Skip to main content

Η ακρίβεια στα ράφια των σούπερ μάρκετ η μεγάλη απειλή για την επόμενη μέρα

Άνοδο των τιμών κατά 2,2% στο πρώτο τετράμηνο του 2021 στα βασικά είδη σούπερ μάρκετ δείχνουν τα στοιχεία - Η σχέση τιμής-εισοδημάτων

 Η επόμενη ημέρα της πανδημίας του κορωνοϊού -όποτε κι αν έρθει, αφού τα προβλήματα συνεχίζονται- είναι συνυφασμένη με την οικονομία. Όχι μόνο με την γενική οικονομική ανάπτυξη, τις επενδύσεις, την αύξηση της απασχόλησης και την καταπολέμηση της ανεργίας, που είναι εξαιρετικά σοβαρά θέματα προτεραιότητας, αλλά και την αντιμετώπιση της ακρίβειας. Ο κίνδυνος ανόδου του πληθωρισμού, κυρίως λόγω της τεράστιας ρευστότητας που παρέχουν εδώ και 18 μήνες οι κεντρικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν την ύφεση που προκάλεσαν τα lockdown, αλλά και προβλημάτων στην αλυσίδα παραγωγής με τις αυξήσεις στις τιμές πρώτων υλών, και στις μεταφορές, με εκτίναξη των ναύλων, είναι υπαρκτός σε όλο τον πλανήτη για τα επόμενα ένα – δύο χρόνια.

Αλλά στην Ελλάδα το πρόβλημα καταγράφεται ήδη το τελευταίο διάστημα σε μικροκλίμακα, κυρίως με την άνοδο τιμών σε βασικά είδη στα ράφια των σούπερ μάρκετ, αλλά και την απότομη αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος που αναμένεται να εμφανιστεί στους λογαριασμούς μέσα στο καλοκαίρι. Την ίδια ώρα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων βρίσκονται στα όρια της φτώχειας. Ένας συνδυασμός που μπορεί να οδηγήσει σε εκρηκτικές καταστάσεις. Πλήθος συγκριτικών μελετών από την Eurostat αποτυπώνει τις επιπτώσεις στην ελληνική κοινωνία από τη δημοσιονομική κρίση της δεκαετίας του 2010 κι εν συνεχεία από το σοκ της πανδημίας. Ο πιο χαρακτηριστικός δείκτης είναι αυτός του κατά κεφαλήν ΑΕΠ, πόσο μάλλον όταν εκφράζεται σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης. Η Ελλάδα υποχώρησε το 2020 στο 64% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν στην αρχή της οικονομική κρίσης, προ δεκαετίας, βρισκόταν στο 85%.

«Καίνε» τα ράφια των σούπερ μάρκετ

Άνοδο των τιμών κατά 2,2% στο πρώτο τετράμηνο του 2021 στα βασικά είδη σούπερ μάρκετ δείχνουν τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς IRI, επιβεβαιώνοντας τις ανησυχίες για πληθωριστικές πιέσεις, ανησυχίες που απειλούν την επιστροφή της οικονομίας σε τροχιά ανάκαμψης. Μάλιστα, οι αυξήσεις τιμών είναι μεγαλύτερες στην κατηγορία των τροφίμων, κατά 3,6% το πρώτο τετράμηνο του 2021 σε σύγκριση με το αντίστοιχο τετράμηνο του 2020, κάτι που αναμένεται να έχει συνέπειες, ειδικά εάν συνεχισθεί και, το κυριότερο, εάν ενταθεί, στο εισόδημα κυρίως των ασθενέστερων οικονομικά νοικοκυριών.

Βάσει των στοιχείων της IRI, αυξήσεις καταγράφονται και στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς (1,1% ανά μονάδα προϊόντος), ενώ στα είδη νοικοκυριού (καθαριστικά, απορρυπαντικά κλπ.) παρατηρείται οριακή μείωση τιμών κατά -0,3%. Πρόκειται άλλωστε για είδη στα οποία καταγράφεται και σημαντική μείωση πωλήσεων, όπως και στα είδη ατομικής φροντίδας και ομορφιάς, σε αντίθεση με την κατηγορία των τροφίμων, η οποία διατηρείται σε ανοδική τροχιά και φέτος.

Η σχέση τιμών – εισοδημάτων

Οι τιμές βασικών προϊόντων και υπηρεσιών συνιστούν ουσιαστική παράμετρο της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών. Διότι μπορεί ο γενικός δείκτης να κινείται ακόμη σε αρκετά χαμηλότερα πλαίσια από τον κοινοτικό μέσο όρο και συγκεκριμένα στο 86%, αλλά οι τιμές των τροφίμων και των μη οινοπνευματωδών ποτών κινούνται πάνω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ ανάλογη είναι η εικόνα και στα είδη υπόδησης. Ακόμη, όμως, και στα είδη στα οποία οι τιμές είναι κάτω από το κοινοτικό μέσο όρο -όπως για παράδειγμα στα ρούχα- είναι αναντίστοιχες των εισοδημάτων, αποδεικνύοντας έτσι για μια ακόμα φορά το θέμα των στρεβλώσεων στην ελληνική οικονομία. Οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν εγκλωβισμένοι τόσο μεταξύ των ολιγοπωλίων και των ευρύτερων στρεβλώσεων της οικονομίας και της αγοράς, όσο και των επιπτώσεων της δεκαετούς ύφεσης κατά την οποία μειώθηκαν οι μισθοί, αλλά όχι οι τιμές. Γι’ αυτό το σταυρόλεξο της οικονομικής ανάκαμψης, των μεταρρυθμίσεων και της αλλαγής του παραγωγικού προτύπου της χώρας είναι -κατά το δημοσιογραφικό τσιτάτο- «για πολύ δυνατούς λύτες». Δεν εξαντλείται στα ευρωπαϊκά κονδύλια των επόμενων χρόνων, δηλαδή στο Ταμείο Ανάκαμψης, το νέο ΕΣΠΑ και τη νέα ΚΑΠ. Σε πολύ σημαντικό βαθμό θα παιχτεί στις επί της ουσίας παρεμβάσεις στην οικονομία -θα λέγαμε μεταρρυθμίσεις, εάν ο συγκεκριμένος όρος δεν είχε φθαρεί τόσο πολύ στη χώρα μας-, που εκ της φύσεως της έχουν δύο προβλήματα στη διαχείριση τους: Αφενός προκαλούν τις αντιδράσεις ακόμη όσων θεωρούν τον εαυτό τους προοδευτικό στα οικονομικά θέματα και αφετέρου ξεπερνούν τον εκλογικό κύκλο, άρα απαιτούν πολιτική συναίνεση που στην Ελλάδα για μικροκομματικούς λόγους δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ.

ΥΓ. Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι τα ελληνικά σούπερ μάρκετ, στην προσπάθεια να συγκρατήσουν τους τζίρους αι την πελατεία τους, έχουν επιδοθεί σε έναν άνευ προηγουμένου ανταγωνισμό προσφορών. Ειδικά τους τελευταίους μήνες ο αριθμός των προϊόντων που βρίσκονται κάθε εβδομάδα σε προσφορά έχει αυξηθεί, όπως έχουν αυξηθεί οι εκπτώσεις. Άλλωστε, σύμφωνα με παράγοντες του λιανεμπορίου, εάν δεν υπάρξει εντός του έτους άλλη καραντίνα και η οικονομική δραστηριότητα (εστίαση και εμπόριο) λειτουργούν κανονικά ο συνολικός τζίρος στα ελληνικά σούπερ μάρκετ θα μειωθεί κατά 2% και αυτό παρά την άνοδο των τιμών σε βασική είδη κατανάλωσης.