Έρευνα: Πόσο επηρέασε ο κορωνοϊός το κόστος του πασχαλινού τραπεζιού

Οι φετινές ειδικές έκτακτες συνθήκες εορτασμού της πασχαλινής περιόδου, εξαιτίας του κορωνοϊού – COVID 19 – και των εφαρμοζόμενων προστατευτικών για την υγεία των πολιτών περιοριστικών μέτρων, επηρέασαν ελάχιστα το κόστος του πασχαλινού τραπεζιού του τρέχοντος έτους σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό.

Σύμφωνα με μετρήσεις που διεξήγαγε το ΙΝ.ΕΜ.Υ. -ΕΣΕΕ την περίοδο 13-15 Απριλίου του 2020, το μοναδιαίο κόστος των προϊόντων που απαρτίζουν το καθιερωμένο πασχαλινό τραπέζι αναμένεται να κυμανθεί φέτος στα 37,30 ευρώ έναντι 37,74 ευρώ το 2019. Προκύπτει συνεπώς, μία μικρή μείωση του κόστους ανά μονάδα προϊόντων κατά 1,17% ή κατά 0,44 ευρώ, η οποία απορρέει κατά βάση από τα φθηνότερα προϊόντα που προμηθεύεται το καταναλωτικό κοινό από τα Supermarkets. Στον αντίποδα, όπως άλλωστε και πέρυσι, το μέσο επίπεδο τιμών ανά μονάδα προϊόντος της κατηγορίας των λαχανικών/φρούτων συνέχισε την ανοδική του πορεία.  Ενώ οι τιμές των κρεατικών, βάσει των δειγματοληπτικών ελέγχων που διενεργήθηκαν στην Κεντρική Αγορά Αθηνών (Βαρβάκειος Αγορά) σημείωσαν ετήσια στασιμότητα/μηδενική μεταβολή.

Επομένως, με βάση το μοναδιαίο κόστος των προϊόντων, το τυπικό πασχαλινό τραπέζι 6-8 ατόμων θα κοστίσει περίπου 94,51 ευρώ το 2020 έναντι 94,94 ευρώ το 2019, καταγράφοντας οριακή πτώση κατά 0,45% ή κατά 0,43 ευρώ  (περιλαμβάνονται τα περισσότερα αλλά όχι το σύνολο των προϊόντων του πίνακα 1). Επισημαίνεται, πως οι τιμές του πίνακα-1 είναι ενδεικτικές και αφορούν τη χρονική περίοδο μέχρι και τη Μ. Τετάρτη 15/4, ενώ οι τιμές των κρεατικών εμπεριέχουν και τις εκτιμήσεις για την πτωτική τάση που αναμένεται να καταγραφεί με την πάροδο των ημερών της Μεγάλης Εβδομάδας και όσο οδηγούμαστε στην έλευση του Πάσχα.

Συνολικό κόστος πασχαλινού τραπεζιού 2020/2019, βάσει συγκεκριμένων παραδοχών/επιλεγμένων ποσοτήτων: Μείωση κατά 0,45%

Πιο συγκεκριμένα και όπως προαναφέρθηκε, η αύξηση της τιμής/μονάδα προϊόντος των οπωροκηπευτικών (μεσοσταθμικά κατά +6,08%), υπεραντισταθμίστηκε από τις φθηνότερες-σε σχέση με το 2019- τιμές των προϊόντων Supermarket (μεσοσταθμικά κατά -5,2%).  Με μία πρώτη ματιά φαίνεται ότι η ποσοστιαία μείωση των προϊόντων supermarket υπολείπεται της αντίστοιχης ανοδικής των Λαχανικών/Φρούτων κάτι που θα μπορούσε να ισοδυναμεί με αύξηση του κόστους, με δεδομένη και τη στασιμότητα των τιμών του Αρνιού και του Κατσικιού. Ωστόσο κάτι τέτοιο δε λαμβάνει χώρα. Και αυτό διότι η συμμετοχή/βαρύτητα της δαπάνης για προϊόντα Supermarket επί της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης είναι σχεδόν διπλάσια από εκείνη των οπωροκηπευτικών.  Στη σύνθεση του συνολικού προϋπολογισμού ενός νοικοκυριού το 44,55% αφορά προϊόντα supermarket, σε αντίθεση με το 22,47% που δαπανάται για Λαχανικά και Φρούτα, με το υπόλοιπο εξίσου σημαντικό 32,98% να προορίζεται για την αγορά Κρεατικών. Μεταξύ των Λαχανικών/Φρούτων η πλέον αξιοσημείωτη αυξητική μεταβολή είναι εκείνη των Πορτοκαλιών (+33,9%), ακολουθούμενη από εκείνη του Κουνουπιδιού (+28,5%), ενώ η μεγαλύτερη αποκλιμάκωση εντοπίζεται στην τιμή των Καρότων (-25,6%) και της Πατάτας (εισαγωγής, κατά -21,7%).  

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση των τιμών των κρεατικών που μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για τις νέες συνήθειες στην καταναλωτική συμπεριφορά.  Παρά το γεγονός των περιορισμένων φετινών εξαγωγών αμνοεριφίων στις καίρια πληττόμενες-από τον COVID 19 χώρες– Ιταλία & Ισπανία-που θα σήμαινε μεγαλύτερη προσφορά, εντούτοις οι τιμές έμειναν αμετάβλητες σε σχέση με το 2019. Η κυριότερη αιτία της εν λόγω εξέλιξης αποδίδεται, με δεδομένη την περιορισμένη φυσική παρουσία των καταναλωτών στη Βαρβάκειο Αγορά, στην εκτίναξη των τηλεφωνικών παραγγελιών και διανομή κατ’ οίκων/delivery των κρεατικών.

Συνάγεται λοιπόν το συμπέρασμα πως η σταθερή σε σύγκριση με πέρυσι ζήτηση δεν οδήγησε σε αυξομειώσεις τις τιμές λιανικής πώλησης των αμνοεριφίων αφού παρά τους περιορισμούς της πανδημίας καταναλωτές και προμηθευτές/εμπόρους οδηγήθηκαν και επέλεξαν εναλλακτικές μεθόδους και πρακτικές και δίκτυα  πραγματοποίησης αγορών που μέχρι και σήμερα ήταν πρακτικά και όχι θεωρητικά από λίγο ως ελάχιστα διαδομένες και προτιμητέες.

Η διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ κ. Βάλια Αρανίτου δήλωσε: «Το Πάσχα του 2020 είναι σίγουρα διαφορετικό.  Σε πείσμα ωστόσο της τόσο δυσμενούς συγκυρίας οι Έλληνες καταναλωτές φαίνεται να στηρίζουν την ελληνική αγορά και οι εμπορικές επιχειρήσεις ανταποκρίθηκαν με το παραπάνω, απαντώντας με μια έστω και μικρή μείωση του κόστους του πασχαλινού τραπεζιού κατά 1,17%. Το ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ όπως κάθε χρόνο αποτύπωσε αναλυτικά τις τιμές των προϊόντων που συγκροτούν και συνθέτουν το πασχαλινό τραπέζι. Μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση είναι η καταγραφή σε ευρεία κλίμακα νέων καταναλωτικών συμπεριφορών και προτιμήσεων.  Πρόκειται για την σημαντική αύξηση των ηλεκτρονικών και τηλεφωνικών παραγγελιών και διανομή κατ’ οίκων/delivery όχι μόνο σε είδη Super market αλλά και σε εξειδικευμένα τρόφιμα».

Μεθοδολογικές σημειώσεις:

Σημείωση 1: Τονίζεται πως οι τιμές των προϊόντων (Πίνακας 1) είναι ενδεικτικές και δεν αφορούν στο σύνολο της Επικράτειας, καθώς ελήφθησαν σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα επί συγκεκριμένων προϊόντων, σε σημεία πώλησης των Αθηνών/Λεκανοπέδιο Αττικής.

Σημείωση 2: Το επιλεγμένο δείγμα προϊόντων υπόκειται σε διαφοροποιήσεις, αναλόγως των αναγκών της έρευνας, με στόχο τη διεξαγωγή περισσότερο αξιόπιστων και αντιπροσωπευτικών συγκριτικών αποτελεσμάτων – σύγκριση των ίδιων ακριβώς προϊόντων και ποσοτήτων τους ανά έτος.

Σημείωση 3: Η τιμοληψία των κρεάτων έγινε από τη Βαρβάκειο Αγορά, ενώ για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων η λήψη των τιμών έγινε από Supermarkets.

Σημείωση 4: Στο επιλεγμένο δείγμα δεν περιλαμβάνονται προϊόντα Supermarket σε προσφορά. Σε περίπτωση επιλογής ορισμένων εξ’ αυτών, έχει αφαιρεθεί η πτωτική επίδραση των προωθητικών ενεργειών (προσφορών), με αναγωγή των τιμών τους σε προ προσφορών επίπεδα.