Μπορεί να ανεβάσει 233 φορές την τιμή ενός στιλό και να κάνει έναν οργανισμό, όπως ο ΟΑΣΘ, να καταρρεύσει. Το σύστημα δημόσιων προμηθειών της χώρας αποτυπώνει το τέρας της γραφειοκρατίας που σύμφωνα με έρευνα του ΑΠΘ θεριεύει ολοένα και περισσότερο.
Την περίοδο 2013 - 2014, το ΑΠΘ διεξήγαγε έρευνα για το σύστημα των προμηθειών από το δημόσιο παίρνοντας ως case study τις προμήθειες του ίδιου του πανεπιστημίου. Τότε αποδείχθηκε, πως κάθε προμήθεια απαιτεί 32 διαφορετικά βήματα τα οποία μεταφράζονται σε κόστος 62 με 63 ευρώ. Πρόκειται για «αόρατα» κόστη που έχουν σχέση από τις εργατοώρες μέχρι το κόστος του ηλεκτρικού.
«Φέτος αποφασίσαμε να επικαιροποιήσουμε την έρευνα μας», τόνισε μιλώντας στη Voria.gr ο Νίκος Βαρσακέλης, καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας και Πολιτικής, ο οποίος ολοκλήρωσε τη νέα έρευνα τον Σεπτέμβριο του 2019. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, τα βήματα όχι μόνο δεν μειώθηκαν αυτή την πενταετία αλλά αυξήθηκαν. «Τα βήματα αυξήθηκαν από 32 σε 40, ενώ το κόστος ανήλθε πλέον στα 70 ευρώ», αναφέρει ο ίδιος παραθέτοντας το παράδειγμα ενός στιλό το οποίο μπορεί να κάνει 30 λεπτά αλλά εν τέλει στο δημόσιο κοστίζει 70,3 ευρώ.
Μιλώντας για την περίπλοκη γραφειοκρατία, ο κ. Βαρσακέλης αναφέρει χαρακτηριστικά ότι το αίτημα για την προμήθεια πρέπει να περάσει από το πρωτόκολλο έξι φορές. Διευκρινίζει μάλιστα πως το πραγματικό κόστος ενδέχεται να είναι και μεγαλύτερο καθώς στα κόστη δεν συνυπολογίζονται οι μετακινήσεις των εργαζομένων από υπηρεσία σε υπηρεσία.
Δείτε το γράφημα σε μεγαλύτερο μέγεθος, κάνοντας κλικ εδώ.
«Ήταν βέβαιη η κατάρρευση του ΟΑΣΘ»
Ο κ. Βαρσακέλης έφερε ως παράδειγμα τραγικής γραφειοκρατίας τον ΟΑΣΘ. Όπως αναφέρει ο καθηγητής, όταν άκουσε πως ο ΟΑΣΘ θα γίνει κρατικός σκέφτηκε πως θα κατέρρεε καθώς ο οργανισμός θα ερχόταν αντιμέτωπος με χρονοβόρες διαδικασίες για τις οποίες μάλιστα δεν θα είχε την επαρκή εμπειρία. Το υπάρχον σύστημα καθυστερεί πάρα πολύ τις προμήθειες αναγκαίων αντικειμένων για τον ΟΑΣΘ, όπως παραδείγματος χάρη τα ανταλλακτικά. «Πέραν των άλλων λόγων, ήταν βεβαιότητα η κατάρρευση του ΟΑΣΘ εξαιτίας του δημόσιου λογιστικού», επισήμανε. Μάλιστα πρόσθεσε πως αν μπορούσε να συμβουλεύσει τον υπουργό Μεταφορών, θα έλεγε στον κ. Καραμανλή να ξεκινήσει αύριο κιόλας έναν σοβαρό διαγωνισμό με αυστηρούς όρους για την ιδιωτικοποίηση του ΟΑΣΘ αλλιώς η πόλη θα παραμείνει μίζερη.
Αντίστοιχο παράδειγμα είναι και η Εγνατία Οδός, όπως λέει, η οποία δεν είναι σε τόσο καλή κατάσταση όπως η ΠΑΘΕ που τη διαχειρίζονται ιδιώτες.
Να γίνει νέα επιτροπή για τη λύση του προβλήματος
Σύμφωνα με τον κ. Βαρσακέλη, το δημόσιο σύστημα προμηθειών αυτή τη στιγμή διασφαλίζει στο μέγιστο τη διαφάνεια αλλά έχει αφήσει τελείως πίσω τον παράγοντα της αποτελεσματικότητας. «Αυτά τα δύο πρέπει να συμβαδίζουν», επισήμανε.
Υποστηρίζει, δε, πως το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα έπρεπε να δημιουργήσει μια ομάδα εργασίας στην οποία θα συμμετέχουν άτομα από το Λογιστήριο αλλά και χρήστες, όπως εργαζόμενοι σε πανεπιστήμια και τοπική αυτοδιοίκηση προκειμένου να προτείνουν ένα νέο σύστημα προμηθειών που θα διασφαλίζει τη διαφάνεια αλλά θα είναι και αποτελεσματικό.