη να αρπάξει τις ευκαιρίες, δεν βιάζεται.
Η επιχειρηματική διαδρομή του Διαμαντή Μασούτη είναι η πορεία ενός διορατικού ανθρώπου που ξεκίνησε βασιζόμενος στη σκληρή δουλειά και σε λίγα δανεικά.
Στα μέσα της δεκαετίας του '60 έρχεται από το Άδενδρο στη Θεσσαλονίκη και για μια 5ετία δουλεύει σαν πωλητής της «Τρύλετ». Τέλος του ’69 δανείζεται χρήματα, αγοράζει ένα επαγγελματικό αυτοκίνητο και μπαίνει στο χονδρεμπόριο. Η δουλειά επεκτείνεται, προσλαβάνει δύο πωλητές και το 1976, το Σεπτέμβριο, αποφασίζει να ανοίξει το πρώτο σούπερ μάρκετ, στη Κ. Κρυστάλλη 4.
Για δυο χρόνια δουλεύει παράλληλα με τη λιανική και το χονδρεμπόριο, αλλά το 1978, όταν ανοίγει το δεύτερο κατάστημα στη Πέτρου Συνδίκα, τον κερδίζει οριστικά το λιανεμπόριο. Στην απόφαση εκείνη και σε εποχή που οι παντοπώλες είχαν αρχίσει να συνεργάζονται μέσα από συνεταιρισμούς, βάρυνε μια κουβέντα του τότε υπεύθυνου της Unilever που έβλεπε «τη δουλειά του μέλλοντος στο λιανεμπόριο».
Στα χρόνια που ακολουθούν, το ένα κατάστημα φέρνει το άλλο.
Το μεγάλο μπαμ, η μεγάλη αναπτυξιακή έκρηξη της εταιρείας πότε έγινε;
«Για μένα, εκείνη την εποχή, το μεγάλο βήμα ήταν το τέταρτο μαγαζί, του Πανοράματος, το 1983. Στη συνέχεια ήταν το Grand, ένατο μαγαζί που άνοιξε το 1986. Τότε ήταν η αγορά του ακινήτου και η δημιουργία ενός μεγάλου καταστήματος.
«Το επόμενο μεγάλο βήμα, το 1992, ήταν η εξαγορά της «Φθηνής Αγοράς» με έξι καταστήματα στη Καβάλα, αλλά βεβαίως οι πιο δυνατές κινήσεις ήταν, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η εξαγορά της «Αφοι Μπίσκα» και των «Δύο Άλφα», με 53 καταστήματα. Το 2001, στο δίκτυο προστίθενται επιπλέον 49 καταστήματα με την εξαγορά των «Γ. Μπίσκας», «Mercato» και «Άλφα Δέλτα». 49
Οι εξαγορές, μαζί με την ανάπτυξη στη Θεσσαλονίκη, συνεπάγονταν και τη γεωγραφική επέκταση;
«Το πρώτο μαγαζί το άνοιξα στην Ορεστιάδα, συνέχισα στην Αλεξανδρούπολη και επεκταθήκαμε στην υπόλοιπη Θράκη και στη βόρειο Ελλάδα, όπου φτάσαμε να έχουμε το 53% της αγοράς από Σέρρες και πάνω, μαζί με Θεσσαλονίκη. Σήμερα, παρότι αναπτυχθήκαμε σταδιακά σε Θεσσαλία και Εύβοια, η βάση της «Μασούτης» παραμένει στη βόρειο Ελλάδα, αφού από τα 740 εκατ. ευρώ τζίρου το 2014, τα 720 εκατομμύρια, ίσως και τα 730 εκατομμύρια, έγιναν στη βόρειο Ελλάδα».
Η «Μασούτης» βλέπουμε ότι συνεχίζει αναπτυξιακά, αλλά είναι δυνατό να μην έχει αισθανθεί τις επιπτώσεις της κρίσης;
«Εμείς το 2014 είχαμε τζίρο 740,5 εκατομμύρια, από 737 εκατομμύρια το προηγούμενο έτος. Δηλαδή μια αύξηση 0,42% στις πωλήσεις, όταν προστέθηκαν 9 νέα καταστήματα στο δίκτυο, κάποια βέβαια προς το τέλος της χρονιάς. Τα νέα καταστήματα συμμετείχαν με 1,8 εκατ. στο τζίρο. Γεγονός είναι λοιπόν ότι στην αγορά της λιανικής είχαμε μείωση του καλαθιού της νοικοκυράς. Σε εμάς, ειδικότερα, οι ποσότητες αυξήθηκαν αλλά μειώθηκε η αξία του καλαθιού. Ο καταναλωτής, λόγω των προωθητικών ενεργειών που έγιναν, ωφελήθηκε σε αξία κατά 6,9%. Υπήρχαν και είδη, σε διάφορες ομάδων προϊόντων, που πουλήθηκαν ως και κατά 35% φθηνότερα».
Σε αυτό το πλαίσιο των ενεργειών, συμπεριλαμβάνεται και η αύξηση των ειδών ιδιωτικής ετικέτας;
«Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχουν συμμετοχή περίπου 15% στο σύνολο του τζίρου. Στις ομάδες που έχουν παρουσία, είναι κοντά στο 20% του τζίρου. Προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχουμε στις περισσότερες ομάδες προϊόντων, σήμερα έχουμε 1.150 κωδικούς στη λιανική και άλλους 300 ειδικούς κωδικούς για τη χονδρική, με άλλη ονομασία».
Για το 2015, τι προβλέπει ο σχεδιασμός της ανάπτυξης;
« Όπως ανακαινίσθηκε το Grand της Θέρμης, θα ανακαινισθεί το μεγάλο της Καλαμαριάς, της Σταυρούπολης. Στα σχέδιά μας είναι και η ανακαίνιση του Grand στη Ξάνθη, επίσης των Grand της Αλεξάνδρειας και της Κομοτηνής. Της Σταυρούπολης είναι 4.000 τ.μ., της Καλαμαριάς είναι 4.200 τ.μ., της Ξάνθης είναι 3.200 τ.μ., της Κομοτηνής 2.000 τ.μ. και της Αλεξάνδρειας 1.600 τ.μ. Παράλληλα, θα γίνουν ανακαινίσεις και σε μικρότερα καταστήματα, εκτός Θεσσαλονίκης και εντός, όπως του Πανοράματος. Επίσης, επενδύουμε σε Χίο, Θάσο, Λαμία και Λάρισα μα και σε νέα super market στη Θεσσαλονίκη».
Δεν υπάρχουν σχέδια για νέες εξαγορές;
«Είμαστε πολύ προσεκτικοί στις εξαγορές. Εμείς πρέπει να φυλάμε την αγορά και η αγορά εμάς. Αυτή την τακτική ακολουθούμε και γι’ αυτό ως τώρα δεν είχαμε προβλήματα με τις εξαγορές που κάναμε. Γενικότερα, έχω πει και στο παρελθόν, μας ενδιαφέρει η επέκταση στη Στερεά, στην Εύβοια, στην Αθήνα αλλά υπό πολύ ειδικές συνθήκες.
Αυτή τη στιγμή δεν βρισκόμαστε σε συνομιλίες με κάποια άλλη εταιρεία. Όμως, το 2015, θα προχωρήσουμε με οργανική ανάπτυξη, θα ανοίξουμε νέα καταστήματα. Ένα κατάστημα στη Θεσσαλονίκη, θα είναι στη περιοχή Βότση, άλλο στη Θεμιστοκλή Σοφούλη, . Επίσης, σχεδιάζουμε νέα καταστήματα για τη Θάσο, πιθανότατα στην Εύβοια.
Συνολικά, βλέποντας γεωγραφικά την ανάπτυξη της λιανικής, τι περιθώρια υπάρχουν ακόμη;
«Σε κάποιες περιοχές υπάρχει υπερσυγκέντρωση καταστημάτων. Να μη ξεχνάμε ότι τα προηγούμενα χρόνια η γρήγορη ανάπτυξη ακολουθούσε την ανάπτυξη της οικοδομής. Είχαμε την ανοικοδόμηση, κάτι που δε συμβαίνει σήμερα. Από την άλλη πιστεύω ότι θα έρθουν στην επιφάνεια τα σοβαρά προβλήματα αρκετών εταιρειών. Το 2015 μάλιστα, εξ’ αιτίας της όξυνσης του ανταγωνισμού, θα είναι ακόμη πιο δύσκολο. Είναι απίστευτο αυτό που βλέπουμε, εταιρείες που στην ουσία πληρώνουν για να πάρουν τζίρο, μεγαλώνοντας τα ανοίγματα που έχουν. Θα έχουμε οπωσδήποτε εξελίξεις».
Ποια ήταν τα βασικότερα συστατικά της επιτυχίας σας; Ποια είναι η συνταγή της επιτυχίας σας;
« Δεν ήταν ένα πράγμα. Νομίζω ότι το πρώτο είναι, να είσαι συνεπής στις υποχρεώσεις σου, να έχεις πίστη στην αγορά. Το δεύτερο είναι να αναγνωρίζεις τη δουλειά των συνεργατών σου, να φροντίζεις να είναι ευχαριστημένοι στο μέτρο των δυνατοτήτων της εταιρείας και της απόδοσής τους. Το τρίτο είναι, να σέβεσαι τον πελάτη, τον καταναλωτή. Η αγορά σε ανταμείβει όταν έχεις σταθερές αξίες.
«Σε αυτή τη δύσκολη εποχή δεν κόψαμε ούτε 1 ευρώ στους εργαζόμενους παρότι στην εταιρεία συνολικά απασχολούνται περί τις 6.500 άτομα».
Η είσοδος των πολυεθνικών, ειδικά στο παρελθόν, σας προβλημάτισε;
«Παρατηρήσαμε και προσπαθήσαμε αυτά που είδαμε σα δικά τους μειονεκτήματα, να τα κάνουμε δικά μας πλεονεκτήματα. Έτσι, δώσαμε βάση στη ποικιλία, στην ποιότητα, στο καλό σέρβις και στη καθαριότητα στα καταστήματα. Η επιλογή της «Μασούτης» ήταν, σταθερά, επιμονή στη ποιότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουμε πιστούς καταναλωτές, σε ποσοστό 70%».