του Ιωάννη Κ. Τσιτσόπουλου Α.Τ.Μ. (ΜΒΑ, Μsc, CMI Dip. Man.), Προέδρου της ΜΕ Ανταγωνιστικότητας-Καινοτομίας-Επιχειρηματικότητας του ΤΕΕ/ΤΚΜ
Tο 2021 αδιαμφησβήτητα αποτελεί ένα ορόσημo αφετηρίας επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας και της μελλοντικής της πορείας στο διεθνές περιβάλλον, προκειμένου να απορροφήσει τους κραδασμούς και τις συνέπειες της πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης και να χαράξει μια βιώσιμη και υπεύθυνη στρατηγική ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια.
Δίκαια λοιπόν τα 72 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του Τέταρτου (4.0) Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της ΕΕ (ΕΣΠΑ, Νέα ΚΑΠ) στον 21ο αιώνα αποτελούν μία μοναδική, χρυσή ευκαιρία της Ελλάδας να κάνει το πολυπόθητο βήμα για:
Την ουσιαστική δομική μεταρρύθμιση και εκσυγχρονισμό του κράτους.
Την παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας για την κάλυψη του επενδυτικού κενού της τελευταίας δεκαετίας.
Την αναγκαία διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης.
Η κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους και των επιχειρήσεων, ο εξωστρεφής προσανατολισμός της παραγωγής, η καινοτομία, η έμφαση στις πράσινη ανάπτυξη και το θετικό κοινωνικό αποτύπωμά τους, η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, η επένδυση στην παιδεία και στην υγεία αποτελούν τους βασικούς στυλοβάτες που θα στηριχθεί το Ελληνικό Σχέδιο Ανάπτυξης των επόμενων χρόνων.
Μπορεί τα συγκεκριμένα χρηματοδοτικά εργαλεία να έχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους ως προς τον τρόπο άντλησης και απορρόφησης των πόρων τους όμως ο στόχος είναι κοινός.
Στην ουσία μιλάμε για τη δημιουργία του πολυπόθητου νέου παραγωγικού μοντέλου, που το συζητάμε εδώ και χρόνια από τις αρχές του 2010, το οποίο θα βασίζεται στην τεχνολογία, το ανθρώπινο δυναμικό και την κοινωνική συνοχή. Ήρθε η ώρα να διαμορφώσουμε το δικό μας Ελληνικό υπόδειγμα όπως είπε και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην παρουσίαση του ΕΛΛΑΔΑ 2.0.
Όμως σε κάθε ευκαιρία -όπως και σε κάθε εφαρμογή ενός μοντέλου στην πράξη- ελλοχεύουν και κίνδυνοι που αν δεν τους προσέξουμε και δεν προετοιμαστούμε κατάλληλα για την αντιμετώπισή τους τότε όλες οι προσπάθειες θα μας γυρίσουν και πάλι στο σημείο εκκίνησης.
Μπορεί λεφτά να υπάρχουν, όμως οι νέοι κανονισμοί της ΕΕ, τόσο για το ΕΣΠΑ αλλά κυρίως για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας γεννούν υποχρεώσεις τις οποίες πρέπει να τηρήσουμε ευλαβικά και με απόλυτη προσήλωση στην επίτευξή τους.
Ως χώρα δεν μπορούμε να διαμορφώσουμε το εξωτερικό περιβάλλον. Μόνο να προσαρμοζόμαστε σε αυτό μπορούμε λαμβάνοντας σωστές στρατηγικές αποφάσεις, όπως –για παράδειγμα- ήταν η είσοδός μας στην ΕΕ, στην τότε Ε.Ο.Κ. Όμως στο εσωτερικό περιβάλλον έχουμε την αποκλειστική ευθύνη των πράξεων μας.
Επισημαίνω οκτώ κρίσιμους παράγοντες :
- Πρώτον, ο σωστός σχεδιασμός που είναι το ήμισυ της επιτυχίας. Από ό,τι φαίνεται στον τομέα αυτό έχουμε θετικά μηνύματα καθώς το σχέδιο Ελλάδα 2.0 όπως και το ΕΣΠΑ 2021-2027 κατατέθηκαν εγκαίρως αποσπώντας (ειδικά το Ελλάδα 2.0) κολακευτικά σχόλια από τις υπηρεσίες της ΕΕ. Αυτό που χρειάζεται είναι:
- Δεύτερον, η ενδελεχής ενημέρωση των φορέων και των πολιτών για το περιεχόμενο του προγράμματος και τον τρόπο εφαρμογής του, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα λαϊκισμού και αερολογιών για την επιλεξιμότητα των έργων που δύναται να χρηματοδοτηθούν.
- Τρίτον, η βούληση της Πολιτείας να υπηρετήσει με σθένος τους στόχους που έθεσε. Διότι και στο παρελθόν ακούγαμε για πρωτιές στις εγκρίσεις των Ελληνικών Σχεδίων για την αξιοποίηση των πόρων της ΕΕ (ΚΠΣ, ΕΣΠΑ), για φιλόδοξους στόχους, για απλούστευση διαδικασιών, για εστίαση σε έργα με προστιθέμενη αξία, όμως καταλήγαμε σε καθυστερήσεις, σε πανδημία γραφειοκρατίας και σε συνεχείς τροποποιήσεις, ειδικά στα έργα που αφορούν στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
- Τέταρτον, η ικανότητα της δημόσιας διοίκησης να «τρέξει» ταυτόχρονα προς όφελος της οικονομίας και πρωτίστως προς όφελος της κοινωνίας και των πολιτών. Δεν αρκεί να εργαστούν οι καλύτεροι για το Ελλάδα 2.0. και το ΕΣΠΑ 4.0 Πρέπει όλο το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου να δώσει τα μέγιστα. Για τον λόγο αυτόν επιβάλλονται σοβαρές τομές στην οργάνωση και στο σύστημα διοίκησης και διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού και των προς διάθεση πόρων βασιζόμενο στις αρχές της ομογενοποίησης, της συνεργασίας, της συνεκτικότητας και της αποδοτικότητας.
- Πέμπτον, η σύμπνοια, η συνεννόηση και η συνεργασία των κομμάτων και των δημιουργικών δυνάμεων της χώρας που πιστεύουν στην επίσπευση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων στο κράτος και στην αγορά για την αναθέρμανση του επενδυτικού ενδιαφέροντος και με ανθρώπους, που έχουν τη γνώση και τη θέληση να πάνε την Ελλάδα μπροστά. Το κράτος πρέπει να έχει συνέχεια και να διακατέχεται από συνέπεια και αξιοπιστία δεδομένου ότι η περίοδος αξιοποίησης των πόρων επεκτείνεται πέρα από τη συνταγματική θητεία μίας κυβέρνησης.
- Έκτον, η αλλαγή κουλτούρας σε όλο το φάσμα της κοινωνίας, διαγράφοντας παρωχημένες ιδεολοψίες και αντιμετωπίζοντας τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις με ρεαλισμό και λογική κοιτώντας μπροστά με όραμα και επένδυση στις νέες γενιές.
- Έβδομον, η κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα με παράλληλη δημιουργία ευνοϊκού χρηματοπιστωτικού και θεσμικού περιβάλλοντος για τη μόχλευση των πόρων και τη δημιουργία ποιοτικών και καλά αμειβομένων θέσεων απασχόλησης.
- Όγδοον, ο χρόνος που αποτελεί τον καθοριστικότερο παράγοντα επιτυχούς υλοποίησης του αναπτυξιακού σχεδίου της χώρας. Διότι ο χρόνος στην περίπτωσή μας και είναι και φέρνει χρήμα. Κάτι που σημαίνει ότι εν αντιθέσει με όσα έχουμε συνηθίσει από τα χρονοδιαγράμματα των εκάστοτε ΕΣΠΑ, στο ΕΛΛΑΔΑ 2.0 δεν υπάρχουν περιθώρια καθυστερήσεων. Κάνεις μεταρρυθμίσεις στην ώρα τους και τηρείς τους χρόνους σημαίνει παίρνεις λεφτά. Αναίτιες δικαιολογίες και λάθη δεν συγχωρούνται. Με λίγα λόγια τρέχουμε σε έναν μαραθώνιο με ταχύτητα ακόμη μεγαλύτερη του 5G!
Το στοίχημα για τη χώρα μας είναι μεγάλο. Αν θέλουμε μία ανάπτυξη ισόρροπη, αεϊφορική, ανθρωποκεντρική και κοινωνικά δίκαιη που να δίνει όραμα και προοπτική στη νέα γενιά οφείλουμε να αντιδράσουμε άμεσα και αποτελεσματικά.
Η εξίσωση Ελλάδα 2.0 Χ ΕΣΠΑ 4.0=8.0 προϋποθέσεις επιτυχίας απαιτεί μία ριζική αλλαγή παντού. Με μεταρρυθμίσεις. Δίνοντας προστιθέμενη αξία στο επιχειρείν με σύνθεση όλων των δυνάμεων για να πετύχουμε πολλαπλασιασμό της αξίας του αποτελέσματος, ώστε το 2030 να μιλάμε για την Ελλάδα που ονειρευόμαστε. Ξεκινήσαμε καλά. Συνεχίζουμε δυνατά και με αυτοπεποίθηση ότι θα τα καταφέρουμε. Μας αξίζει!
Υ.Γ. Για όσους πιθανώς να το έχουν ξεχάσει σήμερα 9 Μαϊου γιορτάζουμε, εκτός από τη γιορτή της μητέρας, την ημέρα της Ευρώπης, η ένταξη στην οποία μας έδωσε πολλά και σημαντικά οφέλη. Αξίζει κάποτε τη «ΜΗΤΕΡΑ ΕΥΡΩΠΗ» να τη γιορτάζουμε όπως της αξίζει και να προβάλουμε την αξία της. Όχι να την τιμούμε μόνο για τα λεφτά που μας χορηγεί!