Μια δεύτερη ευκαιρία να αρχίσουν ξανά τη ζωή τους, να εργαστούν και να ενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο έχουν οι αποφυλακισθέντες, μέσα από το γραφείο Υποστήριξης Αποφυλακιζομένων και Κρατουμένων της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «ΑΡΣΙΣ».
Πρόκειται για ανθρώπους που καταδικάστηκαν για διάφορα αδικήματα, εξέτισαν την ποινή τους και αποφυλακίστηκαν. Στην πλειονότητά τους είναι σε παραγωγικές ηλικίες μεταξύ 40-55, άνδρες και γυναίκες, ως επί το πλείστων απόφοιτοι υποχρεωτικής εκπαίδευσης αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις με απολυτήριο δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και επιθυμούν να ξεκινήσουν ουσιαστικά μια δεύτερη ζωή.
Η Κλειώ Σαββάκη, συντονίστρια του Γραφείου Υποστήριξης Αποφυλακιζομένων και Κρατουμένων της «ΑΡΣΙΣ», εξηγεί στη Voria.gr, τη λειτουργία του και τη διαδικασία μέσω της οποίας άτομα είτε που έχουν αποφυλακιστεί είτε που βρίσκονται ένα βήμα πριν την ελευθερία, ενημερώνονται για την υποστήριξη που μπορούν να βρουν.
Εκτός των ατόμων που προσφεύγουν για υποστήριξη μετά την αποφυλάκισή τους, πραγματοποιούνται και επισκέψεις μέσα στα σωφρονιστικά ιδρύματα.
«Επισκεπτόμαστε τα σωφρονιστικά καταστήματα, Διαβατών, Κασσάνδρας και Νιγρίτας, όπου γίνονται συναντήσεις με κρατούμενους που πρόκειται να αποφυλακιστούν σχετικά άμεσα προκειμένου να δούμε τις ανάγκες τους και να τους ενημερώσουμε για την υποστήριξη που μπορούν να βρουν αφού βγουν από την φυλακή για να δρομολογήσουμε τα πρώτα βήματά τους για την επανένταξη. Προσπαθούμε να υποστηρίξουμε τις πολύπλευρες ανάγκες που έχουν οι άνθρωποι μετά την αποφυλάκιση, με έναν ολιστικό τρόπο με την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, όπως ψυχοκοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη, εργασιακή συμβουλευτική, φοροτεχνική, λογιστική αλλά και νομική υποστήριξη» σημειώνει.
Αναφορικά με την εύρεση εργασίας η συντονίστρια του προγράμματος «ΣΥΝ-Άνθρωπος» υπογραμμίζει ότι είναι πολύ σημαντική προκειμένου οι αποφυλακισθέντες να μπορέσουν να κάνουν μια νέα αρχή στη ζωή τους, να εξασφαλίσουν ένα εισόδημα, να νιώσουν δημιουργικοί έτσι ώστε να μην καταλήξουν εκ νέου σε παραβατικές συμπεριφορές.
Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει για αυτούς τους ανθρώπους να καταφέρουν να διατηρήσουν την εργασίας τους και για το λόγο αυτό υπάρχει επαφή με την σύμβουλο, έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν οι όποιες δυσκολίες προσαρμογής στο επαγγελματικό τους περιβάλλον. «Δεν είναι εύκολο μετά από χρόνια κράτησης ξαφνικά ο άνθρωπος αυτός να μπορεί να λειτουργεί επαγγελματικά σε ένα χώρο εργασίας» αναφέρει η κ. Σαββάκη.
Στα τρία χρόνια λειτουργίας του γραφείου από τον Δεκέμβριο του 2018, περίπου 200 αποφυλακισμένοι και οι οικογένειές τους έχουν απευθυνθεί σε αυτό, προκειμένου να καλύψουν επείγουσες ανάγκες επιβίωσης μετά τη φυλακή, όπως το να βρουν μια στέγη και δουλειά.
Από αυτούς, οι 75 υποστηρίχθηκαν με υπηρεσίες εργασιακής συμβουλευτικής (σύνταξη βιογραφικού, τεχνικές αναζήτησης εργασίες, πως γίνεται η συνέντευξη κτλ) εκ των οποίων οι 55 κατάφεραν να βρουν εργασία στον ιδιωτικό τομέα, είτε σαν ανειδίκευτοι εργάτες είτε σαν τεχνίτες σε διάφορα επαγγέλματα.
Από τους 55, οι 37 είναι Έλληνες πολίτες, οι 15 μετανάστες και οι τρεις πρόσφυγες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι 12 εξ αυτών βρήκαν εργασία μέσω του προγράμματος ΕΚΟ του ΟΑΕΔ, το οποίο επιδοτεί τους εργοδότες, ώστε να προσλάβουν ανθρώπους που ανήκουν σε ειδικές κοινωνικά ομάδες και στην προκειμένη περίπτωση αποφυλακισμένους.
Οι υπόλοιποι όπως εξηγεί η κ. Σαββάκη, είτε δεν μπορούν να εργαστούν λόγω προβλημάτων υγείας, είτε τα κατάφεραν με την υποστήριξη συγγενικών τους προσώπων.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι στην «ΑΡΣΙΣ» απευθύνονται άνθρωποι και από φυλακές σε άλλα μέρα όπως Κομοτηνή, Λάρισα, Τρίκαλα, Αυλώνα ακόμη και από τη Νότια Ελλάδα, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η μοναδική τέτοια δομή σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα.
Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αποφυλακισθέντες είναι η προκατάληψη που υπάρχει από την πλευρά των εργοδοτών. «Οι εργοδότες διατηρούν έναν δισταγμό, κάνουν δεύτερες σκέψεις και για αυτό το λόγο η εργασιακή μας σύμβουλος προσπαθεί να τους τονίσει ότι τα άτομα αυτά έχουν δεξιότητες και ικανότητες και ότι μπορούν να προσφέρουν και στην κοινωνία και στην επιχείρηση» υπογραμμίζει η κ. Σαββάκη.
Τι λένε πρώην αποφυλακισθέντες νυν εργαζόμενοι
Ο Χρ., 39 ετών μετά την αποφυλάκιση του απευθύνθηκε στο Γραφείο Υποστήριξης Αποφυλακιζομένων και Κρατουμένων, εκεί με τη βοήθεια της εργασιακής συμβουλευτικής, έστειλε βιογραφικά, πέρασε συνεντεύξεις και τελικά βρήκε δουλειά ως «βιομηχανικός καθαριστής» σε εργοστάσιο παραγωγής τροφίμων.
«Κάθε μέρα νιώθω πολύ κουρασμένος μετά τη δουλειά αλλά και μόνο η σκέψη ότι επιστρέφω στο σπίτι μου, θα ξεκουραστώ και το επόμενο πρωί θα ξυπνήσω για να ξαναπάω στη δουλειά, με κάνει χαρούμενο», λέει ο Χρ., ο οποίος αφού βγήκε από τη φυλακή είχε να αντιμετωπίσει και την έλλειψη στέγης.
Την απόγνωση που βίωσε αμέσως μετά την αποφυλάκισή του, αλλά και στην προσπάθειά του να βρει δουλειά περιγράφει ο 40χρονος Π., πρώην χρήστης και αποφυλακισμένος που παράλληλα είναι ενταγμένος σε «στεγνό» πρόγραμμα απεξάρτησης.
«Ένιωθα σαν να πνίγομαι στη θάλασσα παρασυρμένος από το "ρεύμα" της συνήθειας της χρήσης ναρκωτικών και της παραβατικότητας». Ο Π. αναζήτησε βοήθεια στην «ΑΡΙΣ» και τελικά με την εργασιακή υποστήριξη κατάφερε και βρήκε δουλειά σε ξενοδοχείο στη Θεσσαλονίκη, μέσω του προγράμματος ΕΚΟ του ΟΑΕΔ.
Η αστεγία και οι έλλειψη δομών
Το 60% των αποφυλακισθέντων, μετά τη φυλακή, έρχονται αντιμέτωποι με την σκληρή πραγματικότητα της αστεγίας ή της επισφαλούς στέγασης. Αυτό σημαίνει ότι με την έλλειψη των ανάλογων δομών -στη Θεσσαλονίκη υπάρχει μόνο ένα υπνωτήριο αστέγων- οι άνθρωποι αυτοί καταλήγουν στον δρόμο, γεγονός που εν δυνάμει μπορεί να τους οδηγήσει εκ νέου στην παραβατικότητα.
Να σημειωθεί ότι το γραφείο Υποστήριξης Αποφυλακιζομένων και Κρατουμένων της «ΑΡΣΙΣ», λειτουργεί στο πλαίσιο του προγράμματος “ΣΥΝ-Άνθρωπος” το οποίο εντάσσεται στο Ε.Π. “Κεντρική Μακεδονία 2014-2020” και χρηματοδοτείται από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και την Ευρωπαϊκή Ένωση.