Έχουν αναγάγει την καταπολέμηση των κουνουπιών σε επιστήμη. Άλλωστε, ήδη από τη δεκαετία του ’90, σε μια εποχή που το θέμα των κουνουπιών δεν... πουλούσε, εκείνοι αντιλήφθηκαν ότι υπήρχε τεράστιο ερευνητικό αντικείμενο για να δοθεί λύση στο πρόβλημα.
Ο Σπύρος Μουρελάτος και ο Γιώργος Ιατρού, δύο βιολόγοι με διδακτορικά, στην υδροβιολογία ο πρώτος και στην εδαφική οικολογία ο δεύτερος, αποφάσισαν πριν από 24 χρόνια να δημιουργήσουν την «Οικοανάπτυξη», μια εταιρεία περιβαλλοντικών εφαρμογών, ενώνοντας τις δυνάμεις τους απέναντι στον κοινό… εχθρό, τα κουνούπια. Μετά από δεκάδες προγράμματα για 10 από τις 13 Περιφέρειες της χώρας, έργα σε διοργανώσεις διεθνούς βεληνεκούς, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας το 2004 και η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πόρτο Καρράς το 2003, αλλά και παρουσία με την τεχνογνωσία της στο εξωτερικό και δη σε χώρες του μεσογειακού νότου, η εταιρεία τους κατάφερε να αναδειχθεί σε leader στον κλάδο της καταπολέμησης κουνουπιών και παρασίτων.
Με εργαλεία δε τις ψηφιακές τεχνολογίες και την τεχνητή νοημοσύνη έχουν πάει την καταπολέμηση των κουνουπιών σε ένα άλλο επίπεδο, ενώ συνεισφέρουν και στη διεθνή έρευνα. Μάλιστα, αυτή την περίοδο η Οικοανάπτυξη συμμετέχει σε τρία διεθνή ερευνητικά προγράμματα, το ένα εκ των οποίων με τη Γερμανία, που αφορά τον ιό του Δυτικού Νείλου. Είναι χαρακτηριστικό πως το R&D τμήμα στην εταιρεία τους είναι τόσο σημαντικό, που αστειευόμενοι πλέον οι δύο συνεργάτες λένε πως η Οικοανάπτυξη έχει μετατραπεί σε ερευνητικό ίδρυμα.
Η εταιρεία θέλει στο επόμενο διάστημα να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην πρόβλεψη των επιδημιολογικών κινδύνων, ώστε να κατευθύνονται πιο στοχευμένα οι δράσεις των Περιφερειών, αλλά και να εξελίξει το κομμάτι των εφαρμογών τηλεπισκόπησης στη γεωργία, στο οποίο έκανε την είσοδό της το 2013.
Συμφοιτητές, φίλοι και συνεργάτες
Ο Γιώργος Ιατρού και ο Σπύρος Μουρελάτος ήταν συμφοιτητές στο Βιολογικό του ΑΠΘ και φίλοι. Μετά τη σχολή οι δρόμοι τους χωρίστηκαν, αφού ο Σπύρος Μουρελάτος έφυγε για τη Γαλλία, όπου έκανε διδακτορικές σπουδές με αντικείμενο την υδροβιολογία. Την ίδια περίοδο ο Γιώργος Ιατρού έκανε το δικό του διδακτορικό στην εδαφική οικολογία, στο ΑΠΘ. Όταν ξανασυναντήθηκαν, ο ένας εργαζόταν σε ένα ΚΕΚ και ο άλλος ήταν αναπληρωτής καθηγητής σε γυμνάσιο, οι επιστημονικές τους όμως ανησυχίες σιγόκαιγαν. Αποφάσισαν έτσι να δημιουργήσουν την Οικοανάπτυξη, η οποία ξεκίνησε ως εταιρεία περιβαλλοντικών μελετών. Όλα θα άλλαζαν όμως όταν θα μάθαιναν για μια μεγάλη σύσκεψη στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης, η οποία διοργανωνόταν για να συζητηθεί το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετώπιζε η περιοχή με τα κουνούπια.
Ο πρώτος σπόρος είχε ήδη φυτευτεί. Μάλιστα, στην προσπάθειά τους να διεκδικήσουν το πρώτο τους έργο, προετοιμάστηκαν, χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει αντικείμενο. Προμηθεύτηκαν χάρτες, εντόπισαν τους ορυζώνες, βασικές εστίες κουνουπιών και έστησαν δειγματοληπτικούς σταθμούς στον κάμπο της Θεσσαλονίκης, μετατρέποντας τους εαυτούς τους σε πειραματόζωα, ώστε να έχουν μια βάση δεδομένων, ένα μέτρο σύγκρισης για όταν θα εφάρμοζαν την μέθοδό τους κατά των κουνουπιών.
Έτσι διαπίστωσαν, εν έτει 1996, πως σε διάστημα μόλις 15 λεπτών στις επιλεγμένες περιοχές όπου είχαν στήσει τους δειγματοληπτικούς τους σταθμούς, ένας άνθρωπος δεχόταν κατά μέσο όρο 60 τσιμπήματα. Όταν τελικά πήραν το πρώτο τους έργο το 1997 από τη Νομαρχία Θεσσαλονίκης, με πεδίο τους ορυζώνες της περιοχής, είχαν ήδη μια βάση αναφοράς για να ξεκινήσουν. Μάλιστα, μετά τους δικούς τους ψεκασμούς τα 60 τσιμπήματα έγιναν 30 την επόμενη χρονιά και κάθε χρόνο μειώνονταν δραστικά. «Τα κουνούπια ήταν μέχρι τότε ένα άγνωστο θέμα σε ερευνητικό επίπεδο και κανείς δεν είχε ασχοληθεί συστηματικά με το ζήτημα» λέει ο Γιώργος Ιατρού.
Η προνυμφοκτονία και η ολιστική εικόνα
Από την πρώτη στιγμή η Οικοανάπτυξη διαφοροποιήθηκε, γιατί εστίασε, όπως λέει στη Voria.gr ο Γιώργος Ιατρού, στην προνυμφοκτονία, επικεντρώνοντας τους ψεκασμούς εκεί όπου γεννιούνται τα κουνούπια και όχι στον αέρα, όταν έχουν πλέον πετάξει. Μέχρι τότε οι ψεκασμοί γίνονταν κατά βούληση, όπου πετούσαν κουνούπια, χωρίς ιδιαίτερη μέριμνα για το πού και το πότε. Μάλιστα, οι δύο συνεργάτες χρειάστηκε να πείσουν τη Νομαρχία, χρησιμοποιώντας επιστημονικά δεδομένα, ώστε να γίνουν οι ψεκασμοί με ελικόπτερα –που ήταν τότε απαγορευμένοι - παίρνοντας κατ’ εξαίρεση άδεια. «Βλέπαμε λόγω των διδακτορικών μας στην οικολογία από την πρώτη στιγμή τη μεγάλη εικόνα. Τα κουνούπια δεν ήταν θέμα ψεκασμών, ήταν θέμα περιβαλλοντικό» εξηγεί ο Γιώργος Ιατρού.
Μάλιστα, κάποια στιγμή μαζί με τρίτο συνεταίρο είχαν και μια εταιρεία με ελικόπτερα για ψεκασμούς, από την οποία έχουν αποχωρήσει, αλλά εξακολουθούν να συνεργάζονται, όταν είναι απαραίτητο. Οι ίδιοι πλέον εστιάζουν στους ψεκασμούς από εδάφους, καθώς η καταπολέμηση των κουνουπιών αφορά περισσότερο αστικές και περιαστικές περιοχές, λόγω προβλημάτων δημόσιας υγείας. Για παράδειγμα ψεκάζουν περίπου 30.000 φρεάτια της Θεσσαλονίκης.
Το 2013 η Οικοανάπτυξη έκανε την είσοδό της και στις εφαρμογές τηλεπισκόπησης στη γεωργία, με παροχή υπηρεσιών γεωργίας ακριβείας, κυρίως στο κομμάτι της συμβουλευτικής λίπανσης σε μεγάλες καλλιέργειες, με στόχο τη βελτίωση της ποσότητας και της ποιότητας των καρπών. Θεωρεί άλλωστε πως είναι ένα πεδίο με μεγάλη προοπτική, το οποίο μάλιστα της δίνει και περισσότερα εργαλεία και για την καταπολέμηση των κουνουπιών.