Μια εκκρεμότητα πολλών δεκαετιών στις ελληνορωσικές σχέσεις οδεύει προς την οριστική επίλυση της μετά τη σημερινή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στο Σότσι.
Ο Ρώσος πρόεδρος γνωστοποίησε την πρόθεσή του να παραδώσει στην Ελλάδα τα αρχεία των εβραϊκών κοινοτήτων που μεταφέρθηκαν στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και από το 1945 βρίσκονται στη Μόσχα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη διάρκεια των κοινών δηλώσεών τους ευχαρίστησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν για το ενδιαφέρον το οποίο έδειξε, για τα αρχεία των εβραϊκών κοινοτήτων τα οποία θα επιστρέψουν στην Ελλάδα μετά από πολλές δεκαετίες.
Όπως αναφέρεται στον ιστότοπο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης: «Την άνοιξη του 1943 οι Γερμανικές δυνάμεις κατοχής έθεσαν σε εφαρμογή το μεθοδικό σχέδιο εξόντωσης των 50.000 αδελφών μας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Θεσσαλονίκη, μητρόπολη του Σεφαραδισμού, έχασε ένα ζωτικό της κομμάτι, την ακμάζουσα Ισραηλιτική Κοινότητα. Η απώλεια αυτή δεν αφορά μόνο την πληθυσμιακή διάσταση αλλά και τον αφανισμό όλων όσων είχαν δημιουργήσει οι πρόγονοί μας στα 2000 και πλέον χρόνια παρουσίας τους στην πόλη. Πνευματικά κέντρα, βιβλιοθήκες, φιλανθρωπικά ιδρύματα, Συναγωγές, το ιστορικό μας αρχείο αλλά και το Νεκροταφείο μας δεν γλύτωσαν από τους κατακτητές. Τον Αύγουστο του 1943, με την τελευταία αποστολή προς τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ολοκληρώθηκε η καταστροφή με την εξάλειψη οποιουδήποτε στοιχείου θα μπορούσε ακόμη και να θυμίζει την παρουσία Εβραίων στην πόλη».
Να σημειωθεί ότι στο παρελθόν είχαν γίνει κι άλλες προσπάθειες για την επιστροφή του αρχειακού υλικού στην Ελλάδα χωρίς όμως αυτό να καταστεί εφικτό.
Το 96% των μελών της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, δηλαδή 46.091 άνθρωποι, εστάλησαν στο Άουσβιτς. Μόνο 1950 επέστρεψαν και βρήκαν τις περισσότερες από τις εξήντα συναγωγές τους κατεστραμμένες, το νεκροταφείο τους συλημένο και τα σχολεία τους ερειπωμένα.