Στην επόμενη προγραμματική περίοδο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα προβλέπει χρηματοδοτήσεις για το φυσικό αέριο και τη διαχείριση απορριμμάτων, όπως σχεδιάζεται.
Κάτι που σημαίνει ότι ευρωπαϊκοί πόροι γιοκ για έργα τέτοιου είδους, από το 2023 και μετά. Ό,τι προλάβουμε να ολοκληρώσουμε στα επόμενα δυο τρία χρόνια.
Η διαπραγμάτευση που έχει αρχίσει και εξελίσσεται αυτή την περίοδο για την κατανομή των ευρωπαϊκών κονδυλίων της περιόδου 2021 – 2027, προβλέπει ότι με τα έργα υποδομής στο φυσικό αέριο και τη διαχείριση των απορριμμάτων, η Ευρωπαϊκή Ένωση τελείωσε. Ότι δηλαδή δεν χρειάζεται να δοθούν περισσότερες χρηματοδοτήσεις σε αυτούς τους τομείς, αφού τα κράτη μέλη ολοκλήρωσαν ή θα έπρεπε να έχουν ολοκληρώσει τις βασικές παρεμβάσεις τους.
Για την Ελλάδα αυτό προφανώς και δε σημαίνει ό,τι σημαίνει για την υπόλοιπη Ευρώπη. Στην Ελλάδα ακόμη παλεύουμε να κλείσουμε χωματερές, ενώ είναι σε όλους γνωστές οι ελλείψεις σε βασικές δομές διαχείρισης των απορριμμάτων. Στην Ελλάδα ακόμη είμαστε σε νηπιακό στάδιο όσον αφορά στην επέκταση του φυσικού αερίου σε εκτός μεγάλων αστικών κέντρων περιοχές.
Δεν είναι πρόβλημα της επόμενης προγραμματικής περιόδου. Είναι πλέον διαχρονικό δεδομένο, το οποίο δεν μπορέσαμε ως χώρα να ξεπεράσουμε όλα τα χρόνια από το πακέτο Ντελόρ, μέχρι τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, το ΕΣΠΑ κτλ.
Μιλάμε για δεκαετίες πλέον, κατά τις οποίες, οι άλλες χώρες κατασκεύαζαν τις αναγκαίες υποδομές τους σε όλα τα επίπεδα και πήγαιναν στο επόμενο βήμα κι εμείς ακόμη δεν έχουμε ολοκληρώσει όσα έπρεπε να έχουν γίνει πριν από δέκα και 15 χρόνια... Την ώρα που οι άλλοι μιλάνε για τεχνητή νοημοσύνη και καινοτομία, για τέταρτη βιομηχανική επανάσταση κτλ., εμείς μιλάμε για την ανακύκλωση, ούτε καν για τη διαλογή στην πηγή, εμείς μιλάμε για διάνοιξη δρόμων και για άρση αποκλεισμού περιοχών... Γι' αυτό και στον απλό πολίτη μοιάζει με ανέκδοτο να του λες ότι θα φτιάξω hub καινοτομίας, όταν δεν έχει πρόσβαση ούτε σε φτηνότερη θέρμανση.
Χωρίς όμως τα ευρωπαϊκά κονδύλια, ουσιαστικά όχι μόνο δεν κλείνουμε τα κενά στην ανάπτυξη και την πρόοδο, όχι μόνο διαιωνίζουμε τις ελλείψεις, αλλά δημιουργούμε νέες και η σύγκλιση της χώρας με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο απομακρύνεται κάθε περίοδο και πιο πολύ.
Όταν τα κοινοτικά κονδύλια κόπηκαν για τους δρόμους, η χώρα μας δεν είχε ακόμη ολοκληρώσει τις αναγκαίες παρεμβάσεις σε επίπεδο εθνικού οδικού δικτύου. Για να φτάσει στο σημείο να μην κρίνει πλέον απαραίτητες τις χρηματοδοτήσεις για οδικά έργα η ΕΕ, σημαίνει ότι οι περισσότερες χώρες είχαν «κλείσει» με τα βασικά οδικά τους δίκτυα και άρα τα χρήματα θα ήταν καλό (σε επίπεδο στρατηγικής ΕΕ) να διοχετευτούν για την ενίσχυση άλλων τομέων, που είχαν μείνει πιο πίσω ή όπου υπήρχαν μεγαλύτερες ανάγκες. Θα επρόκειτο περί σπατάλης, όπως τη χαρακτηρίζουν στις Βρυξέλλες.
Εμείς στην Ελλάδα όμως όταν οι άλλοι έφτιαχναν τους δρόμους τους, εμείς φτιάχναμε άλλα πράγματα... Αποτέλεσμα είναι να μην έχουμε πλέον χρήματα για σημαντικές αρτηρίες, όπως ο δρόμος Θεσσαλονίκης – Έδεσσας, και να αναγκάζεται σήμερα η χώρα και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να βρουν χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό και ένα Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που στα χρόνια της κρίσης περικόπηκε δραστικά. Πώς να φορτώσεις τον κρατικό προϋπολογισμό με 200 εκ. ευρώ για το συγκεκριμένο δρόμο;
Επειδή το φαινόμενο είναι εκτεταμένο σε όλη την επικράτεια, οι παλιές δικαιολογίες ότι οι δήμαρχοι είναι που φταίνε, διότι πετούσαν τα κοινοτικά κονδύλια σε έργα βιτρίνας και δεν κάλυπταν τις βασικές ανάγκες ή ότι οι νομάρχες και περιφερειάρχες φταίνε γιατί τρώνε τα λεφτά σε φιέστες κτλ., αποκτούν καφενειακό χαρακτήρα. Προφανώς και οι αυτοδιοικητικοί ή οι εκπρόσωποι των φορέων δεν τα έκαναν όλα ρόδινα και έχουν βαρύτατες ευθύνες, διότι διαχειρίστηκαν με ανευθυνότητα (όχι όλοι, αλλά πολλοί) τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις. Προφανώς και έχουν επίσης βάση όσα ακούγονται (και δεν αποδεικνύονται) για εξυπηρετήσεις συμφερόντων. Όμως αυτό που φαίνεται να έχει βάση και να αιτιολογεί την κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει, μέσα από την εμπειρία δεκαετιών πλέον, είναι η ανεπάρκεια της Πολιτείας. Των κυβερνήσεων διαχρονικά να βάλουν κανόνες, να υιοθετήσουν ένα σοβαρό σχέδιο και μια εθνική στρατηγική για την κάλυψη των κενών της χώρας σε υποδομές και στους τομείς προτεραιότητας, όπως αυτοί διαμορφώνονται σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ποιος θεωρεί ότι με τα υπάρχοντα κονδύλια που διατίθενται για δομές διαχείρισης απορριμμάτων (όσα δεσμεύτηκαν και διασφαλίστηκαν γιατί άλλα δεν έχει μέχρι το 2023) σε τρία χρόνια θα έχουμε καλύψει τα κενά που υπάρχουν; Ποιος θεωρεί ότι θα έχει φτάσει το 2023 το φυσικό αέριο στα χωριά μας;
Ακόμη μια χαμένη ευκαιρία να γίνουμε –πιο...- Ευρώπη. Ακόμη μια χαμένη αναπτυξιακή ευκαιρία. Ακόμη μια χαμένη ευκαιρία για να κατανοήσει τη σημασία της ενωμένης Ευρώπης ο Έλληνας πολίτης. Ακόμη μια χαμένη ευκαιρία αποκατάστασης της αξιοπιστίας του πολιτικού μας συστήματος στα μάτια των πολιτών.
Ένα διαρκές αυτογκόλ, που υποθηκεύει το μέλλον και την πορεία αυτής της χώρας και στο οποίο δεν φαίνεται να μπορεί κανείς να βάλει τέλος. Διαχειριζόμαστε το χρήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με χείριστο τρόπο επί δεκαετίες κι όχι στη βάση ενός προγραμματισμού σε εθνικό και τοπικό επίπεδο και σε συνδυασμό με τους εθνικούς πόρους, ώστε να έχουμε μετρήσιμους στόχους και αποτελέσματα.
Όλες οι επιπτώσεις από αυτή την προχειρότητα πέφτουν στις πλάτες των πολιτών και του τόπου.
Δεν μπορούμε να μιλήσουμε τη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι μείναμε πια πολύ πίσω. Είμαστε όμως αναγκασμένοι να το κάνουμε και αυτή η ανάγκη υπαγορεύει μια νέα εθνική πολιτική για την ανάταξη και ανάπτυξη της χώρας. Για να αξιοποιηθούν οι ευρωπαϊκοί πόροι με σύνεση κι όχι σαν ένα δωράκι για δουλίτσες ορισμένων και για να εμφανίζουμε την πλασματική εικόνα μιας χώρας αντίστοιχης των αναπτυγμένων ευρωπαϊκών στα χαρτιά.
Πρέπει κάποιος να κάνει το άλμα προς τα μπρος, ξεπερνώντας τις διαχρονικές παθογένειες, βάζοντας σοβαρούς κανόνες και θέτοντας ένα αναπτυξιακό πλαίσιο και ένα σοβαρό μπούσουλα αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων, που κακά τα ψέματα είναι και οι μόνοι που έχουμε και θα έχουμε τα επόμενα πολλά χρόνια για την πραγματική ανάπτυξη της χώρας. Αν κι αυτούς τους σπαταλήσουμε...