Skip to main content

Οι γυναίκες ελατοπαραγωγοί του Νεοχωρίου Χαλκιδικής που έχουν κάνει τον ελατώνα σπίτι τους

Η Ελένη Καραντώνα και η Ευγενία Ρίζου βάζουν εδώ και χρόνια τη δική τους πινελιά στη δύσκολη δουλειά της παραδοσιακά ανδροκρατούμενης ελατοκαλλιέργεια

Στα χέρια τους το αλυσοπρίονο μοιάζει παιχνιδάκι, ενώ η φροντίδα των έλατων έχει κάτι το μητρικό. Δύο γυναίκες από το Νεοχώρι Χαλκιδικής βάζουν τη δική τους πινελιά στη δύσκολη δουλειά της παραδοσιακά ανδροκρατούμενης ελατοκαλλιέργειας, που αυτές τις ημέρες έχει την τιμητική της. Η Ελένη Καραντώνα και η Ευγενία Ρίζου, ελατοπαραγωγοί εδώ και δεκαετίες, βρίσκονται καθημερινά στους ελατώνες του Νεοχωρίου, δεύτερης ελατοπαραγωγού περιοχής μετά τον Ταξιάρχη, στη σκιά του αριστοτελικού όρους, αναμετρώνται με τις δύσκολες καιρικές συνθήκες, συχνά αναγκάζονται να βουτούν στη λάσπη, αγαπούν όμως την ελατοκαλλιέργεια όσο τίποτα άλλο. Όταν άρχισαν να ασχολούνται, νέα κορίτσια ακόμα, η εικόνα τους ανάμεσα στους άνδρες ελατοπαραγωγούς ξένιζε, πλέον όμως δεν χρειάζεται να διεκδικούν τη θέση τους, αφού είναι πιο έμπειρες από πολλούς.

Τρίτη γενιά ελατοπαραγωγός

Η Ελένη Καραντώνα είναι η τρίτη γενιά στην ελατοπαραγωγική παράδοση της οικογένειάς της. Ο παππούς Μιχάλης και ο πατέρας της, Αστέριος, την έπαιρναν από μωρό στον ελατώνα, ενώ η πρώτη της μνήμη να… εργάζεται εκεί είναι από τα 5 της χρόνια, όταν άρχισε να βγάζει τα χορτάρια γύρω από τους κορμούς των έλατων. Αυτή η γνώση ήταν τα… προικιά της, όπως εξηγεί. «Πρόκειται για μια πολύ απαιτητική δουλειά, που σε θέλει κάθε μέρα στο χωράφι. Να λιπάνεις σε συγκεκριμένες ημέρες, να ξεβοτανίσεις, να κρατάς καθαρές τις ρίζες και τόσα ακόμα, ώστε το έλατο να μεγαλώσει σωστά. Το πιο δύσκολο είναι οι καιρικές συνθήκες. Υπάρχουν μέρες που βρέχει συνεχώς και χώνεσαι στη λάσπη, ενώ τα έλατα αποκτούν πολλαπλάσιο βάρος» λέει στη Voria η Ελένη Καραντώνα. Τριανταπέντε χρόνια πλέον στην ελατοκαλλιέργεια ξέρει τα έλατα απ’ έξω κι ανακατωτά και εκπαιδεύει την επόμενη γενιά της οικογένειας, τον 14χρονο γιο της. «Τα πρώτα χρόνια με έβλεπαν με τα κομμένα έλατα και δεν πίστευαν ότι τα έχω κόψει εγώ» λέει.

40 χρόνια αγκαλιά με τα έλατα

Η Ευγενία Ρίζου έμαθε την ελατοκαλλιέργεια από τον πεθερό της. Δεκαοκτώ χρονών, οπότε παντρεύτηκε, μπήκε για τα καλά στον ελατώνα και μυήθηκε στα μυστικά του. Η αγάπη της για τη φύση έκανε τη διαδικασία ευκολότερη, παρότι, όπως λέει, η ελατοκαλλιέργεια είναι μια δύσκολη δουλειά, που πολλές φορές γίνεται υπό αντίξοες συνθήκες. «Τα έλατα, παρότι όταν μεγαλώσουν είναι ανθεκτικά, όταν είναι μικρά, θέλουν πολλή προσοχή. Εγώ τα προστατεύω και τα φροντίζω σαν μωρά. Είναι υπέροχο να τα βλέπεις στον ελατώνα να μεγαλώνουν» λέει η Ευγενία Ρίζου, που εδώ και 40 χρόνια βρίσκεται στο χωράφι ασχολούμενη με την ελατοκαλλιέργεια, ενώ έχει φροντίσει να περάσει την αγάπη της αυτή στα παιδιά και τα εγγόνια της. Όταν ξεκινούσε πριν από τέσσερις δεκαετίες, δεχόταν κάποιες ματιές γεμάτες απορία για το πώς μια γυναίκα ασχολείται με την ελατοπαραγωγή, πλέον όμως η εικόνα της στον ελατώνα δεν μοιάζει καθόλου ασυνήθιστη. «Παρόλο που δένομαι μαζί τους, χαίρομαι πολύ όταν ξέρω ότι φεύγοντας από μένα θα πάνε σε ένα σπίτι όπου θα δώσουν χαρά και ζεστασιά για τα Χριστούγεννα. Άλλωστε, φροντίζουμε το χωράφι να είναι συνεχώς γεμάτο. Νέα φυτά θα έρθουν αμέσως από το φυτώριο μας, για να αντικαταστήσουν αυτά που κόπηκαν» εξηγεί.

Και οι δύο γυναίκες, θέλοντας να υιοθετήσουν μια πιο οικολογική προσέγγιση, προωθούν τον τελευταίο καιρό και τα έλατα σε γλάστρες, για να παρατείνουν τη ζωή τους.
Η παράδοση του Νεοχωρίου στην παραγωγή έλατων χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, με πολλές από τις οικογένειες του χωριού να ασχολούνται συστηματικά. Άλλωστε, η περιοχή διαθέτει ιδανικό κλίμα, την υγρασία που απαιτείται και το κατάλληλο χώμα, ενώ έχει και ένα εκτεταμένο αρδευτικό σύστημα που διευκολύνει την καλλιέργεια των έλατων. Υπολογίζεται ότι περί τα 10.000 έλατα διατίθενται προς πώληση κάθε χρονιά λίγο πριν από τα Χριστούγεννα.