Σε μία γόνιμη συζήτηση με σημαντικά συμπεράσματα εξελίχθηκε η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΜ-Θ, στη Θεσσαλονίκη, με θέμα «Η μάστιγα των fake news, δεν είναι fake news».
Στο πάνελ της εκδήλωσης, που διοργανώθηκε από το «GRESTART», Δίκτυο Διαλόγου για μια Σύγχρονη Ελλάδα, με συντονίστρια τη δικηγόρο, Μελίνα - Μαρία Δερμεντζοπούλου συμμετείχαν οκτώ δημοσιογράφοι της Θεσσαλονίκης (Βαγγέλης Πλάκας, Νίκος Οικονόμου, Γιώργος Χατζηλίδης, Βαγγέλης Στολάκης, Τάσος Ασλανίδης, Δημήτρης Συρμάτσης, Σοφία Παπαδοπούλου και Μαρία Σαμολαδά) καθώς και ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ και ερευνητικός υπότροφος της Google, Νίκος Παναγιώτου.
Ο καθηγητής Νίκος Παναγιώτου έκανε λόγο για ανάγκη επανεκκίνησης και αλλαγής του δημοσιογραφικού μοντέλου, με άξονες την αξιοπιστία και την εγκυρότητα, σημειώνοντας πως η παραπληροφόρηση απειλεί το κύτταρο της δημοκρατίας. Όπως ανέφερε, αν δεν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στα ΜΜΕ, τότε ο Τύπος δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στη μάστιγα των fake news, κάτι που θα αποτελέσει πλήγμα και για την ίδια λειτουργία της δημοκρατίας.
Με τη σειρά του, ο Νίκος Οικονόμου (Μακεδονία - makthes.gr) ανέλυσε το σκάνδαλο παραγωγής ψευδών ειδήσεων που συγκλόνισε τα γερμανικά ΜΜΕ κλονίζοντας την αξιοπιστία του γνωστού «Spiegel», ενός περιοδικού που θεωρείται από τα εγκυρότερα σε όλη την Ευρώπη, επικροτώντας ωστόσο τη δημόσια συγγνώμη που δημοσίευσε το περιοδικό μετά την αποκάλυψη του περιστατικού.
H Σοφία Παπαδοπούλου (Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων) σημείωσε τις επιπτώσεις που έχει στη δημοσιογραφία η μάστιγα των fake news και υπογράμμισε την πρωτοβουλία που έχουν αναλάβει τα Ευρωπαϊκά Πρακτορεία στο πλαίσιο συνεργασίας για την καταπολέμηση του φαινομένου.
Κατά την ομιλία του, ο Γιώργος Χατζηλίδης (Voria.gr - Ναυτεμπορική) εκτίμησε πως η υπερπληροφόρηση και η έκρηξη των fake news όσο αποτελούν κίνδυνο για την ενημέρωση άλλο τόσο αποτελούν ευκαιρία για τους επαγγελματίες δημοσιογράφους. «Για να αξιοποιήσουμε, όμως, την ευκαιρία θα πρέπει να πάμε κόντρα στο ρεύμα της ευκολίας. Προφανώς και δεν μπορεί να αγνοηθεί ούτε η ανάγκη της ταχύτητας ούτε η εμπορική διάσταση των μέσων ενημέρωσης. Σταθμίζοντας, ωστόσο, και αυτές τις παραμέτρους, πρέπει η λογική μας να κατευθύνεται προς τις παραδοσιακές αρχές της δημοσιογραφίας, τη διασταύρωση και την τεκμηρίωση της είδησης, τον διαχωρισμό της είδησης από την άποψη και την επιστροφή στο ρεπορτάζ από την αναπαραγωγή και το copy paste. Όσο θα έχουμε ως βασικούς άξονες τις παραπάνω αρχές, τόσο περισσότερο θα αναδεικνύουμε τη δουλειά του επαγγελματία δημοσιογράφου τόσο περισσότερες μάχες θα κερδίζουμε απέναντι στα fake news», σημείωσε.
Ο Τάσος Ασλανίδης (thestival.gr) σημείωσε από την πλευρά του την ανάγκη θεσμοθέτησης μίας πραγματικά ανεξάρτητης αρχής που θα έχει αρμοδιότητα να ελέγχει περιπτώσεις fake news και περιπτώσεις μη τήρησης του κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
Καταλογίζοντας ευθύνες τόσο στους δημοσιογράφους όσο και στο κοινό, ο Δημήτρης Συρμάτσης (Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5 - thessnews.gr) μίλησε για τον ρόλο των δημοσιογράφων και τις αθέμιτες πρακτικές που ακολουθούν τα μέσα ενημέρωσης στον βωμό του ανταγωνισμού, ενώ έκρουσε το καμπανάκι στους καταναλωτές προτρέποντάς τους να προσέχουν τι κοινοποιούν και να φιλτράρουν την είδηση και την πηγή προέλευσής της. «Το ταγκό θέλει δύο για να χορευτεί. Έτσι και οι ψεύτικες ειδήσεις. Αυτόν που τις γράφει και αυτόν που τις αναπαράγει. Για αυτό προσέχετε τι κοινοποιείτε. Κάντε ένα τσεκάρισμα πρώτα. Μπείτε στη σελίδα που το διαβάσατε. Τι άλλα άρθρα έχει; Είναι ανυπόγραφα; Έχει στοιχεία επικοινωνίας; Έχει υπόσταση; Αν εξαπατηθείς έχει ένα τηλέφωνο, ένα μέιλ, γραφεία να πας να βρεις το δίκιο σου; Αν δείτε και αντιληφθείτε ότι σας γράφω ψέματα, τότε προσπεράστε με. Εγώ μπορεί να συνεχίσω να τα γράφω, αλλά δεν θα υπάρχει κανένας να τα κοινοποιεί. Οπότε το ψέμα θα μείνει μέχρι τον τοίχο μου. Αν τα fake news είναι ένας ιός, τότε οι κοινοποιήσεις είναι η εξάπλωσή του που το κάνει μάστιγα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Από τη μεριά του, ο Βαγγέλης Πλάκας (TV 100 - myportal.gr) τόνισε την ανάγκη ελέγχου της πηγής και διασταύρωσης της είδησης, επιρρίπτοντας ταυτόχρονα ευθύνες για την εξάπλωση του φαινομένου των fake news τόσο στους δημοσιογράφους, όσο και στο κοινό, που δεν φιλτράρει την είδηση και από το μέσο από το οποίο προέρχεται.
Η Μαρία Σαμολαδά (grtimes.gr - RealFm 107,1) έθιξε το πρόβλημα των deep fake news υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο διαστρέβλωσης ενός βίντεο, το αποτέλεσμα της οποίας μπορεί να είναι άκρως αληθοφανές, ώστε να πείσει το κοινό, ακόμα και τους δημοσιογράφους για τη γνησιότητά του.
Στη δική του τοποθέτηση, ο Βαγγέλης Στολάκης (Δημοκρατία - grtimes.gr) έθιξε αφενός την έλλειψη χρόνου για ενημέρωση, η οποία γίνεται πλέον σε πολλές περιπτώσεις μόνο από την ανάγνωση των τίτλων των ειδήσεων, αφετέρου προέβαλε δύο παραδείγματα fake news: Τη φερόμενη συνάντηση του Κώστα Καραμανλή με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν - που δημοσιεύθηκε από το Βήμα το 2009 - η οποία δεν έγινε ποτέ και τη διασπορά ψευδών ειδήσεων, που αποτέλεσαν εν μέρει τον ηθικό αυτουργό για τον ξυλοδαρμό του δημάρχου Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη, τον περασμένο Μάιο. Κατέληξε, δε, πως υπάρχει ανάγκης συνεργασίας Ενώσεων Συντακτών και Πολιτείας για την ανάληψη πρωτοβουλιών με στόχο την ενημέρωση και την πάταξη του φαινομένου.
Στην εκδήλωση, μεταξύ άλλων, παρευρέθησαν ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, ο βουλευτής της ΝΔ, Θεόδωρος Καράογλου, οι υποψήφιοι δήμαρχοι Θεσσαλονίκης, Γιώργος Ορφανός και Νίκος Ταχιάος, ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Πάρις Μπίλλιας, καθηγητές και φοιτητές του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ κ.α.