Skip to main content

Η Δυτική Θεσσαλονίκη μεταμορφώνεται. Η τοπική κοινωνία πού είναι;

Η νέα Θεσσαλονίκη στα δυτικά δημιουργείται σταδιακά, όμως η διαδικασία γίνεται χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και αφήνει εκτός την τοπική κοινωνία

Οι ριζικές αλλαγές που υπόσχονται τα εν εξελίξει πρότζεκτ στη δυτική Θεσσαλονίκη προοιωνίζονται μια καλύτερη μέρα για όλη την περιοχή, χωρίς όμως να περιλαμβάνουν τους κατοίκους της. Ανάπτυξη για εσάς... χωρίς εσάς. Κι αυτό είναι ένας παράγοντας τον οποίο οφείλουν να προσέξουν οι αρμόδιοι.

Ποιες είναι οι ριζικές αλλαγές (στη βάση ίσως όχι ενός συνεκτικού και συνολικού σχεδίου, αλλά δεν παύουν να έχουν πολύ μεγάλη αξία τόσο για την περιοχή, όσο και για το σύνολο της ευρύτερης Θεσσαλονίκης) που συντελούνται;

Η δυτική Θεσσαλονίκη είναι ο πιο δυναμικά εξελισσόμενος τόπος εδώ και αρκετά χρόνια πλέον. Επειδή δεν ολοκληρώθηκαν όμως τα περισσότερα έργα δεν μπορεί ο πολίτης να διακρίνει εύκολα τις αλλαγές που συντελέστηκαν, συντελούνται και θα συντελεστούν στο όχι και τόσο μακρινό πια μέλλον.

Ολοκληρώθηκε ένας από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους κόμβους, ο Κ16 στην είσοδο της Θεσσαλονίκης. Ολοκληρώθηκαν συνάμα και οι παρεμβάσεις στη δυτική περιφερειακή οδό. Μένουν κάποια «υπόλοιπα», που είναι σε εξέλιξη, όμως αυτές οι δυο σημαντικές παρεμβάσεις σημαίνουν πολλά και για την οικονομία της περιοχής και για την ποιότητα ζωής. Εάν προχωρήσει το επόμενο διάστημα και η διαπλάτυνση της οδού Λαγκαδά στο ένα χιλιόμετρο που έμεινε «κολοβή», συν μια παρέμβαση που απαιτείται στην παλιά δυτική είσοδο, τότε θα έχουμε ένα πλέγμα οδικών παρεμβάσεων, στις κύριες οδικές αρτηρίες, το οποίο δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο.

Στην περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης δημιουργείται το μεγαλύτερο μητροπολιτικό πάρκο, ένας υπερτοπικός χώρος πρασίνου, που θα δώσει την πνοή που ήθελε η ευρύτερη περιοχή. Στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά οι πρώτες παρεμβάσεις γίνονται και μέσα σε μια τριετία θα έχουμε και τα πρώτα απτά αποτελέσματα. Προφανώς για να ολοκληρωθεί το πρότζεκτ θα απαιτηθούν περισσότερα χρόνια και -μη διασφαλισμένα προς το παρόν- πολλαπλάσια κονδύλια, δηλαδή πολιτική βούληση, τόσο από τις τοπικές αρχές (που την έχουν), όσο κι από τις κυβερνήσεις των επόμενων ετών.

Το δυτικό παράκτιο μέτωπο δέχεται επίσης τριπλή παρέμβαση ανάταξής του, ώστε να μετατραπεί από μια εστία ρύπανσης σε έναν επισκέψιμο παραλιακό χώρο – κόσμημα για όλη τη δυτική Θεσσαλονίκη. Με την παρέμβαση στον Δενδροπόταμο, που πρέπει να συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση και με την αυστηροποίηση των ελέγχων για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις βιομηχανιών και άλλων δραστηριοτήτων στην περιοχή, θα αναβαθμιστεί περαιτέρω η ποιότητα ζωής των πολιτών. Υπάρχουν πολλά ανοιχτά περιβαλλοντικά μέτωπα που αναζητούν λύσεις, αλλά με θέληση μπορούν να βρεθούν.

Επίσης, υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για την περιοχή. Δεν είναι μόνο οι αμερικανικές εταιρίες, όπως η Cisco, που βρήκε στέγη στα δυτικά. Είναι και πολλές άλλες εταιρίες, που έχουν δείξει ενδιαφέρον για επενδύσεις, πλην όμως κάποιες προϋποθέσεις, η γραφειοκρατία και μια σειρά από άλλους ανασταλτικούς παράγοντες, δεν έχουν επιτρέψει να συντελεστεί η επενδυτική... κοσμογονία, όπως αυτή εκφράζεται στα χαρτιά και στις προθέσεις. Το λιμάνι αναπτύσσεται, δε συμβαίνει όμως το ίδιο με τη ΒΙΠΕΘ, που χρειάζεται επίσης ένα σοβαρό σχέδιο ανάταξης, ενώ και η επιχειρηματική δραστηριότητα σε Σίνδο και Καλοχώρι, το εμπορευματικό κέντρο στο Γκόνου και μια σειρά από άλλες μεγάλες παρεμβάσεις συνιστούν ένα αναπτυξιακό πλαίσιο, ικανό να αναγεννήσει οικονομικά όλη τη Θεσσαλονίκη.

Κρίσιμο είναι να προχωρήσει και η επέκταση του μετρό στα δυτικά, που θα βελτιώσει σημαντικά τις συνθήκες των μετακινήσεων.

Επίσης, μια σειρά αναπλάσεων κομβικών περιοχών, όπως τα Δικαστήρια, η περιοχή του Μουσείου Ολοκαυτώματος κ.ά., αναζωογονούν τον πυκνοδομημένο και δυσλειτουργικό αστικό ιστό και αυτό δίνει υπεραξία στην περιοχή.

Σε μια περιοχή, όπου έχει ήδη συντελεστεί σημαντική μετακίνηση πληθυσμού και μάλιστα νέων, εδώ και πολλά χρόνια και λόγω των χαμηλότερων τιμών στην κατοικία σε σχέση με το υπόλοιπο πολεοδομικό συγκρότημα, αναμένεται να συνεχιστεί. Παρότι η ανοικοδόμηση πάγωσε, αυτό δεν μπορεί παρά να είναι συγκυριακό (κι ας κρατάει ήδη πάρα πολύ), αφού εφόσον υπάρχει ζήτηση θα δημιουργηθεί και προσφορά.

Επίσης, υπάρχει το θέμα των Λαχανόκηπων, που μπορεί να είναι στα χαρτιά, όμως δεν παύει να είναι μια σαφής αναπτυξιακή προοπτική, ενώ και μια σειρά από βιομηχανικές, αποθηκευτικές και άλλες εγκαταστάσεις (π.χ. καπναποθήκες) έχουν μπει στο στόχαστρο της αξιοποίησης και συνεπώς στο στόχαστρο επενδυτών. Απομένει να δοθούν και κίνητρα και δυστυχώς εδώ έχουμε απουσία της Πολιτείας πολύ ηχηρή...

Όπως επίσης θα πρέπει η Πολιτεία να αξιοποιήσει επίσης την περιοχή εμπράκτως. Μέχρι σήμερα είχαμε τη δημιουργία του κεντρικού σταθμού των ΚΤΕΛ, τη δημιουργία της Μονής Λαζαριστών, τη μετακίνηση της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης, τη δημιουργία ενός εμπορικού κέντρου και το νέο βιοκλιματικό κτήριο των υπηρεσιών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ως εμβληματικούς χώρους, που λειτουργούν στα δυτικά.

Αυτή η όχι και τόσο συντεταγμένη αξιοποίηση του δυναμικού της περιοχής (οι φορείς αποφάσισαν ξεχωριστά κι από μόνοι τους να εγκατασταθούν δυτικά) πρέπει να αποκτήσει χαρακτηριστικά κεντρικού σχεδίου για να μη μείνει εδώ.

Αυτά είναι μερικά μόνο παραδείγματα για το πώς αλλάζει η δυτική Θεσσαλονίκη μέσα στα χρόνια. Αλλάζει σημαντικά, αλλά χωρίς κεντρικό σχεδιασμό. Και ελλείψει ενός τόσο σημαντικού εργαλείου εκείνοι που βλέπουν εαυτούς να μένουν έξω από την αναπτυξιακή διαδικασία, είναι οι κάτοικοι της περιοχής.

Και η περιοχή έχει πλούσιο ανθρώπινο δυναμικό, μεγάλο αριθμό οικονομικά ενεργού πληθυσμού, νέους ανθρώπους, που μένουν εκτός των όσων συντελούνται, των όσων σχεδιάζουν φορείς, αρχές, Πολιτεία, επενδυτές. Αυτό θα συνεχίσει να γίνεται εφόσον δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη για την ταυτόχρονη αξιοποίηση ανθρώπων και επιχειρήσεων της περιοχής, μαζί με τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα (που κι αυτά δεν είναι λίγα).

Απαιτείται ένας σαφής προγραμματισμός, ένα συνολικό σχέδιο ενίσχυσης των δεξιοτήτων, κατάρτισης και προτίμησης στην αγορά εργασίας των κατοίκων της δυτικής Θεσσαλονίκης, καθώς και τα κίνητρα που λέγαμε (στα οποία πρέπει να προστεθεί και η εντοπιότητα), ώστε η ανάπτυξη να μην έχει απλά στόχο, αλλά συμμέτοχο τον κάτοικο της περιοχής. Να αφήνει δηλαδή εισόδημα στην τοπική κοινωνία, αλλιώς η δυτική Θεσσαλονίκη θα αναπτύσσεται και οι κάτοικοί της θα... μαραζώνουν και θα απαξιώνουν ό,τι αναπτυξιακό συντελείται στην περιοχή.