Υπό κανονικές συνθήκες οι εκκλησίες είναι κατάμεστες παραμονή Χριστουγέννων. Οι πιστοί συνωστίζονται στους διαδρόμους, πολλοί ψέλνουν δυνατά χριστουγεννιάτικα τροπάρια. Όλα αυτά υπό τις ειδικές συνθήκες κορωνοϊού είναι αδύνατον να γίνουν. Όμως και οι εκκλησίες έχουν επίγνωση των ιδιαίτερων συνθηκών και ξέρουν ότι οι άνθρωποι σε στιγμές κρίσης έχουν ανάγκη την επαφή με το θείο. Αυτό που χρειάζεται είναι να επιδείξουν δημιουργικό πνεύμα.
Χριστουγεννιάτικη λειτουργία σε … νεκροταφείο
Έτσι στις περισσότερες εκκλησίες την παραμονή Χριστουγέννων προγραμματίζονται περισσότερες θείες λειτουργίες αλλά και με μικρότερη διάρκεια από ότι συνήθως. Η παρουσία των πιστών θα εξασφαλίζεται με ένα σύστημα εισιτηρίων που μπορεί να προμηθεύεται κανείς διαδικτυακά. Η χρονική απόσταση από τις δύο θείες λειτουργείες πρέπει να είναι τέτοια που να επαρκεί για απολύμανση και αερισμό. Εκτός αυτού σε πολλές πόλεις η Θεία Λειτουργία θα γίνει έξω, σε άλλες όπως στο Μπίλεφελντ μάλιστα σε ποδοσφαιρικά στάδια. Ο επικεφαλής της Ευαγγελικής Εκκλησίας Μάνφρεντ Ρεκόφσκι σκοπεύει να τελέσει τη χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία σε ένα νεκροταφείο του Βούπερταλ. Η Καθολική Ποιμενική Ένωση στο Μπάλβε-Χένεταλ στο Ζάουερταλ προετοιμάζει στο χώρο μπροστά από την εκκλησία μια θεία λειτουργία σε … δόσεις. Οι πιστοί θα πηγαίνουν από μια σκηνή στην άλλη. Στη μία ένας θα ψέλνει, στην άλλη κάποιος άλλος θα διαβάζει από το Ευαγγέλιο. Μια άλλη ενορία στο Μίντσερλαντ διοργανώνει επισκέψεις σε χωριάτικα σπίτια, όπου διαβάζονται χριστουγεννιάτικες ιστορίες.
Η ευαγγελική κοινότητα του Αγίου Μάρκου στο Αμβούργο σχεδιάζει ένα παιγνίδι με φάτνη μέσα από την συνοικία Χόχενλουφτ. Σε δέκα μπαλκόνια θα βρίσκονται άνθρωποι που θα παρουσιάζουν στους περαστικούς από κάτω μικρά τμήματα από μια φάτνη. Σε άλλη ενορία του Αμβούργου ο ιερέας Ουλφ Βέρνερ πάνω στο ποδήλατο σχεδιάζει να φέρει από πόρτα σε πόρτα το μήνυμα της Γέννησης με την πρωτοβουλία του «Klingel Bells». Συνοδεύεται από μέλη της χορωδίας της ενορίας, μεταμφιεσμένα σε ταράνδους. «Επειδή οι καιροί είναι χαλεποί, θέλω να φέρω λίγη ελπίδα στους ανθρώπους» λέει ο Βέρνερ. Αλλά και στο Έσσεν γίνονται προετοιμασίες εναλλακτικών ιδεών, όπως μεταφερόμενες φάτνες στους δρόμους πάνω σε τρακτέρ ή χριστουγεννιάτικα κονσέρτα σε εσωτερικές αυλές γηροκομείων.
Ξεχνιούνται οι παραδόσεις
Και επειδή φέτος θα είναι δύσκολο στους πιστούς να πάνε στην εκκλησία της ενορίας τους ή σε γειτονική εκκλησία, θεωρείται βέβαιο ότι θα αναζητήσουν εκείνους τους τόπους και τρόπους εκκλησιασμού που υπάρχουν εκείνη τη στιγμή», λέει η κοινωνιολόγος θρησκειών Άννα Νόιμάιερ από το Κέντρο Εφαρμοσμένης Ποιμαντικής Έρευνας του Πανεπιστημίου Ρουρ στο Μπόχουμ. «Πχ. θέλω να πάω σε αίθουσα ή καλύτερα να εκκλησιαστώ στο ύπαιθρο; Ή καλύτερα να μείνω σπίτι και να παρακολουθήσω τη Χριστουγεννιάτικη Λειτουργία διαδικτυακά;». Μεγάλο ερώτημα παραμένει η συμπεριφορά των πολλών συνήθως ανθρώπων που μόνο τα Χριστούγεννα πηγαίνουν στην εκκλησία και δεν κρατούν καμιά επαφή με κάποια ενορία. Σε περίπτωση που αποφασίσουν να μην πάνε καθόλου, ίσως να σημάνει την οριστική τους αποσκίρτηση από την εκκλησιαστική ζωή.
«Ίσως εκείνο το βράδυ καθίσουν μπροστά από την τηλεόραση για να δουν τον Μικρό Λόρδο και αναφωνήσουν, τι ωραία που είναι» λέει η Νοϊμάιερ. «'Οταν οι οικογένειες αναπτύσσουν νέες τελετουργικές συνήθειες, οι παλιές παραδόσεις κινδυνεύουν. Υπό αυτό το πρίσμα είναι ενδιαφέρον να δούμε εάν θα υπάρχουν επιπτώσεις τα επόμενα χρόνια». Έτσι ο κορωνοϊός επιταχύνει μια υπάρχουσα τάση, τη μείωση εδώ και καιρό του αριθμού των πιστών στις κυριακάτικες λειτουργίες. Ζητούνται λοιπόν για φέτος δημιουργικές και στοχευμένες σε ειδικές ομάδες πνευματικές προσφορές. Φέτος οι εκκλησίες θα πρέπει να αποδείξουν ότι μπορούν να προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις.
Κρίστοφ Ντρίσεν/dpa
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
Πηγή: Deutsche Welle