Αποκαλυπτικό και σε ορισμένα σημεία του, συγκλονιστικό είναι το πολυσέλιδο εισαγγελικό πόρισμα για την τραγωδία στο Μάτι τον Ιούλιο του 2018. Αποκαλυπτικό διότι φωτίζει τις πραγματικές αιτίες που οδήγησαν στον τραγικό θάνατο εκατό ανθρώπων, τον τραυματισμό δεκάδων και την καταστροφή περιουσιών. Μα και συγκλονιστικό καθώς οι διάλογοι τους οποίους αποκαλύπτει προκαλούν σοκ, όχι τόσο γιατί αναδεικνύουν την εγκληματική ανεπάρκεια όσων έχουν επιφορτιστεί με την ευθύνη της προστασίας της ανθρώπινης ζωής, όσο για τον κυνισμό τους.
Τι μάθαμε λοιπόν από το εισαγγελικό πόρισμα;
1. Μάθαμε ποιες ήταν οι βασικές αιτίες και συνεπακόλουθα οι κύριοι υπεύθυνοι που οδήγησαν στην εκατόμβη νεκρών. Ως βασικές αιτίες περιγράφονται η ανετοιμότητα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, η μη εντολή εκκένωσης του οικισμού, η χαοτική κατάσταση στην Πυροσβεστική και το κλείσιμο της Λεωφόρου Μαραθώνος. Ποιοι προΐσταντο αυτών των υπηρεσιών; Ένα στέλεχος του «Πράττω», του Νίκου Κοτζιά το οποίο από απλός δημοτικός σύμβουλος κάπου στην Εύβοια διορίστηκε από την κυβέρνηση επικεφαλής στην πλέον νευραλγική υπηρεσία για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και των περιουσιών. Η περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, μαζί και με τους δύο δημάρχους Μαραθώνος και Ραφήνας καθώς στη δική τους αρμοδιότητα ήταν να δώσουν εντολή εκκένωσης των οικισμών και βεβαίως και η φυσική ηγεσία της Πυροσβεστικής και της Ελληνικής Αστυνομίας.
2. Περιγράφοντας το χάος το οποίο επικράτησε τις κρίσιμες ώρες της 23ης Ιουλίου το εισαγγελικό πόρισμα αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να γίνει λόγος για επιχείρηση κατάσβεσης και διάσωσης ανθρώπων, που κινδυνεύουν, όταν το βασικό κεντρικό συντονιστικό όργανο, αγνοεί ποιός είναι ο επικεφαλής των επίγειων δυνάμεων, πού είναι η πυρκαγιά, πού έχει επεκταθεί, ποιoς διαχειρίζεται τα εναέρια μέσα και ακόμη και αν υπάρχει πυρκαγιά».
3. Ειδικότερα ως προς την ευθύνη της εκκένωσης των πληγέντων περιοχών το εισαγγελικό πόρισμα αναφέρει ότι «η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους δημάρχων οι οποίοι έχουν τον συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας…», προσθέτοντας συγχρόνως πως «όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα δήμο η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο περιφερειάρχη ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο αντιπεριφερειάρχη».
4. Μάθαμε, επίσης, πως όλα όσα ακολούθησαν προκειμένου να κουκουλωθούν αυτές οι προφανείς αιτίες και οι ευθύνες ήταν ένα φτηνό και κακοστημένο επικοινωνιακό παιχνίδι το οποίο ενορχήστρωσε το Μέγαρο Μαξίμου. Τίποτε απ’ όσα ισχυριζόταν τότε η κυβέρνηση δεν επιβεβαιώνεται από το εισαγγελικό πόρισμα. Ούτε ο δήθεν εμπρησμός με τις ταυτόχρονες εστίες (θυμάστε εκείνες τις απίθανες φωτογραφίες τις οποίες είχε παρουσιάσει η Ελληνική Εταιρεία Διαστήματος, δε έκτακτη συνέντευξη Τύπου παρουσία του Νίκου Παππά;), ούτε οι πολεοδομικές αυθαιρεσίες στο Μάτι, ούτε ότι δεν υπήρχε ικανός χρόνος εκκένωσης του οικισμού, ούτε, ούτε…
Προκαλεί θυμό στην κοινή γνώμη η απόδοση πλημμεληματικού χαρακτήρα στα διαπραχθέντα αδικήματα. Όμως, αυτό επιτάσσει το ισχύον νομικό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο για να στοιχειοθετηθεί κακούργημα θα πρέπει να υφίσταται το στοιχείο του δόλου και του προσωπικού οφέλους τα οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν στοιχειοθετούνται.
Σε κάθε περίπτωση οι υπεύθυνοι θα κριθούν κάποια στιγμή από τη Δικαιοσύνη. Για κάποιους εξ αυτών όμως, θα υπάρξει πολύ νωρίτερα μια άλλη, ίσως περισσότερο βαρύνουσα κρίση, αυτή της λαϊκής ετυμηγορίας. Για όσα δεν έκαναν, αλλά και για όσα επιχείρησαν να αποκρύψουν.