Του Σταύρου Κουμεντάκη*
Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε τη σπουδαιότητα του μετοχικού κεφαλαίου. Το μετοχικό κεφάλαιο αποτελεί «αμετάβλητη μαθηματική ποσότητα» (:Αιτ. Έκθ. ν. ΑΕ-4548/2018). Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι το μετοχικό κεφάλαιο δεν μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να αυξομειωθεί. Θα επικεντρωθούμε στο παρόν στην αύξησή του καθώς και σε, συγκεκριμένα, ενδιαφέροντα (κάποια, ίσως, και κρίσιμα) σημεία της. Κατά τα λοιπά: έπεται συνέχεια!
Οι κίνδυνοι
Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου είναι ενδεχόμενο να οδηγήσει, εφόσον το επιλέξουν/αποδεχθούν/ανεχθούν οι υφιστάμενοι μέτοχοι, στην είσοδο νέων (μετόχων) στην ΑΕ, στην αναδιαμόρφωση της μετοχικής σύνθεσης, στην αλλαγή (μετοχικών) ισορροπιών και, εν τέλει, στη διοίκηση της εταιρείας.
Οι Διακρίσεις
Η ονομαστική αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου συνιστά, κατ’ ακρίβεια, λογιστική αναπροσαρμογή του μετοχικού της κεφαλαίου. Υλοποιείται με την αύξηση της ονομαστικής αξίας των μετοχών της ή την έκδοση και αναλογική διανομή (χωρίς αντάλλαγμα) νέων στους μετόχους της.
Στην πραγματική αύξηση, αντίθετα, εισρέουν νέα περιουσιακά στοιχεία στην ΑΕ. Διακρίνεται σε αύξηση κεφαλαίου: (α) με κεφαλαιοποίηση (αντί διανομής-του συνόλου ή μέρους των καθαρών) κερδών της ΑΕ και (β) με καταβολή εισφορών σε χρήμα ή σε είδος.
Τακτική Αύξηση είναι η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ, που αποφασίζεται από τη ΓΣ με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Έκτακτη, εκείνη που αποφασίζεται είτε από τη ΓΣ με απλή απαρτία και πλειοψηφία είτε από το ΔΣ.
Το Περιεχόμενο Της Απόφασης
Η σχετική απόφαση οφείλει να αναφέρει-τουλάχιστον: (α) το ποσό της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου, (β) τον τρόπο (:εισφορές σε χρήμα ή σε είδος) και την προθεσμία κάλυψής της (γ) τον αριθμό και είδος των μετοχών που θα εκδοθούν καθώς και (δ) την ονομαστική αξία & την τιμή διάθεσης των νέων μετοχών.
Ο Έλεγχος Καταχρηστικότητας
Η απόφαση για αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου προσκρούει στη γενική απαγόρευση καταχρήσεως δικαιώματος και είναι ακυρωτέα όταν συντρέχουν, σωρευτικά, συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Η Δυνατότητα Μερικής Κάλυψης
Η απόφαση για την αύξηση του κεφαλαίου τροποποιεί, όπως επισημάναμε ήδη, το καταστατικό της ΑΕ. Η κάλυψη της αύξησης ακολουθεί τη συγκεκριμένη τροποποίηση. Η κάλυψη, ωστόσο, ενδέχεται να μην είναι πλήρης. Στην περίπτωση αυτή η αύξηση ματαιώνεται-εκτός κι αν προβλέπεται η δυνατότητα για μερική καταβολή στη σχετική απόφαση. Το ΔΣ, τότε, θα πρέπει να κάνει την αναγκαία προσαρμογή στην περί του κεφαλαίου διάταξη του καταστατικού.
Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ είναι, σε κάθε περίπτωση, παράγοντας υγείας της εταιρείας. Η διενέργειά της, όμως, χρειάζεται, πάντοτε, προσεκτικό σχεδιασμό. Βασικές παράμετροι προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση: οι καταστατικές ρυθμίσεις, η τήρηση των (κατά το νόμο) διαδικαστικών προϋποθέσεων αλλά και οι σχετικές «στρατηγικές» επιλογές. Όλα τούτα είναι ικανά να βοηθήσουν είτε (αμιγώς) προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της εταιρείας είτε/και προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της πλειοψηφίας, τη συρρίκνωση της μειοψηφίας ή, κατά περίπτωση, την προστασία της τελευταίας. Η οπτική θα παραλλάσσει ανάλογα με το σχεδιασμό και συμφέροντα εκείνου που έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει αποφάσεις αλλά κι εκείνου που αισθάνεται «πληττόμενος».
Οι πρόνοιες, πάντως, του νόμου είναι σημαντικές αλλά και, σε σημαντικό βαθμό, ικανές για την προάσπιση των, επιμέρους, συμφερόντων.
Ιδίως της εταιρείας.
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή