Σαφάρι κατά της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας ξεκινά η κυβέρνηση, αποσκοπώντας σε ένα πλήρως ελεγχόμενο εργασιακό περιβάλλον που θα εξαλείψει την εκμετάλλευση όσων βρίσκονται ή θέλουν να μπουν στην αγορά εργασίας.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του capital.gr το σχέδιο αντιμετώπισης περιλαμβάνει τρεις άξονες, με τον πρώτο να αφορά την ψηφιακή κάρτα εργασίας, τον δεύτερο την κοινή δήλωση των εργαζομένων στο σύστημα "Εργάνη" και τον e-ΕΦΚΑ και τον τρίτο την ταυτόχρονη είσπραξη φόρων και εισφορών για τους μισθωτούς.
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας (η οποία αποτελεί διάταξη του εργασιακού νόμου Χατζηδάκη του 2020) ήδη εφαρμόζεται σε σούπερ-μάρκετ και τράπεζες, ενώ προγραμματίζεται η σταδιακή εφαρμογή της σε όλους τους κλάδους της οικονομίας το 2023.
Η κοινή δήλωση εργαζομένων σε "Εργάνη" και e-ΕΦΚΑ αποτελεί κυβερνητική απόφαση, έχουν ξεκινήσει διεργασίες και προετοιμασίες, αλλά η εφαρμογή της αναμένεται προς τα μέσα-τέλη του 2023.
Σύμφωνα πάντα με το capital.gr, όσον αφορά την ταυτόχρονη είσπραξη φόρων-εισφορών μισθωτών, αποτελεί μια παλιότερη κυβερνητική κατεύθυνση (μάλιστα περιλαμβανόταν παλιότερα σε μνημονιακές συμφωνίες, αν και ουδέποτε δρομολογήθηκε), η οποία βρίσκεται και πάλι στο τραπέζι των σχεδιασμών στο υπουργείο Εργασίας με στόχο και την αύξηση των ασφαλιστικών εσόδων.
Το αναγκαίο υπόβαθρο για την πλήρη υλοποίηση του σχεδίου αυτού, επισημαίνει υψηλόβαθμη πηγή του Capital.gr στο υπουργείο Εργασίας, είναι το πληροφοριακό σύστημα "Εργάνη ΙΙ". Η ένταξη όλων των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα στο εν λόγω σύστημα έχει ξεκινήσει από το περασμένο καλοκαίρι με την ενσωμάτωση των εργαζομένων σε σούπερ-μάρκετ και τράπεζες και προβλέπεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του τρέχοντος μήνα.
Πιο αναλυτικά, καθένας από τους τρεις άξονες του κυβερνητικού σχεδίου κατά της αδήλωτης-υποδηλωμένης εργασίας περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενέργειες:
1. Ψηφιακή κάρτα εργασίας
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ενσωμάτωσης όλων των μισθωτών στο σύστημα "Εργάνη ΙΙ" (31 Οκτωβρίου), δηλαδή από την 1η Νοεμβρίου 2022, θα ξεκινήσει η απογραφική διαδικασία της ψηφιακής οργάνωσης του χρόνου εργασίας για τις επιχειρήσεις οι οποίες θα ενταχθούν στη δεύτερη φάση εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας, δηλαδή στις τέως ΔΕΚΟ, τις βιομηχανίες, τις ασφαλιστικές εταιρείες κ.λπ. (και για όλους τους κλάδους).
Η διαδικασία αυτή θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Νοεμβρίου 2022. Ο χρόνος της εφαρμογής, όμως, της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα εξαρτηθεί από την πορεία της απογραφής, αναφέρουν κύκλοι του υπουργείου Εργασίας στο Capital.gr.
Συνεπώς, δεν είναι δεδομένο ότι η ψηφιακή κάρτα εργασίας σε βιομηχανίες, τέως ΔΕΚΟ και ασφαλιστικές θα εφαρμοστεί από την 1η Δεκεμβρίου 2022, ενώ ακόμα και αν εφαρμοστεί από την 1η Δεκεμβρίου 2022 θα πρέπει να δοθεί περίοδος προσαρμογής στις επιχειρήσεις των παραπάνω κλάδων, καθώς είναι πιο δύσκολη η εφαρμογή της, εκτιμούν παράγοντες της αγοράς με τους οποίους ήρθε σε επαφή το Capital.gr.
Κατά τα άλλα, σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Εργασίας, ισχύει ο αρχικός σχεδιασμός σύμφωνα με τον οποίο η τρίτη φάση εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα αφορά τον κλάδο του τουρισμού, δηλαδή την εστίαση και τα καταλύματα. Όσον αφορά το χρονικό ορόσημό της, εξακολουθεί να είναι η άνοιξη του 2023, αφού βέβαια προηγηθεί η απογραφική διαδικασία της ψηφιακής οργάνωσης του χρόνου εργασίας για τις επιχειρήσεις του εν λόγω κλάδου.
Στο μεταξύ, η ψηφιακή κάρτα εργασίας εφαρμόζεται στη συντριπτική πλειονότητα των σούπερ-μάρκετ και των τραπεζών, ενώ από την 1η Οκτωβρίου 2022 θα υπάρξουν έλεγχοι και θα επιβληθούν οι κυρώσεις που προβλέπονται στη σχετική Υπουργική Απόφαση.
2. Ενιαίο σύστημα καταχώρησης
Η κυβέρνηση προωθεί την ενοποίηση του εργασιακού και ασφαλιστικού "καθεστώτος" δηλώσεων μέσω της κοινής δήλωσης των εργαζομένων αφενός στο πληροφοριακό σύστημα "Εργάνη" και αφετέρου στον e-ΕΦΚΑ (Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις).
Κύκλοι του υπουργείου Εργασίας ανέφεραν στο Capital.gr πως ήδη έχουν ξεκινήσει οι διεργασίες από αρμόδια στελέχη προκειμένου από το 2023 να διαμορφωθεί και να λειτουργήσει ένα ενιαίο σύστημα καταχώρισης των μισθωτών στην "Εργάνη" και στις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ). Με άλλα λόγια, θα πρέπει οι εργοδότες-επιχειρήσεις να δηλώνουν ταυτόχρονα με μία και μόνο κίνηση τους εργαζομένους τους στην "Εργάνη" και στον e-ΕΦΚΑ.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να περιοριστούν κατά το δυνατό τα φαινόμενα διαφοροποίησης του περιεχομένου των δύο δηλώσεων ("Εργάνη", ΑΠΔ).
Αυτή η διαφοροποίηση των περιεχομένων των δύο χωριστών, έως τώρα, δηλώσεων υποκρύπτει τη βούληση ορισμένων εργοδοτών-επιχειρήσεων να γλιτώσουν ασφαλιστικές εισφορές και έτσι να μειώσουν, με παράνομο τρόπο, το μη μισθολογικό κόστος τους.
Με το νέο ενιαίο σύστημα, το οποίο θα "τρέξει" από το 2023, τα λογιστήρια με ένα "κλικ" (αντί για δύο, σύμφωνα με όσα ισχύσουν έως σήμερα) θα δηλώνουν τον εργαζόμενό τους ταυτόχρονα στο υπουργείο Εργασίας και στον e-ΕΦΚΑ, μειώνοντας το διοικητικό τους βάρος.
Μέσω της κοινής-ταυτόχρονης δήλωσης σε "Εργάνη" και e-EΦΚΑ, επίσης, θα περιοριστεί αποφασιστικά το φαινόμενο της αδήλωτης-υποδηλωμένης εργασίας στα Ταμεία και, έτσι, θα αυξηθούν τα έσοδα των Ταμείων από εισφορές μισθωτών αλλά και οι μελλοντικές συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων (καθώς η απώλεια ασφαλιστικών ενσήμων ενός εργαζομένου σημαίνει μειωμένη σύνταξη για αυτόν στο μέλλον). Εξάλλου, μέσω της πάταξης του προαναφερθέντος φαινομένου θα ενισχυθεί η υγιής επιχειρηματικότητα, καθώς θα μειωθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός μεταξύ ασφαλιστικά συνεπών επιχειρήσεων και μη συνεπών.
3. Κοινή είσπραξη εισφορών - φόρων
Ο λόγος για τη διαμόρφωση ενός κοινού μηχανισμού είσπραξης φόρων και εισφορών μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα.
Υψηλόβαθμη πηγή του Capital.gr στο υπουργείο Εργασίας χαρακτήρισε το μέτρο "θεμελιώδες", αν και δεν αποτελεί ακόμη απόφαση της κυβέρνησης (χωρίς αυτό να σημαίνει πως έχουν καταγραφεί αντιρρήσεις στο εσωτερικό της) η άμεση δρομολόγησή του με βάση ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί πως έχει ενταχθεί στα έργα προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Πιο αναλυτικά, εκείνο το οποίο σχεδιάζεται είναι να συγκεντρώνονται σε έναν ενιαίο δημόσιο "κουμπαρά" τόσο οι φόροι όσο και οι εισφορές επί των μικτών αμοιβών των μισθωτών, και έτσι να πάψει η έως τώρα διάκριση, σύμφωνα με την οποία οι φόροι συλλέγονται από την ΑΑΔΕ, ενώ οι εισφορές από τον e-ΕΦΚΑ.
Στην περίπτωση της από κοινού είσπραξης φόρων-εισφορών, αμέσως μετά τη συλλογή, ο κάθε φορέας θα εισπράττει αυτό το οποίο του αναλογεί προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του Δημοσίου και του e-ΕΦΚΑ αντίστοιχα.
Επίσης, σε διαφορετικό "λογαριασμό" θα παραμείνουν τα εργοδοτικά χρέη προς την εφορία από τη μία μεριά και τα εργοδοτικά χρέη προς τα Ταμεία από την άλλη.
Προπομπός του συγκεκριμένου μηχανισμού θεωρείται και η διάταξη η οποία έχει ήδη ψηφιστεί περί κοινής οικονομικής (δηλαδή φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας) και η οποία αναμένεται να τεθεί σε ισχύ προς τα μέσα-τέλη του 2023, αλλά και μια σειρά συνέργειες μεταξύ ΚΕΑΟ και ΑΑΔΕ για το "κυνήγι" των οφειλετών