Skip to main content

Οι αγωγοί South, Turkish και Nord Stream εκ νέου στην επικαιρότητα

Η εφαρμογή του Turkish Stream θα έχει ως αποτέλεσμα η Άγκυρα να ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος των προμηθειών φυσικού αερίου στη Νοτιανατολική Ευρώπη.


Δεν είναι μυστικό ότι η Ρωσία «καίγεται» να αρχίσει η κατασκευή των τριών προγραμματισμένων αγωγών της, που όμως έχουν απέναντί τους πολιτικού τύπου αντιδράσεις, οι οποίες μέχρι σήμερα φαίνονται αξεπέραστες.

Όμως, από την άλλη πλευρά η Ρωσία συμπεριφέρεται ως να έχει ήδη λάβει την διαβεβαίωση πως θα μεταφέρει φυσικό αέριο στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας την Ουκρανία ώστε να μη εξαρτάται από αυτήν, αλλά και να αυξήσει τις ποσότητες, χωρίς να την εμποδίζει η εκπεφρασμένη θέση της Δύσης, ότι επιθυμεί την απεξάρτησή της από το ρωσικό αέριο (και την πολιτική της επιρροή, που ακολουθεί).

Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με δημοσίευμα της Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας, ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ, συζήτησαν, σε τηλεφωνική τους συνδιάσκεψη, για τα κοινά έργα στον τομέα της ενέργειας, όπως ανακοίνωσε η υπηρεσία Τύπου του Κρεμλίνου. Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της βουλγαρικής πλευράς.

Εδώ είναι τώρα το περίεργο. Το δημοσίευμα αναφέρει ότι «Η συζήτηση έλαβε χώρα μια ημέρα μετά την απάντηση από τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, που δεν ήταν αρνητική, μετά από αίτηση της βουλγαρικής κυβέρνησης, σχετικά με την υλοποίηση ενεργειακών έργων όπως το κέντρο διανομής φυσικού αερίου "Balkan", ο αγωγός "South Stream", το σχέδιο "Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη" και άλλων που αφορούν την πυρηνική ενέργεια. (Ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Μπόικο Μπορίσοφ, τόνισε, ότι ακόμα και σήμερα φυλάσσονται, στο λιμάνι του Μπουργκάς, σωλήνες για την κατασκευή του έργου «South Stream»).

Άλλαξε η πολιτική της Ε.Ε., χωρίς να δημοσιοποιηθεί, ή ο Γιουνκέρ βρισκόταν εν ευθυμία; Και η πληροφορία ότι φυλάσσονται οι σωλήνες του South Stream, δεν έρχεται σε αντίθεση με τα έργα του ίδιου του Βούλγαρου πρωθυπουργού, που ο ίδιος ακύρωσε την συμφωνία Βουλγαρίας-Ρωσίας; Επικαλέστηκε μάλιστα και περιβαλλοντικούς λόγους, όπως και ο Γιώργος Παπανδρέου συντασσόμενοι και οι δύο στις επιθυμίες της Δύσης, και αντίθετοι στα συμφέροντα των λαών τους.

Ως προς τον ρωσοτουρκικό αγωγό, η ρωσική εφημερίδα Nezavisimagia Gazeta, άρθρο της οποίας μεταφέρει η ellada-russia.gr, εκφράζει φόβους για νέες κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας αλλά και για νέα ενδεχόμενη πισώπλατη μαχαιριά του Ερντογάν. Ως γνωστόν, στις 9 τρέχοντος μηνός, στην Αγία Πετρούπολη θα πραγματοποιηθεί συνάντηση του Βλαντιμίρ Πούτιν και του Ταγίπ Ερντογάν.

Η συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών επιβεβαιώθηκε νωρίτερα από το Κρεμλίνο. Φυσικά και ένα από τα κύρια θέματα των συνομιλιών θα είναι η επανεκκίνηση του έργου της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου «Turkish Stream» που αναβλήθηκε λόγω της επιδείνωσης των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προς το παρόν αντιμετωπίζει αυτές τις προοπτικές με σκεπτικισμό, θεωρώντας ότι το έργο θα ενισχύσει και άλλο την ήδη ισχυρή θέση της «Gazprom» στην Ε.Ε. Αλλά, τώρα προστέθηκε και άλλος φόβος: Μη υποπέσει σε «τουρκική εξάρτηση» μετά την έναρξη της λειτουργίας του αγωγού. Οι ερωτηθέντες από τη «NG» εμπειρογνώμονες, επίσης, συμφωνούν ότι για την ΕΕ το «Turkish Stream» είναι ένα επικίνδυνο έργο.

«Η εφαρμογή του «Turkish Stream» θα οδηγήσει στο γεγονός ότι η Άγκυρα θα ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος των προμηθειών φυσικού αερίου στη Νότια και Ανατολική Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα, αντί για την εξάρτηση από τη Ρωσία ή την Κασπία, η ΕΕ θα αποκτήσει την «τουρκική εξάρτηση», λέει ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της μηχανικής εταιρείας «2K» Ιβάν Αντριέφσκι.
Λαμβάνοντας υπόψη τις περίπλοκες σχέσεις της Ευρώπης και της Τουρκίας, η ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης της Άγκυρας σαφώς δεν συμφέρει την ΕΕ, λέει ο ίδιος. «Η θέση ενός μεγάλου κομβικού σημείου διανομής φυσικού αερίου θα επιτρέψει στην Τουρκία -που τείνει να συγκεντρώσει στο έδαφός της τις ροές του φυσικού αερίου από τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν, το Ιράν και το Ισραήλ-, να ασκεί πίεση στις Βρυξέλλες σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη στην ΕΕ», - συμφωνεί με τον ίδιο μέλος του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων του Συνδέσμου Βιομηχάνων Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της Ρωσίας Eldar Kasaev.

Γι’ αυτό, τονίζει ο Kasaev στη «NG», πιο σοφό εκ μέρους της Ρωσίας θα ήταν να μη βιαστεί να προβεί σε θορυβώδεις δηλώσεις, και να περιμένει κατά πόσο οι τουρκικές αρχές θα επιδείξουν μεγαλύτερη πρωτοβουλία και πραγματικό, και όχι δηλωτικό ενδιαφέρον για το κοινό έργο. Ο εμπειρογνώμονας υπενθυμίζει ότι η Ρωσία έχει ήδη κάνει ένα λάθος κατά το αρχικό στάδιο των διαπραγματεύσεων για το «Turkish Stream».

Το λάθος, στο οποίο αναφέρεται ο Kasaev, είναι ότι η Ρωσία προέβη σε βιαστική παραχώρηση στους Τούρκους της έκπτωσης για το φυσικό αέριο, ενώ δεν έχει λάβει ως αντάλλαγμα ούτε την υπογεγραμμένη διακυβερνητική συμφωνία, ούτε ένα εγκεκριμένο πακέτο των τεχνικών εγγράφων που απαιτούνται για την υλοποίηση του έργου. «Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι ο Ερντογάν δεν θα δώσει ξανά μια μαχαιριά πισώπλατα», συνοψίζει ο Eldar Kasaev. Ως αποτέλεσμα αυτού υπάρχει το ενδεχόμενο, οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το «Turkish Stream» να διαρκέσουν πολύ και να είναι δύσκολες.

Ταυτόχρονα ορισμένες χώρες της Ε.Ε. θεωρούν ότι ένα δεύτερο «Nord Stream» είναι περιττό. Πρόκειται για τον δεύτερο αγωγό που θα μεταφέρει μέσω Βαλτικής αέριο στην Γερμανία (η οποία εξασφαλίζεται η ίδια, αλλά απαγορεύει εμάς να πράξουμε το ίδιο). Φαίνεται πως υπό αυτές τις συνθήκες ούτε το «South Stream» ούτε το «Turkish Stream» δεν ταιριάζουν με την ευρωπαϊκή ενεργειακή στρατηγική, πλην εάν, όπως υπαινίχθηκα στην αρχή, υπάρχουν παρασκηνιακές συμφωνίες που ανατρέπουν τα δεδομένα, όπως τα γνωρίζουμε επισήμως.