Skip to main content

Οι  επιπτώσεις της κρίσης στην κοινωνία και η ανάγκη νέας πολιτικής

Η απειλητικότητα της οικονομικής κρίσης έγκειται όχι μόνον στη μείωση του διαθεσίμου εισοδήματος αλλά και στην αίσθηση της ασυνέχειας.
Του Δημήτρη Βαρτζόπουλου*
 
Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι κατασκευασμένος έτσι, ώστε να αντιδρά με συγκεκριμένους τρόπους σε ερεθίσματα επικειμένου κινδύνου, ιδίως όταν αυτά είναι μακράς και ασυνήθους διαρκείας. Η απειλητικότητα της οικονομικής κρίσης, που στην χώρα μας ενέσκηψε με δραματικό τρόπο το 2010 και συνεχίζεται αμείωτη μεχρι σήμερα, έγκειται όχι μόνον στη μείωση του διαθεσίμου εισοδήματος αλλά και στην αίσθηση της ασυνέχειας και ρήξης με τον συνηθισμένο τρόπο ζωής και του απρόβλεπτου και ανασφαλούς μέλλοντος. 
 
Η παρατεταμένη ανασφάλεια κινητοποιεί σωματικές διεργασίες, που εν κατακλείδι οδηγούν σε καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος δηλαδή σε μείωση της αμυντικής ικανότητος του οργανισμού. Τούτο συνεπάγεται άμεσα ηυξημένη νοσηρότητα του γενικού πληθυσμού. Πέραν όμως των υγειονομικών αυτών δεικτών σημαντική είναι και η επίδραση στα δημογραφικά χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας. 
 
Η φτώχεια και η ανεργία οδηγούν σε μακρύτερη παραμονή στην οικογενειακή εστία των νέων ενηλίκων, μεγαλύτερη ηλικία έναρξης και μείωση του αριθμού των συμβιωτικών σχέσεων, ενδοοικογενειακό stress και αύξηση των διαζυγίων άρα και μείωση των γεννήσεων. Όλα αυτά οδηγούν αναπότρεπτα σε ηυξημένη αναζήτηση υγειονομικών και προνοιακών υπηρεσιών, οι οποίες λόγω και της μείωσης της χρηματοδότησής τους δοκιμάζονται πλέον εξαιρετικά αναδεικνύοντας κατά τρόπο δραματικό τις δομικές τους αδυναμίες. Το ελληνικό υγειονομικό σύστημα στη δευτεροβάθμιο φροντίδα  (νοσοκομεία) είναι μία κακή αντιγραφή του σοσιαλιστικού βρετανικού, ενώ είναι απολύτως άναρχο όσον αφορά την πρωτοβάθμιο (περίθαλψη περιπατητικών ασθενών). Αναποτελεσματικό ούτως ή αλλέως ταλαιπωρεί τους εργαζομένους σε αυτό, που έχουν υπερβεί τα όρια κάθε αντοχής και αδυνατεί, να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής. 
 
Στην Ελλάδα παραδοσιακά, ο ασθενής, που αναζητά γιατρό, πηγαίνει σε έναν ιδιώτη, τον οποίο και πληρώνει από την τσέπη του. Όταν τα οικονομικά του δεν επαρκούν, αναζητά τις υπηρεσίες, που του προσφέρει το ασφαλιστικό του Ταμείο. Παλιότερα κάθε Ταμείο είχε δικά του ιατρεία και εργαστήρια με υπηρεσίες κυρίως  συνταγογραφικής και διεκπεραιωτικής μορφής. Η προσπάθεια, να κατευθυνθεί ο πληθυσμός σε συμβεβλημένους ιδιώτες, με τον τρόπο που έγινε  (περιορισμένος αριθμός ασθενών ανά ιατρό) δεν απέδωσε. Τα ιατρεία της γειτονιάς με γιατρούς υπαλλήλους είναι ιδεοληψίες της σημερινής ελληνικής Αριστεράς χωρίς καμμία χρησιμότητα. Ο λαός θα συνεχίζει, να αναζητά  τις υπηρεσίες των εξωτερικών ιατρείων των νοσοκομείων μακραίνοντας τις λίστες αναμονής και να καταφεύγει για ψύλου πήδημα στα τμήματα επειγόντων περιστατικών τους, που επειδή δεν εφημερεύουν καθημερινώς, προκαλούν ουρές ωρών πολλών...
 
Τα νοσοκομεία του ΕΣΥ είναι ως γνωστόν δημόσιες υπηρεσίες, που λειτουργούν βάσει του δημοσίου λογιστικού με προσωπικό, που προσλαμβάνεται και εξελίσσεται ως όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι. Προς αποφυγή κουραστικής μακρηγορίας ιδού με δύο κουβέντες, πως λειτουργεί το σύστημα στην κεντροευρωπαϊκή Εσπερία: Υπάρχουν, ανά μονάδα πληθυσμού και ειδικότητα κατανεμημένοι, ιδιώτες ιατροί, που ανταγωνιζόμενοι μεταξύ τους προσφέρουν το σύνολο σχεδόν των υπηρεσιών στον ασθενή με απόλυτο κάλυψη του Ταμείου. Εισαγωγή στο νοσοκομείο γίνεται μόνο με παραπεμπτικό τους. Τα νοσοκομεία εφημερεύουν καθημερινώς. Στα εξωτερικά ιατρεία παραπέμπονται μόνον ειδικά περιστατικά. Τα νοσοκομεία είναι δημοτικά, εκκλησιαστικά ή κρατικά τα διαχειρίζονται όμως πλέον πολύ συχνά ιδιωτικές εταιρείες. Ο τρόπος υπολογισμού των νοσηλείων, που χρεώνουν στα Ταμεία και η εφαρμοζόμενη αναλυτική λογιστική, επιτρέπουν, να εκτιμάται όχι μόνο η συνολική ικανότητα της διοίκησης αλλά και η αποδοτικότητα κάθε κλινικής και τμήματος, άρα και η σχετική δεινότητα του ιατρού διευθυντού και της ομάδας του. Οι προσλήψεις είναι ιδιωτικού δικαίου, περιωρισμένου και μετά αορίστου χρόνου, γίνονται με ευθύνη της διοίκησης και του ιατρού Διευθυντού, που όπως είπαμε αξιολογούνται βάσει των αποτελεσμάτων της διαχείρισής τους. Οι ιατροί ανώτερων βαθμίδων ασκούν και ιδιωτικό έργο εντός της κλινικής/ εργαστηρίου, σε έκταση και με τρόπο, που διαπραγματεύονται με την διοίκηση κατά την πρόσληψή τους. 
 
Το ερώτημα, που προκύπτει φυσικά εν προκειμένω, δεν είναι φυσικά, ποιό σύστημα είναι αποδοτικότερο για τον λαό. Το ερώτημα είναι, γιατί ο λαός δεν ζητά, να του δώσουν κάτι τέτοιο. 
 
*Ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος είναι πρώην γενικός γραμματέας Συντονισμού της κυβέρνησης Σαμαρά και πρώην πρόεδρος της ΝΔ Θεσσαλονίκης