του Γιώργου Δώρα
Η ώρα της Ευρώπης για τις επιχειρήσεις της Βορείου Ελλάδος έφτασε! Μόνο που αντί να πάνε οι εταιρείες προς την Ευρώπη, έρχεται η Ευρώπη στη Θεσσαλονίκη για να καθιερώσει νέα ήθη και έθιμα. Στην ουσία να παρέμβει στο DNA της ελληνικής νοοτροπίας και να το στρέψει προς πρακτικές, που εφαρμόζονται στα προηγμένα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφορούν τις χρηματοδοτήσεις. Διότι εδώ και λίγα χρόνια –στην ουσία από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 και εντεύθεν- το σύστημα υποστήριξης επιχειρήσεων που υπάρχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση άλλαξε προσανατολισμό και χαρακτήρα. Κατ’ αρχήν στηρίζει κατά προτεραιότητα τις καινοτομικές επιχειρήσεις, δηλαδή την παραγωγή καινοτομικών προϊόντων και υπηρεσιών.
Η λογική είναι ότι χωρίς κάποιου τύπου καινοτομία δεν μπορεί να υπάρξει ανταγωνιστικότητα, άρα βιωσιμότητα. Το δεύτερο στοιχεία της νέας εποχής είναι ότι το βάρος πέφτει στις εγγυήσεις και όχι στις απευθείας χρηματοδοτήσεις. Για την παροχή κεφαλαίων και ρευστότητας χρησιμοποιούνται οι τράπεζες, οι οποίες παίρνουν ένα σημαντικό κομμάτι του ρίσκου, ίσως το 50%, αλλά όχι το σύνολο, ώστε να κάνουν τη δουλειά τους πιο άνετα και σε μεγαλύτερη έκταση. Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο ότι αυτή η πρακτική υιοθετείται και από το περίφημο πακέτο Γιουνγκέρ, το οποίο έχει ως στόχο τη διάθεση 350 δισ. ευρώ για επενδύσεις στην Ευρώπη τα επόμενα τρία χρόνια, ώστε η ευρωπαϊκή οικονομία να προσεγγίσει τους αναπτυξιακούς ρυθμούς των πιο δυναμικών οικονομιών του πλανήτη στη Νοτιοανατολική Ασία και την Αμερική.
Ενώ, λοιπόν, η επίσημη Ελλάδα, δηλαδή η κυβέρνηση, ακόμη συζητάει τον κατάλογο που θα προτείνει προς χρηματοδότηση από το πακέτο Γιουνκέρ –τόσο στην εκδοχή του κ. Σταθάκη, όσο και στην εκδοχή του κ. Σπίρτζη αφορά βαριά έργα υποδομών- οι Γερμανοί κινούνται έξυπνα και μπαίνουν στην ελληνική τραπεζική αγορά αξιοποιώντας τις εγγυήσεις της Κομισιόν, σε έναν τομέα που η ελληνική οικονομία έχει μεγάλη ανάγκη και εξαιρετικές προοπτικές. Στη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων καινοτομικών επιχειρήσεων της Βορείου Ελλάδος. Στην πράξη οι χρηματοδοτήσεις αφορούν το 99% των επιχειρήσεων –βασική προϋπόθεση είναι να μην απασχολούν πάνω από 500 εργαζομένους- και να μπορούν να αποδείξουν ότι πληρούν κάποιο από τα 10 – 12 κριτήρια ενός διεθνώς αποδεκτού καταλόγου καινοτομικότητας. Για παράδειγμα να παράγουν καινοτόμα προϊόντα ή υπηρεσίες, να έχουν κατοχυρώσει κάποια ευρεσιτεχνία, να έχουν βραβευθεί σε διαγωνισμούς καινοτομικότητας, να επενδύουν σημαντικό ποσοστό του τζίρου τους στην έρευνα κ.λπ.
Η πολυμετοχική τράπεζα ειδικού σκοπού ProCredit Bank, που εδρεύει στη Φραγκφούρτη, άνοιξε στη Θεσσαλονίκη τα πρώτα υποκαταστήματα μέσω της θυγατρικής που διατηρεί στη Βουλγαρία, με στόχο την αξιοποίηση του πακέτου Γιουγκέρ και των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για τη χρηματοδότηση με 500 επιχειρήσεων της Βορείου Ελλάδος με 50 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2016. Όπως επισημαίνουν οι ιθύνοντες της ProCredit Bank το άνοιγμα τους στην Ελλάδα βασίζεται σε τρία δεδομένα: Στην έλλειψη ρευστότητας στην ελληνική αγορά, στη δυσκολία των κλασικών τραπεζών να εκτιμήσουν το ρίσκο μιας καινοτομικής επιχείρησης και επομένως στη διστακτικότητα τους να τη χρηματοδοτήσουν, και στις εγγυήσεις του πακέτου Γιούνκερ. Οι ίδιοι δηλώνουν το θαυμασμό τους για τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις της Β. Ελλάδος που αντέχουν μέσα στην πολύχρονη επταετή ύφεση και ομολογούν ότι παρακινήθηκαν και από το γεγονός ότι πολλές ελληνικές εταιρίες μεταφέρουν την έδρα τους ή τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς στη Βουλγαρία.
Όλη αυτή η επιχειρηματολογία των τραπεζιτών της ProCredit Bank, που έχουν την υποστήριξη όχι μόνο της Κομισιόν, αλλά και τους γερμανικού κράτους –χθες στη Θεσσαλονίκη μαζί τους ήταν ο υφυπουργλός Εργασίας της Μέρκελ, ο γνωστός Ιωακίμ Φούχτελ-, δεν συνιστά τίποτε λιγότερο από ένα πολιορκητικό κλοιό που με ευρωπαϊκούς όρους επιχειρεί να αλώσει το πιο παραγωγικό κομμάτι της ιδιωτικής οικονομίας στη Β. Ελλάδα. Διότι ως γνωστόν: τόσο η ζωή –και η αγορά- απεχθάνονται τα κενά, όσο και το γρήγορο ψάρι τρώει το αργό. Την ώρα που οι «κολλημένοι» των Αθηνών σχεδιάζουν το μέλλον με το μυαλό στον δημόσιο τομέα και τα φαραωνικού τύπου έργα που ξεκινούν, αλλά δεν ολοκληρώνονται, οι Ευρωπαίοι κινούνται έξυπνα. Αξιοποιούν τις δυνατότητες των ευρωπαϊκών μηχανισμών χρηματοδότησης για να ποντάρουν στο μόνο κομμάτι της ελληνικής οικονομίας που έχει αποδεδειγμένα τη δυνατότητα να αναπτυχθεί, ακόμη και στις συνθήκες της μεγαλύτερης κρίσης.