Στην πρώτη φάση της πανδημίας, την Άνοιξη του 2020, η Ελλάδα τα κατάφερε μια χαρά. Πολύ καλύτερα από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Ήταν τότε που η ελληνική κοινωνία, αλλά και η ελληνική κυβέρνηση και το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα, παρακολουθούσαν πλήρως αιφνιδιασμένοι τις εξελίξεις και πειθαρχούσαν στις υποδείξεις των επιστημόνων. Σήμερα, 19 περίπου μήνες από την αρχή, την ώρα που στην υπόλοιπη Ευρώπη η κανονικότητα επανέρχεται μέσω της αύξησης του ποσοστού των εμβολιασμένων και της συνακόλουθης μείωσης των κρουσμάτων, των νοσηλευόμενων και των θανάτων, η χώρα μας κατρακύλησε στις τελευταίες θέσεις της λίστας, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα θύματα της πανδημίας, αλλά και του περιορισμένου ποσοστού των εμβολιασμένων. Ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα η κατάσταση είναι… κατακόκκινη, με τα νοσοκομεία να αναστενάζουν και το ποσοστό των μη εμβολιασμένων σε πολλές περιοχές να ξεπερνάει το 50%. Πολύ απλά η χώρα μας στην αντιμετώπιση της πανδημίας κάνει βήματα πίσω, όταν η υπόλοιπη Ευρώπη, που σε σημαντικό βαθμό ξεκίνησε από μειονεκτική θέση, αφού δεν τα κατάφερε στην πρώτη φάση το 2020, προχωράει μπροστά με σταθερά βήματα. Με δύο λόγια: αλλού το πάθημα της Άνοιξης του 2020 έγινε μάθημα και η επιστήμη οδηγεί τις εξελίξεις και την έξοδο από το τούνελ, και στην Ελλάδα το μάθημα του 2020 καταλήγει στην πανωλεθρία του 2021.
Τα αίτια των αρνητικών εξελίξεων, που φέρνουν για άλλη μια φορά σε δυσχερή θέση ιδιαίτερα τη Βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη, σχετίζονται με κλασικά -και ως εκ τούτου διαχρονικά- χαρακτηριστικά της φυλής. Είναι απολύτως συμβατά με μια κοινωνία που ευαγγελίζεται επισήμως την Ευρώπη, αλλά σε πολλές περιπτώσεις αντιδρά με τον ορίζοντα του βλέμματος στα ανατολικά. Με πολίτες που γουστάρουν να αυτοδιαφημίζονται ως Ευρωπαίοι, αλλά στην ουσία τους παραμένουν Ανατολίτες. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα ακόμη επεισόδιο στην ατυχή προσπάθεια που καταβάλουν πολλοί εδώ και αιώνες να πείσουν για την ιδιοτυπία της Ελλάδας, η οποία καθώς γεωγραφικά βρίσκεται ανάμεσα στη Δύση και στην Ανατολή, οφείλει -λένε- να μην έχει μία ταυτότητα, αλλά δύο. Να συνθέτει και να ενσωματώνει τα καλύτερα στοιχεία από την κουλτούρα και τη νοοτροπία της Δύσης και της Ανατολής και κάπως έτσι να υποδεικνύει το μέτρο στους υπόλοιπους, όπως έκαναν οι πρόγονοι της κλασικής αρχαιότητας. Καλό το παραμύθι, μόνο που δεν έχει… δράκο. Αστειότητες. Επικίνδυνοι ακροβατισμοί, οι οποίοι καταρρίπτονται κάθε φορά που η σκληρή πραγματικότητα επιβάλλει τους νόμους της.
Η Ελλάδα έχασε τη μάχη
Η Ελλάδα έχασε τη μάχη με την πανδημία, διότι τα διάφορα συστήματα εξουσίας- η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση, η εκκλησία, οι παραγωγικές τάξεις, οι γειτονιές και ό,τι άλλο μπορεί να απαρτίζει αυτή τη χώρα- δεν άντεξαν σε ένα θέμα δημόσιας υγείας να πειθαρχήσουν στην επιστήμη. Να ακούσουν ευλαβικά τους λοιμωξιολόγους και τους άλλους γιατρούς, οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου σχεδόν εξαφανίστηκαν από το προσκήνιο. Εκεί που όλοι οι Έλληνες κρέμονταν στα χείλη του καθηγητή Τσιόδρα, τώρα ακόμη και για τα εμβόλια ακούνε αποκλειστικά τον πρωθυπουργό, τους υπουργούς, την αντιπολίτευση, τους αυτοδιοικητικούς, τους εκκλησιαστικούς παράγοντες, τους εκπροσώπους της εστίασης και του λιανεμπορίου. Μεγάλη πρόοδος!
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης. Πέρσι τέτοια εποχή η κατάσταση ήταν υπό έλεγχο, αλλά λίγο μετά, λόγω της σχεδόν πλήρους απελευθέρωσης των επετειακών εκδηλώσεων της 26ης και της 28ης Οκτωβρίου, στα νοσοκομεία της πόλης επικράτησαν συνθήκες κολάσεως. Γι’ αυτό άλλωστε την επόμενη ημέρα τα διάφορα συστήματα εξουσίας έριχναν υποκριτικά τις ευθύνες για τις αποφάσεις το ένα στο άλλο. Λίγο μετά το εμβόλιο έγινε αντικείμενο κριτικής και αμφιβολιών επίσης από πολιτικούς και θρησκευτικούς παράγοντες της περιοχής, ενώ τα μέτρα αποστασιοποίησης αμφισβητούνται ευθέως από τους εκπροσώπους της αγοράς, οι οποίοι παρακολουθούν μονολιθικά την πορεία του ταμείου και τοποθετούνται επί θεμάτων δημόσιας υγείας με βάση τον τζίρο του λιανεμπορίου και την προσέλευση στην εστίαση. Δεν διστάζουν, μάλιστα, να διαδηλώσουν στον Λευκό Πύργο! Εκείνοι γνωρίζουν καλύτερα από τους λοιμωξιολόγους εάν ο κορωνοϊός μεταδίδεται ευκολότερα ή δυσκολότερα στο μπαρ, στην ταβέρνα, στο εμπορικό κατάστημα, όταν οι άνθρωποι χορεύουν, ιδρώνουν, φωνάζουν, τραγουδάνε, πίνουν, λαχανιάζουν, αλλάζουν ρούχα στο δοκιμαστήριο. Και φυσικά επειδή στην Ελλάδα της Ανατολής «οργή λαού, φωνή Θεού» οι πολιτικοί σπεύδουν να καλύψουν όλα τα αιτήματα. Η αντιπολίτευση πιέζει παντού, πάντα και προς πάσα κατεύθυνση, η κυβέρνηση κάνει πως αντιστέκεται και μοιράζει αφειδώς δανεικά λεφτά, ώσπου στο τέλος παραδίνεται αμαχητί στα λαϊκά αιτήματα. Όπως χθες, που ο υπουργός Υγείας Θ. Πλεύρης ανακοίνωσε την πλήρη απελευθέρωση των δραστηριοτήτων για τους εμβολιασμένους, αναιρώντας στην ουσία όσα ο ίδιος έλεγε για τις κόκκινες περιοχές δύο ημέρες πριν. Ενώ προχθές ο υπουργός Εσωτερικών Μ. Βορίδης δήλωσε με κάθε επισημότητα ότι οι προβλεπόμενες εκδηλώσεις στο εορταστικό τριήμερο του Αγίου Δημητρίου θα πραγματοποιηθούν κανονικά, για εμβολιασμένους και μη εμβολιασμένους. Σα να μη συμβαίνει τίποτα…
Τα εμβόλια… δεν σώζουν
Τα εμβόλια σώζουν την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά στην Ελλάδα όσοι κινούν τα νήματα –οι διάφορες εξουσίες δηλαδή- δεν έχουν καμία διάθεση να επιβάλουν λύσεις. Η κυβερνητική πίεση για τους εμβολιασμούς εκτονώθηκε στην υποχρεωτικότητα των υγειονομικών και στην είσοδο στα γήπεδα. Οι υπόλοιποι σχεδιασμοί του Μεγάρου Μαξίμου, δηλαδή οι προτάσεις των επιστημόνων, για επέκτασή της σε άλλες ομάδες, όπως -για παράδειγμα- εκπαιδευτικοί, φοιτητές, σώματα ασφαλείας, στρατός, δημόσιο, αυτοδιοίκηση, εργαζόμενοι στην εστίαση και το λιανεμπόριο, ξεχάστηκαν μετά τις πρώτες απώλειες που κατέγραψαν οι δημοσκοπήσεις του Σεπτεμβρίου. Όσο για την εκκλησία, η οποία επισήμως είναι υπέρ των εμβολιασμών, αλλά ανεπισήμως αφήνει πολλούς εκπροσώπους της να αλωνίζουν μιλώντας για «εμβόλια του διαβόλου», έχει διασφαλίσει ότι οι δραστηριότητες εντός των ναών συνεχίζονται κανονικά χωρίς κανείς να τολμάει να κάνει ελέγχους, προφανώς έχει ήσυχη τη συνείδησή της. Στο κάτω κάτω η επίσημη ιστορία θα καταγράψει μόνο την επίσημη θέση. Δυστυχώς, όμως, οι… ανεπίσημες κινήσεις παράγουν αποτελέσματα.