Skip to main content

Γιατί έχουμε αποδεχθεί ένα εκπαιδευτικό σύστημα χαμηλών προσδοκιών;

Δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι, το πρόβλημα της εκπαίδευσης στην Ελλάδα, είναι πιο βαθύ και αφορά πρωτίστως το περιεχόμενο και τους σκοπούς της

του Γιάννη Μαγκριώτη*

Τα γεγονότα που έχουν σημασία είναι έξω από το οπτικό πεδίο της κυβέρνησης και του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας. Είναι σαν τα μυρμήγκια που μπορούν να δουν μικρά αντικείμενα, αλλά όχι μεγάλα.

Γι αυτό δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι, το πρόβλημα της εκπαίδευσης στην Ελλάδα, είναι πιο βαθύ και αφορά πρωτίστως το περιεχόμενο και τους σκοπούς της. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα υπηρετεί κυρίως την μετάδοση πληροφοριών και δευτερευόντως την κατανόηση του περιεχομένου της γνώσης, πολύ περισσότερο την ανάπτυξη της γνώσης και των μεθόδων παραγωγής της.

Είναι ένα εκπαιδευτικό σύστημα χαμηλών προσδοκιών.

Συνακόλουθο πρόβλημα είναι η αδυναμία ταύτισης της πλειοψηφίας των μελών της Πανεπιστημιακής κοινότητας με του υψηλούς στόχους που πρέπει να έχουν η εκπαίδευση και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Σε αυτό το διαρκές και αναπαραγόμενο ρήγμα, εισχωρεί η παραβατικότητα μειοψηφικών εσωτερικών και εξωτερικών ομάδων.

Οι κυβερνήσεις διαχρονικά ασχολούνται με το δευτερογενές πρόβλημα, γιατί δεν μπορούν να δώσουν λύση στο βασικό, το οποίο απαιτεί μεσομακροπρόθεσμο σχεδιασμό και συμφωνία των πολιτικών δυνάμεων και της ευρύτερης κοινωνίας.

Η σημερινή κυβέρνηση, στο όνομα της ασφάλειας, χτίζει αυταρχικές δομές, και όταν αποτυγχάνουν, προσθέτει και νέες.

Αντιμετωπίζει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα ως πεδία μάχης με αντιπάλους τις μικρές παραβατικές ομάδες, τις οποίες βλέπει ως τρομοκρατικές οργανώσεις, και την εκπαίδευση ως μια δουλειά που πρέπει να γίνει, όπως κάθε άλλη.

Δημιουργεί κλίμα πολέμου, όπως και σε άλλους τομείς της δημόσιας ζωής, για να δικαιολογεί τις αυταρχικές επιλογές της. Δημιουργεί ένα διαρκές αίσθημα κινδύνου και φόβου, που κάνει να φαίνεται ως αναπόφευκτη, περίπου ως φυσική κατάσταση, η παραίτηση της κοινωνίας από τα βασικά δικαιώματά της, και η παράδοση της εξουσίας και των αποφάσεων σε μια μικρή ομάδα, ως μόνη επιλογή επιβίωσης.

Δεν έχει σημασία αν γίνεται πόλεμος και ποια θα είναι η έκβασή του, αρκεί να νομίζει η κοινωνία ότι, γίνεται πόλεμος.

Η υπερδεκαετής οικονομική και κοινωνική κρίση, με την επιβάρυνση της πανδημίας, έχει οδηγήσει την πλειοψηφία των πολιτών σε απογοήτευση και παραίτηση από την άσκηση κάθε δικαιώματος. Ο κόσμος είναι εύπιστος, από φόβο και από άγνοια, γιαυτό γίνεται και φανατικός.

Στην κοινωνία επικρατεί είτε η απελπισμένη ελπίδα είτε ο απελπισμένος φόβος και όχι η ισορροπημένη κρίση και η μετρημένη διαίσθηση.  

Επικρατεί υπέρμετρη αισιοδοξία ή καθολική απελπισία.

Η κοινωνία επαναπαύεται στην πεποίθηση ότι ο Πρωθυπουργός είναι παντοδύναμος και η κυβέρνηση αλάθητη, τίποτα από τα δύο όμως δεν συμβαίνει.
Η εξουσία δεν μπορεί να παραδεχθεί τα λάθη της, την ανάγκη αλλαγή πολιτικής, γιατί αυτό θα θεωρηθεί ένδειξη αδυναμίας.

Η διαφορά μεταξύ σκοπών και μέσων χάνεται, αφού ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.

Χαμένοι οι πολλοί, οι περισσότερη νέοι και φυσικά η χώρα, ειδικά σήμερα στην εποχή που η γνώση, η καινοτομία και η παραγωγή τους από ανθρώπους ολοκληρωμένους, είναι αναγκαία και ικανή συνθήκη, για να κάνουμε σταθερά βήματα μπροστά.

 

*Ο Γιάννης Μαγκριώτης είναι πρώην υφυπουργός του ΠΑΣΟΚ