Αναθερμάνθηκε τις τελευταίες ημέρες η συζήτηση σχετικά με τον τρόπο εισαγωγής στα πανεπιστήμια, μετά την ανακοίνωση των βάσεων, σε συνδυασμό με τη θέσπιση από φέτος της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής.
Το πρώτο, και θεμελιώδες ερώτημα στο οποίο καλείται να απαντήσει κανείς είναι εάν στα πανεπιστήμια θα πρέπει να εισάγονται οι πάντες, εφόσον το επιθυμούν ή εάν θα πρέπει να τίθενται ορισμένες προϋποθέσεις οι οποίες θα αφορούν ένα ελάχιστο προαπαιτούμενο γνώσεων. Η πρώτη εκδοχή ισοδυναμεί ουσιαστικά με ελεύθερη είσοδο στα πανεπιστήμια και οι όποιες εξετάσεις θα γίνονται απλώς και μόνο για να κατανέμονται οι ενδιαφερόμενοι στα διάφορα Τμήματα. Οι καλύτεροι για να πάνε στη σχολή της πρώτης επιλογής τους και οι υπόλοιποι να καταλήξουν οπουδήποτε, συνήθως σε Τμήματα περιφερειακών πανεπιστημίων.
Το τι θα γίνει στη συνέχεια, εάν και πότε θα πάρουν πτυχίο και κυρίως, κατά πόσο αυτό το πτυχίο θα τους είναι χρήσιμο στη μετέπειτα διαδρομή τους, ελάχιστα απασχολεί. Τις ημέρες αυτές κυκλοφόρησαν πίνακες με τα πανεπιστημιακά Τμήματα τα οποία, λόγω ΕΒΕ, έμειναν χωρίς ή με ελάχιστους φοιτητές. Θα είχε ενδιαφέρον, δίπλα σε αυτά τα στοιχεία να υπήρχε και ο αριθμός των φοιτητών που κατάφεραν να αποφοιτήσουν από αυτά τα Τμήματα, σε σχέση φυσικά με όσους είχαν εισαχθεί. Τα στοιχεία αυτά, που με τόση φροντίδα αποφεύγουν να δημοσιοποιήσουν τα πανεπιστήμια, θα εξέπλητταν πολλούς διότι θα διαπίστωναν ότι υπάρχουν δεκάδες Τμήματα, συνήθως πανεπιστημίου μεθοριακών περιοχών από τα οποία αποφοιτά μόνον το 1/3 των φοιτητών, κι αυτοί σε βάθος χρόνου, ενώ υπάρχουν και κάποια από τα οποία μόλις το 1% ολοκληρώνει τις σπουδές του.
Η άλλη λογική, δηλαδή η υπό προϋποθέσεις εισαγωγή στα πανεπιστήμια συνεπάγεται τη θέσπιση κριτηρίων και περιορισμών. Παλαιότερα είχε θεσπιστεί η βάση του «10». Όσοι δεν την έπιαναν έμεναν εκτός νυμφώνος. Θεωρήθηκε, όμως, ότι ήταν υπερβολικά αυστηρή και επιπλέον, δεν ευνοούσε την πολιτική που είχε υιοθετηθεί από σειρά κυβερνήσεων για την ίδρυση πανεπιστημιακών Τμημάτων... ως και στα Ψαχνά Ευβοίας. Έτσι καταργήθηκε με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο αριθμός των φοιτητών, γεμίζοντας όλα τα Τμήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα οποία μάλιστα, αργότερα εν μία νυκτί, έγιναν όλα πανεπιστημιακά. Έτσι, φτάσαμε στο σημείο να εισάγονται σε πανεπιστήμια ακόμη και υποψήφιοι με μέσο όρο επίδοσης 0,625! Το επιχείρημα ήταν ότι «όλοι έχουν δικαίωμα στη μόρφωση», ασχέτως εάν τα παιδιά αυτά, δεν είχαν καν αυτή τη δυνατότητα.
Η νυν κυβέρνηση αποφάσισε να επαναφέρει τον «κόφτη» για την εισαγωγή στα ΑΕΙ. Επέλεξε, αντί του γενικού κριτηρίου της βάσης του «10» την ΕΒΕ η οποία απεδείχθη πράγματι περισσότερο επιεικής αφού, όπως φάνηκε από τα αποτελέσματα, ο χαμηλότερος βαθμός εισαγωγής για τους υποψηφίους των ΓΕΛ διαμορφώθηκε στο «7» για δε τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ στο «5,5». Αυτό όμως είχε ως αποτέλεσμα Τμήματα τα οποία δέχονταν τα προηγούμενα χρόνια υποψηφίους με επιδόσεις 1, 2, 3 και 4, να μείνουν χωρίς ή με ελάχιστους φοιτητές. Το 1/3 αυτών των τμημάτων ιδρύθηκαν μόλις πριν από τρία χρόνια με την... μεταρρύθμιση Γαβρόγλου.
Χωρίς φοιτητές όμως, έμεινε και η Αρχιτεκτονική του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Η περίπτωσή της έγινε, μάλιστα, η αιχμή του δόρατος όσων μέμφονται τους περιορισμούς των εισαγωγικών εξετάσεων, εν προκειμένω την ΕΒΕ. Αποσιωπούν, βεβαίως, ότι η παραδοξότητα αυτή, όπως επίσης και η Αρχιτεκτονική της Πάτρας που έμεινε με αρκετές κενές θέσεις, οφείλεται στον παντελώς άστοχο, όπως αποδείχθηκε, προσδιορισμό της ΕΒΕ, από τα ίδια τα πανεπιστήμια τα οποία έθεσαν πολύ ψηλά τον πήχη με αποτέλεσμα να μείνουν χωρίς φοιτητές. Σφάλματα τέτοιου είδους, λιγότερο επώδυνα, υπήρξαν και σε άλλες περιπτώσεις και τα οποία θα πρέπει ασφαλώς να μελετηθούν και να διορθωθούν.
Όμως, αυτές οι σημειακές αστοχίες της ΕΒΕ οι οποίες οφείλονται σε λανθασμένες εκτιμήσεις και αποφάσεις των συγκεκριμένων τμημάτων, θα είναι λάθος να οδηγήσουν στην κατάργηση των κριτηρίων εισαγωγής στα πανεπιστήμια και στην επιστροφή στο προηγούμενο καθεστώς. Διότι οι υποψήφιοι οι οποίοι δεν διαθέτουν το ελάχιστο γνωστικό υπόβαθρο, στην πλειονότητά τους δεν πρόκειται να πάρουν πτυχίο, πόσω μάλλον να μορφωθούν· αλλά ακόμη και εάν αποφοιτήσουν κάποια στιγμή, καθώς στο μεταξύ, μπορούν να φοιτούν δια βίου, το πτυχίο θα τους είναι παντελώς άχρηστο.
Όσον αφορά τα Τμήματα τα οποία απέμειναν χωρίς φοιτητές και θα απομένουν και τα επόμενα χρόνια εφόσον διατηρηθεί η ΕΒΕ ή κάποια άλλα, ανάλογα κριτήρια εισαγωγής στα ΑΕΙ, η λύση στο πρόβλημα είναι ο ανασχεδιασμός του ακαδημαϊκού χάρτη. Η άνευ όρων και στοιχειωδών προϋποθέσεων, ανωτατοποίηση όλων των ΤΕΙ σε πανεπιστήμια και η δημιουργία δεκάδων νέων Τμημάτων, ακόμη και με βουλευτικές τροπολογίες, αποτέλεσε οπισθοδρόμηση και υποβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης. Αυτό θα πρέπει να αλλάξει με συγχωνεύσεις Τμημάτων και κατάργηση κάποιων, με ταυτόχρονη δημιουργία νέων, σκοπός των οποίων δεν θα είναι η συντήρηση των τοπικών οικονομιών με φοιτητικό συνάλλαγμα.
Με τον τρόπο αυτόν, με την παράλληλη επανασύσταση της τεχνολογικής εκπαίδευσης, αλλά και την παράλληλη ενίσχυση της λυκειακής επαγγελματικής εκπαίδευσης σε νέες βάσεις, με σύγχρονα προγράμματα σπουδών, προσαρμοσμένα στις κοινωνικές ανάγκες, θα δοθεί πραγματική διέξοδος στα παιδιά που δεν θα καταφέρουν να μπουν σε κάποιο πανεπιστήμιο, να αποκτήσουν μέσα από άλλους, πιο προσιτούς δρόμους, γνώσεις και δεξιότητες που θα τους είναι χρήσιμες για τον επαγγελματικό βίο τους.
Τέλος, η Πολιτεία, αλλά και όλοι όσοι εμπλέκονται στην Εκπαίδευση, θα πρέπει να προβληματιστούν σοβαρά από τις πολύ χαμηλές επιδόσεις μιας σημαντικής μερίδας αποφοίτων των λυκείων στις εισαγωγικές εξετάσεις. Για το πως, δηλαδή, ένας μαθητής ο οποίος έχει, για παράδειγμα, στο απολυτήριό του βαθμούς άνω του 16 και 17 σε μαθηματικά, φυσική, να γράφει για 4 και για 5 στις εισαγωγικές, σε μια χρονιά μάλιστα που τα θέματα θεωρούνταν σχετικά βατά. Ίσως, μάλιστα, η όλη συζήτηση θα έπρεπε να ξεκινήσει από εκεί και όχι να καταλήξει εκεί.