του Δημήτρη Βαρτζόπουλου*
Είναι εξαιρετικά διδακτικά και για την τωρινή κατάσταση και για το μέλλον αυτής της χώρας τα ευρήματα της μελέτης των πεποιθήσεων και αντιλήψεων των νέων Ελλήνων, In4youth, υπό τον συντονισμό του Καθηγητού Σ.Χτούρη, που παρουσίασε προ ημερών η Καθημερινή. Αποκαλύπτουν το κυριαρχούν γνωστικό υπόβαθρο, το «φαντασιακό θεσμικό» κατά Κ. Καστοριάδη, που θα καθορίζει το πλαίσιο και τις βασικές στοχεύσεις των αποφάσεων στην χώρα μας για μία γενιά τουλάχιστον.
Τα βασικά ευρήματα όσον αφορά την σημερινή κοινωνική κατάσταση των Ελλήνων νέων είναι, ότι ζουν με τις οικογένειές τους, ακόμη και μετά τα 30 τους , παντρεύονται αργά, δεν κάνουν πολλά παιδιά, είναι μορφωμένοι, άνεργοι, φτωχοί και απελπισμένοι. Πιστεύουν, ότι το μόνο αξιόπιστο στον κόσμο είναι η οικογένειά τους και απαξιώνουν σχεδόν πλήρως, σχεδόν το σύνολο των κοινωνικών θεσμών, την πολιτική και τους πολιτικούς πρώτα απ´ όλα.
Είναι η κλασσική περίπτωση του νιχιλισμού, που οδηγεί αναπόδραστα στον εγωϊστικό κυνισμό. Εν ολίγοις: με κόφτει κυρίως για τον εαυτό μου και τους δικούς μου, όλα τα άλλα, με πρώτους τους ταγούς των κοινών, είναι για τ´ ανάθεμα.
Είναι εντελώς αδιάφορο, να ερίζει κανείς για τις ρίζες γένεσης του φαινομένου και της ανάπτυξής του. Κατ´ εμέ θα πρέπει , να αναχθεί στην δολοφονία του Καποδίστρια και στην αποτυχία της βαυαρέζικης Αντιβασιλείας, αλλά ποία πλέον η έννοια όλων αυτών..... Η αιτιολογική έρευνα είναι σίγουρα παντελώς άχρηστη.
Το ζητούμενο είναι ένα: Λύσεις.
Είτε μας αρέσει, είτε όχι, είτε ταιριάζει στα πιστεύω μας, είτε όχι, η αλήθεια των πραγμάτων είναι αδήριτη. Ο,τι και να κάνουμε σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο, η δύναμη των θεσμών, των κοινωνικών δεδομένων, είναι συντριπτική. Για την μεγίστη πλειοψηφία του πληθυσμού ο τρόπος ανατροφής και εκπαίδευσης των παιδιών, η ασφαλιστική κάλυψη και αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας, ο βιοπορισμός, η συνταξιοδότηση, όλα σχεδόν, εξαρτώνται από τους νόμους του κράτους, άρα από τις αποφάσεις αυτών, που διοικούν το κράτος.
Η επιλογή αυτών είναι λοιπόν το κλειδί της ερμηνείας των παρόντων και του επηρεασμού των μελλόντων.
Η αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία είναι προφανώς , ό,τι καλύτερο εχει σκεφθεί μέχρις στιγμής ο άνθρωπος. Η απόλυτος μοναρχία απαξιώθηκε ήδη από τον Κρόμγουελ, ο ολοκληρωτισμός από το 1989.
Και πάλι όμως, γιατί το ίδιο κατ´ αρχήν σύστημα, ο κοινοβουλευτισμός, οδήγησε την Ευρώπη εδώ που είναι σήμερα, ενώ εμάς σε αυτό το χάλι;
Ο διάολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Στον τρόπο λειτουργίας, στον τρόπο παραγωγής των αποφάσεων και επιλογής του προσωπικού.
Είναι βαθεία η άγνοια των Ελλήνων για τον τρόπο λειτουργίας των κομμάτων, την επιλογή των αρχόντων, δημοτικών, περιφερειακών, βουλευτών, την ισχύ των τοπικών κοινωνιών και ομάδων ειδικών ενδιαφερόντων, που διαμόρφωσε το ευρωπαϊκό θαύμα.
Και αντιστρόφως βέβαια, είναι απολύτως ακατανόητος για τους ευρωπαίους ο τρόπος λειτουργίας της νεοελληνικής εκδοχής του κοινοβουλευτισμού.
Σε μιά από τις πρώτες μας επαφές είχα πεί στον τότε επικεφαλής της υπηρεσίας της ευρωπαϊκής επιτροπής για την παροχή τεχνικής βοήθειας στην Ελλάδα (TFGR), Χορστ Ραϊχενμπαχ, ότι αντί να κάθονται και να κατατρύχονται με τα επιφαινόμενα, θα έπρεπε, να ζητήσουν, να αλλάξει το γενετικό υλικό του συστήματος. Απλούστατα, να υιοθετηθεί δηλαδή ο νόμος «λειτουργίας των κομμάτων», που προσδιορίζει υποχρεωτικώς στην Γερμανία και εν πολλοίς, με ελάχιστες διαφορές, σε όλη την κεντρική Ευρώπη, την ισχύ της τοπικής κοινωνίας/ κομματικής οργάνωσης στην επιλογή του εκπροσώπου της στην μονοεδρική εκλογική περιφέρεια (είναι ο τρόπος, που επέτρεψε ένα άγνωστο επαρχιακό δικηγόρο από το Ογγερσχάιμ, να γίνει επί 16 έτη ο ομοσπονδιακός Καγκελάριος και την κόρη του πάστορος από την Λειψία να αναδειχθεί στην ισχυροτέρα ηγέτιδα του κόσμου).
Νόμιζε, ότι του έκανα πλάκα.
*Ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος διετέλεσε γενικός γραμματέας Συντονισμού της κυβέρνησης Αντώνη Σαμαρά, υφυπουργός Υγείας και πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής στη ΝΔ Θεσσαλονίκης.