Τα στοιχεία για τη Θεσσαλονίκη που έδωσαν χθες στη δημοσιότητα οι ξενοδόχοι της πόλης περιέχουν και καλά και κακά νέα (εδώ). Τα καλά νέα αφορούν τις θετικές εντυπώσεις που αποκομίζουν οι επισκέπτες και τα κακά τον ακόμη σχετικά περιορισμένο αριθμό τους, αλλά και το μέτριο οικονομικό τους επίπεδο, αν κρίνει κανείς από τα 70 ευρώ που ξοδεύουν μεσοσταθμικά σε καθημερινή βάση. Οι τουρίστες βρίσκουν όμορφη τη Θεσσαλονίκη, εξυπηρετούνται πολύ ικανοποιητικά στα ξενοδοχεία, διασκεδάζουν και γενικότερα περνούν καλά. Υπάρχει ένα θέμα ασφάλειας, διότι η μικροεγκληματικότητα ανθεί, ενώ η αστυνομία –όπως σημειώνει ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης- απουσιάζει από τους δημόσιους χώρους. Πρόκειται για πρόβλημα σοβαρό που επηρεάζει την ψυχολογία κάθε επισκέπτη, αλλά ταυτόχρονα πρόκειται για φαινόμενο γενικευμένο στον ανεπτυγμένο κόσμο και όσοι κυκλοφορούν μαθαίνουν να ζουν μαζί του και να προσέχουν περισσότερο απ’ ότι παλαιότερα. Η ουσία είναι ότι –σύμφωνα με την έρευνα που παρουσίασε η ΕΞΘ- το 95% των επισκεπτών, πρακτικά όλοι, ευχαρίστως θα ξανάρχονταν στην πόλη και γι’ αυτό τη συστήνουν ως προορισμό στους φίλους τους. Με δεδομένο ότι στον τουρισμό οι ποιοτικές μετρήσεις έχουν μεγάλη σημασία, το αυξημένο ποσοστό ικανοποίησης των επισκεπτών, συνιστά μια πολύ καλή και στέρεη βάση για να χτίσει η Θεσσαλονίκη το τουριστικό της προϊόν και να διαμορφώσει την τουριστική της ταυτότητα.
Από τις γκρίνιες που ακούστηκαν χθες στη διάρκεια της παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας της ΕΞΘ είναι σαφές ότι το βασικό πρόβλημα για τον τουρισμό της Θεσσαλονίκης είναι η έλλειψη συντονισμού των φορέων. Αλλά και η εξ αυτού του λόγου απουσία επαγγελματισμού όχι στα επί μέρους των τουριστικών υπηρεσιών, αλλά σε αυτό που θα έπρεπε να ονομάζεται «Project Θεσσαλονίκη» και να το έχουν αναλάβει οραματιστές πολιτικοί και ικανοί μάνατζερς. Από την Αθήνα, την Ευρώπη ή οπουδήποτε στον κόσμο. Αρκεί να είναι… γάτες, που θα πιάνουν ποντίκια.
Στη Θεσσαλονίκη η άνοδος των επισκεπτών από το Ισραήλ θα συνεχιστεί για ιστορικούς λόγους και θα ενταθεί μετά την ολοκλήρωση του Μουσείου Ολοκαυτώματος. Με σκαμπανεβάσματα και σε συνάρτηση με τις εσωτερικές πολιτικές τους εξελίξεις και την πορεία της οικονομίας τους και οι Τούρκοι θα εξακολουθήσουν να επισκέπτονται το σπίτι που γεννήθηκε ο Κεμάλ Αττατούρκ, ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα ελληνικά σχολεία θα επιλέγουν την πόλη για την πενταήμερη τους. Επίσης, οι βαλκάνιοι –κυρίως από τα Σκόπια, τη Σερβία και τη Βουλγαρία- θα έρχονται για να ψωνίσουν και να χαλαρώσουν τα σαββατοκύριακα ή το καλοκαίρι καθ’ οδόν προς Χαλκιδική και Πιερία. Αυτά είναι οι μόνοι σίγουροι πελάτες για τον τουρισμό της πόλης, που, όμως, δεν επαρκούν για να καταστεί η συγκεκριμένη δραστηριότητα βασική πηγή δημιουργίας κοινωνικού πλούτου και ανάπτυξης. Χρειάζονται πολλά παραπάνω, πρωτίστως η ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ευρύτερης περιοχής, που αν το σκεφτεί κανείς ψύχραιμα έχει να προβάλλει πολλά και μοναδικά. Ας τα απαριθμήσουμε για μία ακόμη φορά:
Μια ιστορία που αριθμεί σχεδόν 24 αιώνες, με λαμπρό παρελθόν, κυρίως βυζαντινό. Ένα παρόν σύγχρονης ευρωπαϊκής πόλης, με αγορά, διασκέδαση, θαλάσσιο μέτωπο, διασκέδαση, γαστρονομία, πανεπιστήμια, συναρπαστική νεολαία, που δονεί την ατμόσφαιρα. Σε απόσταση αναπνοής βρίσκεται η Πέλλα και η Βεργίνα. Πολύ κοντά είναι ο Όλυμπος, το Άγιον Όρος, μια βασική διαδρομή του Απόστολου Παύλου, τα μέρη του Αριστοτέλη, ακόμη και η Αμφίπολη. Πρόκειται για σημεία με παγκόσμια εμβέλεια, τα οποία παραμένουν υποβαθμισμένα. Όλα αυτά πρέπει να… πακεταριστούν με τους τρόπους που πρέπει. Με μακροχρόνια προοπτική και βιομηχανική λογική, υπό την έννοια ότι ποτέ κανείς σοβαρός άνθρωπος δεν έστησε ένα εργοστάσιο για να το δουλέψει λίγα χρόνια. Βασικό βήμα είναι η συστηματική και έξυπνη προβολή. Διότι στις μέρες μας το μήνυμα για να αποδίδει πρέπει να ανανεώνεται και να επικαιροποιείται, έχοντας ως βάση ένα καλό προϊόν. Αν όλα αυτά δε χρειάζονταν η Coca Cola, ίσως το πιο αναγνωρίσιμο σήμα που βρίσκεται ακόμη και σε χωριά της Αφρικής, όπου δεν υπάρχει ρεύμα και τηλέφωνο, δεν θα έκανε διαφήμιση.
Παράλληλα με όλα αυτά χρειάζεται η επούλωση βασικών προβληματικών υποδομών, με πρώτη και καλύτερη την αστική συγκοινωνία, που μάλλον θα βελτιωθεί όταν λειτουργήσει το μετρό. Το κακό με τη Θεσσαλονίκη είναι ότι στη χώρα μας δεν υπάρχουν μητροπολιτικοί δήμοι, οι Περιφέρειες στερούνται αρμοδιοτήτων και πόρων, το κεντρικό κράτος είναι συγκεντρωτικό και γραφειοκρατικό και η επιχειρηματική νοοτροπία συχνά μοιάζει κολλημένη στην… παλιά σχολή. Δυστυχώς ακόμη οι άνθρωποι της πιάτσας –τουλάχιστον οι περισσότεροι- κοιτούν μόνο τον εαυτό τους και την επιχείρηση τους, χωρίς να πιστεύουν ότι είναι καλύτερο για τους ίδιους να έχουν ένα μικρότερο κομμάτι από μια μεγαλύτερη και αυξανόμενη αγορά, παρά να αγωνίζονται σε ένα περιβάλλον που διαρκώς φθίνει οικονομικά.