του Νίκου Αβουκάτου
Κι όμως υπάρχει λύση στο πρόβλημα της δυσοσμίας στη δυτική Θεσσαλονίκη. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το ΑΠΘ όχι μόνο εντόπισαν τις ουσίες που προκαλούν τη δυσοσμία, εντόπισαν την πηγή και σήμερα το πρωί έστειλαν και τις προτάσεις τους στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για να λυθεί οριστικά ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί τη δυτική Θεσσαλονίκη επί 40 χρόνια.
Στη σημερινή συνέντευξη τύπου του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολου Τζιτζικώστα, αναλύθηκαν όλα τα στοιχεία της δυσοσμίας, η οποία για πρώτη φορά έχει απαντήσεις ως προς τα αίτια που την προκαλούν. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά η Περιφέρεια έχει καταθέσει και σειρά μέτρων για να λυθεί το πρόβλημα, τονίζοντας με κάθε τρόπο ότι είναι διαχειρίσιμο.
Συνοπτικά το πρόβλημα το προκαλούν οχτώ μερκαπτάνες (δύσοσμες χημικές ενώσεις), εκ των οποίων οι δύο είναι οι πιο έντονες. Πηγή τους είναι η μονάδα ξήρανσης της λάσπης, ο ελαιοδιαχωριστής και ο βιολογικός καθαρισμός των ΕΛΠΕ. Και είναι εφικτή η λύση του προβλήματος, με τρία βήματα: Να γίνουν κλειστού τύπου οι συγκεκριμένες μονάδες, να χρησιμοποιηθεί αντιρρυπαντική τεχνολογία, να αποκατασταθούν παλαιά σκάμματα και να μετακινηθεί σε ένα σημείο πιο μακριά από τις κατοικίες η μονάδα ξήρανσης της λάσπης.
Το σημαντικότερο ίσως όλων είναι η διευκρίνιση των επιστημόνων και των ειδικών ότι οι συγκεκριμένες ουσίες μπορεί να προκαλούν ενόχληση στην οσμή, όμως είναι χαμηλής επικινδυνότητας για την υγεία των πολιτών, δεν είναι καρκινογόνες ή τοξικές, δεν έχουν σωρευτικές ιδιότητες, ωστόσο είναι ικανές να προκαλέσουν σε υψηλές συγκεντρώσεις προβλήματα στο αναπνευστικό και δευτερογενή συμπτώματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως αϋπνίες, πονοκεφάλους, εμετούς, ναυτία κτλ.
Ο Περιφερειάρχης
«Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας αναδεικνύει και τεκμηριώνει ένα πρόβλημα που κανένας δεν άγγιζε για 40 χρόνια», τόνισε ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας.
Ο περιφερειάρχης είπε ότι το πρόβλημα της δυσοσμίας στη δυτική Θεσσαλονίκη ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1980, όμως επί 40 χρόνια καμιά απάντηση δεν είχε δοθεί, παρά μόνο κάποιες γενικόλογες εκτιμήσεις που συνδέονταν με δραστηριότητες στην περιοχή.
Περιφέρεια και ΑΠΘ ανέλαβαν να δώσουν απαντήσεις και με το 12μηνο πρόγραμμα που υλοποιούν θα κάνουν 400 δειγματοληψίες και θα δώσουν τεκμηριωμένες απαντήσεις σε κάθε λεπτομέρεια του ζητήματος.
«Αυτή είναι η πρώτη, ουσιαστική και σε βάθος προσπάθεια για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των πηγών της δυσοσμίας. Αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα, είναι το πρώτο και μοναδικό με αντικείμενο τις δύσοσμες χημικές ενώσεις, καθώς ποτέ έως σήμερα, δεν έχουν μετρηθεί οι συγκεκριμένες ενώσεις. Ήδη βρισκόμαστε στο εξάμηνο και με τις μέχρι τώρα μετρήσεις η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ζήτησε και έλαβε ενδιάμεση έκθεση αποτελεσμάτων. Έχουν συλλεχθεί 171 δείγματα από τους τρεις δειγματολήπτες, που βρίσκονται μόνιμα εγκατεστημένοι στο Κορδελιό και ταυτοποιήθηκαν και ποσοτικοποιήθηκαν 55 οσμηρές χημικές ενώσεις. Με απόφασή μας, η εξαμηνιαία αυτή έκθεση με όλα τα στοιχεία, αλλά και πολύ συγκεκριμένες προτάσεις από τις υπηρεσίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας έχουν ήδη αποσταλεί στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας», τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας.
Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας κάλεσε την Πολιτεία να λάβει σοβαρά υπόψη της τα αποτελέσματα της έρευνας Περιφέρειας και ΑΠΘ και να λάβει άμεσα μέτρα: «Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν κάνει πουθενά εκπτώσεις και ειδικά στα θέμα δημόσιας υγείας και περιβάλλοντος είναι πάντα στην πρώτη γραμμή χωρίς να μετράει όρια αρμοδιοτήτων, ούτε πολιτικά κόστη. Φροντίζουμε, ακόμα και έξω από τα διοικητικά και οικονομικά πλαίσια, να προασπίζουμε την προστασία της υγείας των συμπολιτών μας. Ακούμε τις ανησυχίες, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και δίνουμε απαντήσεις και αποτελέσματα, επιστημονικά και τεκμηριωμένα. Το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι ενημερωμένο και ήδη μπορεί να ξεκινήσει τις απαραίτητες ενέργειες για τις οποίες έχει την αρμοδιότητα για να λυθεί οριστικά το πρόβλημα. Δεν μπορεί να υπάρξει άλλη καθυστέρηση. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι εδώ, δίπλα στους κατοίκους, αναλάβαμε αυτή την πρωτοβουλία και για πρώτη φορά στην Ελλάδα έγινε αυτό το πρόγραμμα και αυτές οι μετρήσεις. Είμαστε εδώ για να διασφαλίσουμε και θα διασφαλίσουμε ότι θα υπάρξουν άμεσα οι απαραίτητες ενέργειες για να σταματήσει επιτέλους, η ταλαιπωρία του κόσμου».
Η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, Βούλα Πατουλίδου, είπε: «αποδείξαμε ότι η μυρωδιά δεν είναι 'φάντασμα'. Εντοπίσαμε ποιες ενώσεις προκαλούν τη δυσοσμία, εντοπίσαμε την πηγή της δυσοσμίας και δε μείναμε εκεί, αλλά προτείναμε και τις ενδεδειμένες λύσεις, ξεπερνώντας ακόμη και τις αρμοδιότητές μας, επειδή μόνο μας μέλημα είναι να δώσουμε οριστική λύση».
Τα αποτελέσματα και οι προτάσεις
Ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Γιουτίκας, διευκρίνισε ότι η Πολιτεία για τις δύσοσμες ενώσεις δεν έχει θεσπίσει όρια και δεν υπάρχει καν υποχρέωση ελέγχου. «Αντί να ακολουθούμε τη μυρωδιά στα στενά του Κορδελιού, που αποδείχτηκε αναποτελεσματικό και ανώφελο, αλλά και να αποδίδουμε ευθύνες χωρίς δεδομένα και στοιχεία, επιλέξαμε να κινηθούμε συστηματικά, οργανώνοντας στην κυριολεξία από το μηδέν το ολοκληρωμένο πρόγραμμα που δεν υπήρχε εδώ και δεκαετίες για την επιστημονική παρακολούθηση και αντιμετώπιση της κατάστασης», εξήγησε ο κ. Γιουτίκας.
Οι προτάσεις για την αντιμετώπιση της δυσοσμίας που έστειλε σήμερα το πρωί στους εμπλεκόμενους φορείς η Περιφέρεια είναι σύμφωνα με τον κ. Γιουτίκα οι εξής:
1.Τοποθέτηση κλειστών συστημάτων και αξιοποίηση της κατάλληλης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας στη μονάδα αφυδάτωσης της ελαιώδους λάσπης από τον καθαρισμό των δεξαμενών αποθήκευσης πετρελαιοειδών, τον ελαιοδιαχωριστή και το βιολογικό καθαρισμό των ΕΛΠΕ.
2.Απομάκρυνση της μονάδας αφυδάτωσης της λάσπης από το συγκεκριμένο σημείο, για να μη βρίσκεται τόσο κοντά στην κατοικημένη περιοχή.
3.Αποκατάσταση των παλαιών μη χρησιμοποιούμενων σκαμμάτων αποβλήτων εντός των ΕΛΠΕ.
Το ΑΠΘ
Η καθηγήτρια του ΑΠΘ, υπεύθυνη του Εργαστηρίου Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος, Κωνσταντινή Σαμαρά, περιέγραψε πώς έφτασε το εργαστήριο στον εντοπισμό των δύσοσμων ενώσεων και στην πηγή της δυσοσμίας.
«Ταυτοποιήθηκαν 55 ενώσεις με οσμή διαφορετικού χαρακτήρα, στις οποίες περιλαμβάνονται οχτώ μερκαπτάνες, που προκαλούν δυσοσμία, η οποία γίνεται άμεσα αντιληπτή. Δεν υπάρχει συσχέτιση της δυσοσμίας με πιθανές διαρροές φυσικού αερίου. Δεν προκύπτει συσχέτιση με πιθανές διαρροές υγραερίου. Δυο μερκαπτάνες μετρήθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα, οι οποίες είναι άμεσα αισθητές στην οσμή. Αυτές είναι οι ενώσεις που αντιλαμβάνονται οι πολίτες και που προκαλούν την ενόχληση. Η συγκέντρωσή τους ήταν σημαντικά υψηλότερη στο Κορδελιό, συγκριτικά με την υπόλοιπη Θεσσαλονίκη. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις μερκαπτανών καταγράφηκαν στις έκτακτες δειγματοληψίες που έγιναν με ειδοποίηση των κατοίκων για επεισόδιο. Υπάρχει συσχέτιση με τη θερμοκρασία. Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις μετρώνται στις ζεστές μέρες. Υπάρχει συσχέτιση με την ταχύτητα και την κατεύθυνση του ανέμου. Όταν επικρατεί άπνοια οι συγκεντρώσεις είναι αυξημένες. Στις έκτακτες δειγματοληψίες (επεισόδια) έπνεαν Β – ΒΔ άνεμοι. Καταγράφηκαν υψηλές συγκεντρώσεις εντός των ΕΛΠΕ, με τις πιο υψηλές στη δεξαμενή και τη μονάδα ξήρανσης της λάσπης. Οι συγκεντρώσεις εκεί ήταν υπερδεκαπλάσιες του Κορδελιού. Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η δυσοσμία προέρχεται από τη μονάδα αφυδάτωσης της λάσπης και τη μονάδα επεξεργασίας των λυμάτων των ΕΛΠΕ. Το πρόγραμμα συνεχίζεται και οι μετρήσεις, τα αποτελέσματα, δεν είναι τελικά. Τα οριστικά συμπεράσματα θα εξαχθούν με την παρέλευση και του επόμενου εξαμήνου», επισήμανε η κ. Σαμαρά.
Ο προϊστάμενος του Τμήματος Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Ηρακλής Λάτσιος, χαρακτήρισε το πρόβλημα διαχειρίσιμο και τόνισε ότι τα ΕΛΠΕ μπορούν να κάνουν τις απαιτούμενες τεχνικές παρεμβάσεις, έχουν τη διάθεση και να λυθεί το πρόβλημα.