Το «διαίρει και βασίλευε» είναι μια πολιτική πρακτική, την οποία πολλοί χρησιμοποίησαν στο παρελθόν και εξακολουθούν να χρησιμοποιούν και σήμερα για να δυσκολέψουν τους αντιπάλους τους, ενίοτε με επιτυχία και θετικά για τους ίδιους αποτελέσματα. Στην πολιτική πρακτική «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», αλλά για τους κανονικούς ανθρώπους που ζουν μια φυσιολογική ζωή –ή έστω για πολλούς ανάμεσά τους- ο συγκεκριμένος κανόνας δεν είναι αποδεκτός.
Μιλώντας το βράδυ της περασμένης δευτέρας στην ετήσια τακτική γενική συνέλευση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας διαχώρισε του επιχειρηματίες του Βορρά από τους επιχειρηματίες του Νότου.
Εξηγώντας επί της ουσίας τους λόγους που οδήγησαν την κυβέρνηση να αναβαθμίσει τον ΣΒΒΕ σε κοινωνικό εταίρο χρέωσε στον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) παρεμβάσεις με κίνητρα αμιγώς πολιτικά. Παράλληλα εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι πίσω από τις απόψεις που εκφράζει η διοίκηση του ΣΒΒΕ δεν κρύβονται δεύτερες σκέψεις. Ο κ. Τσίπρας, μάλιστα, συμβούλεψε τον ΣΕΒ να πάρει ως παράδειγμα τον ΣΒΒΕ και τον ΣΒΒΕ να μην ακολουθήσει την πρακτική του «δάσκαλε που δίδασκες και λόγο δεν εκράτεις» του ΣΕΒ. Σουρεαλιστικό σκηνικό. Ένας αριστερός πρωθυπουργός συμβουλεύει τους βιομηχάνους και τους μεγαλοεπιχειρηματίες πώς να σκέφτονται, πώς να μιλούν και τελικά πώς να πολιτεύονται.
Πέρα από τις προσωπικές εκτιμήσεις του κ. Τσίπρα για τις ηγεσίες του ΣΕΒ και του ΣΒΒΕ το όλο σκηνικό δεν είναι ενθαρρυντικό. Διότι «μυρίζει» καχυποψία και αντιπαλότητα, την ώρα που επισήμως και θεσμικά οι κοινωνικοί εταίροι συνδιαλέγονται και διαπραγματεύονται μεταξύ τους, ενώ συγχρόνως αποτελούν σύμβουλο της κυβέρνησης, ο καθένας για τα θέματά του.
Ούτως ή άλλως η καχυποψία και η αντιπαλότητα ανάμεσα στην πολιτική τάξη και τους επιχειρηματίες είναι κατάσταση άκρως αντιπαραγωγική. Πολύ περισσότερο για τη σημερινή Ελλάδα που αγωνίζεται να επιστρέψει την διατηρήσιμη ανάπτυξη και την οικονομική κανονικότητα, κάτι που δεν είναι δυνατόν να γίνει χωρίς την αφύπνιση του επιχειρηματικού κόσμου. Και παλαιότερα οι πολιτικές εξουσίες είχαν προβλήματα με τους επιχειρηματίες και ως διέξοδο επέλεξαν να πριμοδοτήσουν νέα επιχειρηματικά τζάκια, με καταστροφικά αποτελέσματα. Η Ελλάδα χρειάζεται σήμερα συστράτευση όλων των δυνάμεων που διαθέτει για να σταθεί στα πόδια της και αυτό –ίσως για πρώτη φορά- δεν αποτελεί σχήμα λόγου.
Αντ’ αυτού παρακολουθούμε να μεταφέρεται στον ευρύτερο κοινωνικό διάλογο η πόλωση και το παιχνίδι των ευθυνών, που καθημερινά εξελίσσεται ανάμεσα στα κόμματα εξουσίας. Οι πολίτες της χώρας –τουλάχιστον οι πιο σοβαροί από αυτούς, οι οποίοι διαθέτουν την κοινή λογική στην οποία αναφέρθηκε από τη Θεσσαλονίκη ο κ. Τσίπρας- αντιλαμβάνονται πλήρως ότι η ανάκαμψη της χώρας εξαρτάται απόλυτα από τη συλλογική δουλειά. Το ποιος θα κάθεται στην καρέκλα και θα διαχειρίζεται τα δημόσια πράγματα είναι μεν σημαντικό για τους διεκδικητές της καρέκλας, αλλά δεν αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα της εξέλιξης, της επιτυχίας ή της αποτυχίας. Όπως απέδειξε η εποχή των Μνημονίων η Ελλάδα –μια χώρα πλήρες μέλος της ΕΕ και στον πυρήνα της Ευρωζώνης- δεν έχει και πολλές επιλογές.
Οι ξένοι –φίλοι, σύμμαχοι, εταίροι και δανειστές- έχουν βαρύνουσα άποψη για το πως θα προχωρήσουν τα οικονομικά πράγματα στην Ελλάδα και μετά την 20η Αυγούστου ελάχιστα πράγματα θα αλλάξουν. Για σκεφτείτε: τους χρωστάμε 300 δισ. ευρώ, μας έχουν κάνει δύο ρυθμίσεις για το χρέος –το «κούρεμα» του 2012 και την απόφαση του Eurogroup στις 21 Ιουνίου 2018-, μας επιστρέφουν τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους και μας έχουν οργανώσει το «μαξιλάρι» των μετρητών για να βγούμε με σχετική ασφάλεια στις αγορές. Με αυτά τα δεδομένα, πόσο πιθανό είναι να επιτρέψουν στην Ελλάδα –που όπως όλες οι χώρες στην Ευρώπη έχει και θα έχει στο μέλλον εκλεγμένη κυβέρνηση- να κάνει του κεφαλιού της; Καθόλου πιθανό, αποκλείεται τελείως.
Το ζήτημα για τον ΣΕΒ και τον ΣΒΒΕ είναι αν θα υποπέσουν στο λάθος του «εμφυλίου πολέμου». Διαφορές ανάμεσα στις δύο επιχειρηματικές κοινότητες υπάρχουν εδώ και 100 και παραπάνω χρόνια. Ξεκινούν από την ίδια τη δομή του νεοελληνικού κράτους, στο πλαίσιο του οποίου η Αθήνα είχε πάντα τον πρώτο λόγο ακόμη και για τα θέματα της Θεσσαλονίκης.
Αλλά ο πόλεμος και η αλληλοϋπονόμευση των δύο δε συμφέρει κανέναν. Κυρίως δε βολεύει τη χώρα και την ελληνική οικονομία. Ήδη ο ΣΕΒ υπεραντέδρασε μέχρι παρεξηγήσεως στην αναβάθμιση του ΣΒΒΕ σε κοινωνικό εταίρο. Παρέσυρε, μάλιστα, τη Νέα Δημοκρατία στην απόφαση να μην ψηφίσει την αναβάθμιση του ΣΒΒΕ, αλλά να δηλώσει απλώς παρόν. Ας σταματήσει το κακόγουστο σίριαλ κάπου εδώ κι ας συνεργαστούν όλοι για τη στήριξη της ανάπτυξης. Πραγματικά ένα δίπολο, που στη μία πλευρά βρίσκονται ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΒΒΕ και στην άλλη ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο ΣΕΒ, δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για την Ελλάδα του 2018. Μάλλον γέλιο προκαλεί.