του Πάνου Δανού*
Ο Covid-19 θα αλλάξει τις ισορροπίες γενικά της οικονομίας στην Ελλάδα και ειδικότερα της κτηματαγοράς, αφού δεν μοιάζει με την οικονομική κρίση του 2010 ή την εποχή που έκλεισαν οι τράπεζες.
Στην περίοδο του κορωνοϊού οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν θα έχουν έσοδα για 2 - 3 μήνες και ο ξενοδοχειακός κλάδος που είναι ο κυριότερος κλάδος για την οικονομία στην Ελλάδα θα πληγεί, αφού οι ιδιοκτήτες ή θα δουλέψουν για 2-3 μήνες (προφανώς με χαμηλότερες τιμές) ή δεν θα πάρουν καθόλου το ρίσκο να ανοίξουν τα ξενοδοχεία τους.
Αυτές οι επιπτώσεις θα επηρεάσουν προφανώς εμφατικά και την κτηματαγορά στην Ελλάδα.
Αρχικά κατοικίες προς ενοικίαση μέσα στη Θεσσαλονίκη που έμοιαζαν με είδος «υπό εξαφάνιση» άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους εν μέσω covid-19. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων που είχαν τα ακίνητά τους σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης άρχισαν να τα προωθούν για μακροχρόνια μίσθωση. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μεγαλώσει η προσφορά και να έχουμε πτώση (έστω μικρή) στις τιμές των μισθωμάτων και να επανέλθουμε σε μια ομαλότητα από τη νέα χρονιά.
Ο covid-19 είναι μια ευκαιρία να μείνουν στη βραχυχρόνια μίσθωση-τουριστική εκμετάλλευση όσοι ιδιώτες μπορούν να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της αγοράς με αξιόλογα ακίνητα, είτε εταιρείες διαχείρισης ακινήτων.
Όσον αφορά την αγορά κατοικίας, οι υποψήφιοι αγοραστές περιμένουν πριν να κάνουν την κίνηση τους αφού αναμένεται η πτώση των τιμών.
Επίσης, προκύψει οικονομική αβεβαιότητα από την αύξηση της ανεργίας και είναι πιθανόν να υπάρξουν αρκετά ακίνητα προς πώληση στο επόμενο διάστημα.
Τέλος, στα εμπορικά καταστήματα υπάρχει «μούδιασμα» στους ιδιοκτήτες αφού έχει χαθεί ήδη η περίοδος του Πάσχα. Το δεύτερο πλήγμα έρχεται από τον τουρισμό, αφού η τουριστική περίοδος θα είναι αρκετά μικρότερη και η χρονιά που άρχισε αρκετά ανοδικά, τελικά θα είναι μια από τις χειρότερες των τελευταίων ετών.
Επιπλέον, ο κόσμος μέσα από αυτή τη δύσκολη περίοδο έμαθε να κάνει τις αγορές του από τα e-shops (μέχρι και τα ψώνια από τα σούπερ μάρκετ) και αυτό θα έχει άμεσο αντίκτυπο στα καταστήματα.
Αυτή τη στιγμή οι τιμές των ακινήτων έχουν ελάχιστη πτώση αφού όλοι είναι επικεντρωμένοι στην επιβίωση από τον ιό και η κτηματαγορά είναι παγωμένη. Το μέγεθος της πίεσης θα εξαρτηθεί κυρίως από τη διάρκεια των ειδικών συνθηκών που αντιμετωπίζουμε, τα οικονομικά μέτρα στήριξης και το χρονικό διάστημα επιστροφής στην κανονικότητα.
*Ο Πάνος Δανός είναι Διευθύνων Σύμβουλος της DANOS/BNPPRE Group
