Το ζήτημα της αναδρομικής εφαρμογής της ελαφρύτερης διοικητικής κύρωσης (και, γενικότερα, του ευμενέστερου για τον φορολογούμενο νόμου περί επιβολής διοικητικών κυρώσεων) για παράβαση της φορολογικής νομοθεσίας αποτελεί γενική αρχή του φορολογικού δικαίου και η εφαρμογή της έχει απασχολήσει τα τελευταία χρόνια τόσο την Ευρωπαϊκή όσο και την Ελληνική νομολογία.
Με την υπ’ αριθμ. 2319/2021 απόφαση της επταμελούς σύνθεσης του Β’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία εκδόθηκε κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος, που υπέβαλε το Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης με την υπ’ αριθμ. 8650/2020 απόφασή του, κρίθηκε ότι, για την παράβαση της λήψης εικονικού φορολογικού στοιχείου για ανύπαρκτη συναλλαγή, με βάση την ενωσιακή αρχή της αναδρομικής εφαρμογής της ελαφρύτερης διοικητικής κύρωσης, εφαρμοστέα τυγχάνει η νεότερη ρύθμιση του συνδυασμού των διατάξεων του άρθρου 54 παρ. 1 περ. η και παρ. 2 περ. ε’ του Ν. 4174/2013 και του άρθρου 3 παρ. 4 του Ν. 4337/2015, που κατήργησε το άρθρο 55 παρ. 2 περ. γ’ του Ν. 4174/2013, εκ της οποίας προκύπτει η επιβολή μόνο κατ’ αποκοπήν προστίμου για διαδικαστική παράβαση σε μια τέτοια περίπτωση αντί των υψηλών αυτοτελών προστίμων, που ίσχυαν διαχρονικά.