Skip to main content

Διοικητικό χάος και παραλείψεις αποκαλύπτει το πόρισμα για το Μάτι

Τι περιγράφει το εισαγγελικό πόρισμα των 293 σελίδων για τα λάθη και τις παραλείψεις που οδήγησαν στον θάνατο τόσων ανθρώπων.

Μόνο λάθη, παραλείψεις, έλλειψη συντονισμού και απόλυτη ανυπαρξία του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, που οδήγησαν στην εκατόμβη των νεκρών και τις ανυπολόγιστες καταστροφές στην Ανατολική Αττική περιγράφει το εισαγγελικό πόρισμα για την καταστροφή στο Μάτι.

«Εάν είχε κατ΄ ελάχιστον λειτουργήσει το σύστημα Πολιτικής Προστασίας και είχε ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός ενημέρωσης-προειδοποίησης των κατοίκων των περιοχών που απειλούνταν, εκείνοι θα είχαν το χρόνο να απομακρυνθούν πριν πλησιάσει η φωτιά ή ο καπνός και το θερμικό, ακόμη και με ίδια μέσα και όχι απόλυτα οργανωμένα ή να λάβουν μέτρα αυτοπροστασίας έγκαιρα και έτσι να αποτραπούν οι τραγικές συνέπειες για τη ζωή τους», αναφέρει το πόρισμα που αριθμεί τις 293 σελίδες, όπως αναφέρει η Καθημερινή στο ρεπορτάζ της.

Η παραδοχή των εισαγγελέων που αξιολόγησαν ένα τεράστιο υλικό από καταθέσεις και δεδομένα, ότι οι άνθρωποι αν είχαν ενημερωθεί θα μπορούσαν να γλυτώσουν το θάνατο, ακόμα και χωρίς οργανωμένο σχέδιο εκκένωσης, αποτελεί κόλαφο για τις ευθύνες εκείνων που διαχειρίστηκαν με απίστευτη προχειρότητα μια κατάσταση βιβλικής καταστροφής.

Το συμπέρασμα του εισαγγελικού πορίσματος δεν αφήνει περιθώρια για τις ευθύνες και τους υπευθύνους της καταστροφής και της εκατόμβης των νεκρών.

«Από όλα τα ανώτερα προέκυψε ότι ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας αποδείχθηκε τελικά, και του εκ του αποτελέσματος, ότι από το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τη λήξη της προηγούμενης αντιπυρικής περιόδου και μέχρι την έναρξη της επόμενης, δεν κατόρθωσε, όπως επιβαλλόταν εκ του νόμου και της αποστολής του, αλλά και των σχετικών εγκυκλίων της ΓΓΠΠ, να είναι στην πράξη -και όχι επί χάρτου- κατάλληλα και έγκαιρα προετοιμασμένος και επαρκώς επιχειρησιακά οργανωμένος και να βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας, όταν οι συνθήκες το απαίτησαν, όπως στην προκειμένη περίπτωση, που ο δείκτης πυρκαγιάς είναι υψηλός κατηγορία 4, προκειμένου να αντιμετωπίσει και γενικά να διαχειριστεί ταυτόχρονα, και μάλιστα στην ίδια ή έστω σε άλλη Περιφέρεια, δύο μεγάλες καταστροφές λόγω δασικών πυρκαγιών και με την έκταση και την ένταση σαν αυτές που εκδηλώθηκαν στην Κινέτα και το Νταού Πεντέλης.

Επίσης, από τα ανωτέρω πρόεκυψε από ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, πλημμέλειες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες των αρμοδίων, θεσμικά και νομικά, οργάνων και υπηρεσιών και φορέων του ισχύοντος μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της χώρας, αιτιακά προκλήθηκε ο θάνατος τουλάχιστον 100 ανθρώπων και 31 τραυματισμών, λόγω της συγκεκριμένης δασικής πυρκαγιάς.

Πιο συγκεκριμένα, ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της χώρας δεν λειτούργησε κατά τα προβλεπόμενα από τον σχετικό νόμο και σύμφωνα με τις εγκυκλίους, σε όλες τις φάσεις της αντιμετώπισης της ως άνω πυρκαγιάς και γενικά της διαχείρισης του εν λόγω καταστροφικού φαινομένου και κρίσης, καθώς δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά και με επάρκεια, στην εκ του νόμου αποστολή του και στις προβλεπόμενες από αυτόν αρμοδιότητες του.

Ειδικότερα, τα ως άνω σοβαρά λάθη, ενέργειες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες εντοπίζονται κυρίως στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, στο Πυροσβεστικό Σώμα, την ΕΛ.ΑΣ. την Περιφέρεια και τους Δήμους.

Τα φαινόμενα δυσλειτουργίας εντοπίζονται κυρίως σε δράσεις συντονισμού, επικοινωνίας και συνεργασίας των εμπλεκομένων δυνάμεων Πολιτικής Προστασίας, καθώς και σε λάθη, ενέργειες και παραλείψεις κατά τις δράσεις ετοιμότητας, κινητοποίησης και αντιμετώπισης, και γενικά της διαχείρισης της κατάστασης.

Οι εισαγγελείς στο πόρισμά τους, πρόκειται ουσιαστικά για πολυσέλιδες απαλλακτικές διατάξεις για τους τέσσερις για τους οποίους δεν προέκυψαν ευθύνες, κονιορτοποιούν τους ισχυρισμούς της περιφερειάρχη Ρένας Δούρου ότι δεν είχε εκείνη την ευθύνη της εκκένωσης των πληγέντων περιοχών.

«Η λήψη της απόφασης, αναφέρουν οι εισαγγελείς για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών, αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους δημάρχων, οι οποίοι έχουν τον συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας ...» και διευκρινίζουν ότι «όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα δήμο, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη, ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο αντιπεριφερειάρχη».
Στο εισαγγελικό πόρισμα, με στοιχεία και σε βάθος αξιολογήσεις, οι εισαγγελείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το κλείσιμο της Μαραθώνος ήταν θάνατος για τους ανθρώπους που εγκλωβίστηκαν στην περιοχή.

«Αναφορικά, τονίζεται στο πόρισμα, με την επίδραση που είχε η εκτροπή των οχημάτων που έγινε στον συγκεκριμένο χρόνο και στα συγκεκριμένα σημεία, πρέπει να σημειωθούν τα ακόλουθα.

Κατ’ αρχήν, στο χρόνο που έγινε η εκτροπή 18.25-18.30, όσα οχήματα βρίσκονταν ήδη επί της Μαραθώνος, βρέθηκαν ανάμεσα σε δύο κλειστές διόδους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να διαφύγουν και έτσι μπροστά στην απειλή της φωτιάς, που εκείνη την ώρα έβλεπαν να είναι στη Μαραθώνος, αντιδρώντας ενστικτωδώς, έστριβαν προς το Μάτι και εισέρχονταν από κάθετες διόδους...»

Και συνεχίζει το πόρισμα, «Περαιτέρω, επειδή οι εκτροπές έγιναν και σε σημεία του εσωτερικού οδικού δικτύου στο Μάτι δημιουργήθηκε ξαφνικά μποτιλιάρισμα στα οχήματα, που κινούνταν ήδη εκεί, καθώς ξαφνικά η διακοπή της κίνησης δημιούργησε συμφόρηση εσωτερικά στην περιοχή και έτσι δεν μπορούσαν να απεγκλωβιστούν τα οχήματα και να διαφύγουν από την περιοχή.

Και το συμπέρασμα για την εγκληματική ενέργεια να κλείσει η Μαραθώνος. «Αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω ήταν τελικά να εισέλθει μεγάλος αριθμός οχημάτων στο Μάτι, πλέον αυτών που υπήρχαν ήδη και κινούνταν εκεί, όταν οι κάτοικοι άρχισαν να κινούνται πανικόβλητοι για να απομακρυνθούν. Έτσι, η κίνηση γινόταν άτακτα με συνέπεια να δημιουργηθεί συμφόρηση στους στενούς δρόμους και τελικά οι άνθρωποι να εγκλωβιστούν».

Διοικητικό χάος 

Σοκ προκαλεί η παραδοχή, με παράθεση δεκάδων δεδομένων από τους εισαγγελείς, ότι ήταν τέτοιο το μέγεθος της ασυνεννοησίας των κρατικών υπηρεσιών και τέτοιο το μπάχαλο, που δεν ήξεραν ούτε ποιος ήταν ο επικεφαλής των επίγειων δυνάμεων!

«Είναι προφανές, αναφέρουν οι εισαγγελείς, ότι δεν μπορεί να γίνει λόγος για επιχείρηση κατάσβεσης και διάσωσης ανθρώπων, που κινδυνεύουν, όταν το βασικό κεντρικό συντονιστικό όργανο, αγνοεί ποιος είναι ο επικεφαλής των επίγειων δυνάμεων, πού είναι η πυρκαγιά, πού έχει επεκταθεί, ποιος διαχειρίζεται τα εναέρια μέσα και ακόμη και αν υπάρχει πυρκαγιά».
Ενδεικτικοί είναι οι διάλογοι των αρμοδίων που αφήνουν άφωνο κάθε πολίτη.

Ερμής Αθηνών προς Αξ. Υπηρεσίας του 199: «Ρε, καταλαβαίνεις τι σου λέμε τόση ώρα; Σας καλώ τόση ώρα να ρίξουν τα εναέρια, γιατί δεν μπορεί να πιάσει βόρεια-βορειοδυτικά, έχει πιάσει κορυφογραμμή και δεν μου απαντάει κανένας. Γυρνάμε σε σας και δεν μου απαντάει ούτε από σας».

Αξιωματικός του 199: «Δεν έχετε ασύρματο να μιλήσετε με τα εναέρια;»

Eρμής Αθηνών: «Όχι, όχι και δεν τα διαχειρίζομαι εγώ τα εναέρια».

Αξιωματικός 199: «Ποιος τα διαχειρίζεται;»

Eρμής Αθηνών: «Δεν ξέρω ποιος τα διαχειρίζεται, καλούσαν τον ποιος τα διαχειρίζεται, εγώ μιλάω με το κέντρο και δεν απαντάτε...»

Επίσης, οι εισαγγελείς περιγράφοντας το απόλυτο μπάχαλο της κρατικής μηχανικής, κάνουν λόγο για «πλήρη σύγχυση και άγνοια για την πραγματική κατάσταση και την εικόνα του μετώπου της πυρκαγιάς στους διάφορους οικισμούς» και παραθέτουν ότι «δεν γνώριζαν ποιος ήταν κάθε χρονική στιγμή ο επικεφαλής των δυνάμεων στο πεδίο της πυρκαγιάς» και ότι «αγνοούσαν σε ποια πυρκαγιά ήταν επικεφαλής ο Διοικητής Ανατολικής Αττικής, Αρχιπύραρχος Χαράλαμπος Χιώνης. Και ειδικότερα, για τα εναέρια μέσα αγνοούσαν ακόμη και ποιος ήταν ο αξιωματικός του ΠΣ που διαχειριζόταν τα εναέρια μέσα στην περιοχή του Νταού Πεντέλης»!

Βεβαίως, στο πόρισμα καταγράφονται σκηνές εγκληματικών συμπεριφορών από αρμόδια όργανα, όταν οι πολίτες καλούσαν πανικόβλητοι για να μάθουν που είναι η φωτιά, οι πυροσβέστες και λοιποί, δεν ήξεραν και απαντούσαν ακόμα και με εγκληματικό τρόπο, αρνούνταν να καθοδηγήσουν τους πολίτες και επεδείκνυαν συμπεριφορές που δεν περιγράφονται.

Όμως, οι εισαγγελείς, πέραν όλων των άλλων, καταγράφουν πως και ο υπουργός τότε Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Τόσκας, είχε άμεση ενημέρωση.

Οι εισαγγελείς, αφού αναφέρονται με λεπτομέρειες για τις αρχικές ενημερώσεις από τον τότε αρχηγό της Πυροσβεστικής και τον Γενικό Γραμματέα της Πολιτικής Προστασίας προς τον κ. Τόσκα, σημειώνουν ότι πήγαν στο γραφείο του διοικητή του ΕΣΚΕ, προκειμένου να λάβουν περισσότερες πληροφορίες και στη συνέχεια έδωσαν εντολή να μεταβούν επιπλέον δυνάμεις και εναέρια μέσα στο συμβάν.

Και καταλήγουν, «για το συγκεκριμένο θέμα, συνολικά, υπήρξε άμεση ενημέρωση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας σε κάθε χρονική φάση υπήρχε άμεση ενημέρωση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και του Γενικού Γραμματέα...».