Αναλυτές υποστηρίζουν ότι ένα από τα καλά που θα αφήσει πίσω του ο κορωνοϊός είναι ότι οι πολίτες θα γυρίσουν την πλάτη τους στους λαϊκιστές και τους τσαρλατάνους πολιτικούς, που αναφύονται, πλέον, σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και στα υψηλότερα αξιώματα των μεγαλύτερων και ισχυρότερων χωρών του πλανήτη. Ότι θα στραφούν στους πιο σοβαρούς, στους πιο –κατά κάποιον τρόπο- κατεστημένους. Θα αναβαθμίσουν, δηλαδή, και πάλι ως κύρια κριτήρια των επιλογών τους τη γνώση, την ικανότητα και την αποτελεσματικότητα και θα αφήσουν σε δεύτερο πλάνο τα ευχολόγια και την… ηθικολογία.
Στην ουσία θα παραδεχθούν ότι καλύτερα ένα οργανωμένο και συνεκτικό σύστημα με προβλήματα γραφειοκρατίας, νεποτισμού και ενδεχομένως διαφθοράς, τα οποία παλεύει να περιορίσει, να μειώσει και να εξαλείψει, παρά μία ανερμάτιστη κατάσταση του τύπου «από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα», που κι αυτή έχει γραφειοκρατία και διαφθορά, τις οποίες όμως δεν αναγνωρίζει, ούτε παραδέχεται και επομένως δεν προσπαθεί να θεραπεύσει. Το μέλλον θα δείξει εάν –για παράδειγμα- με αφορμή τον κορωνοϊό, αλλά για πολλές αιτίες, οι Αμερικανοί θα γυρίσουν την πλάτη στον Ντόναλντ Τραμπ, οι Βρετανοί θα αποκαθηλώσουν τον Μπόρις Τζόνσον οι Ιταλοί θα στείλουν στο σπίτι του τον κάθε Σαλβίνι και τον κάθε Ντι Μάιο, οι Τούρκοι θα απομυθοποιήσουν τον Ερντογάν και οι Ρώσοι θα καταλάβουν ότι ο Πούτιν δεν τους προσφέρει εξ’ ορισμού ασφάλεια. Προς το παρόν άπαντες βρίσκονται στις θέσεις τους και είναι ζήτημα αν θα κληθούν να απαντήσουν ή να απολογηθούν στους πολίτες των χωρών τους για όσα είπαν, έκαναν και δεν έκαναν για τον κορωνοϊό, όπως και για όλα τα υπόλοιπα.
Σε αυτό το σκηνικό η «Ηλιθιοκρατία», το βιβλίο του Μασιμιλιάνο Παρέντε, ενός 50χρονου Ιταλού συγγραφέα και δημοσιολόγου, που εκδόθηκε στα ελληνικά πριν από λίγες εβδομάδες από τις εκδόσεις «Δίαυλος», σε μετάφραση Νίκου Γ. Λεμονή, δύο περίπου χρόνια μετά την παρουσίαση του στην Ιταλία, έρχεται την κατάλληλη στιγμή. Όχι μόνο διότι τα περιοριστικά μέτρα που ισχύουν δίνουν χρόνο για διάβασμα ακόμη και στους νεοέλληνες που γενικότερα δεν αγαπούν τη συγκροτημένη ανάγνωση, αλλά κυρίως διότι η παγκόσμια κρίση του κορωνοϊού παρέχει, πλέον, αποδείξεις ότι ηλίθιοι, άνθρωποι που δεν καταλαβαίνουν και ζουν μόνο στον μικρόκοσμό τους, υπάρχουν παντού και σε όλες τις κοινωνικές βαθμίδες.
Ο υπότιτλος του βιβλίου «Οδηγίες προστασίας από τις κοινές δοξασίες» αποτελεί πυξίδα για το περιεχόμενο, ενώ εξαιρετικός είναι και ο συμβολισμός του εξωφύλλου με τα δεκάδες προβατάκια. Δραματική είναι η συγκυρία, αφού το βιβλίο αντλεί την πρώτη του ύλη από την κοινωνία μιας Ιταλίας, που αυτές τις ημέρες ζει σε δόσεις το μεγαλύτερο δράμα της σύγχρονης ιστορίας της, που εν πολλοίς η ίδια προκάλεσε. Μόνο που ο πρόλογος για την ελληνική έκδοση που έγραψε ο Γιάννης Ξανθούλης με τίτλο «Η φανερή γοητεία της ηλιθιότητας» συνδέει τα κείμενα του βιβλίου απ’ ευθείας με την ελληνική πραγματικότητα. Γράφει ο Ξανθούλης: «Ο Μασιμιλιάνο Παρέντε δεν προτείνει, ούτε υπερασπίζεται απαραίτητα το ορθόν. Παρατηρεί, σχολιάζει και ξετινάζει έξυπνα τη νομιμοποιημένη αφέλεια με τις όχι και τόσο αβλαβείς συνέπειες της. Όλα όσα αναφέρει στην «Ηλιθιοκρατία» θα μπορούσαν να συμβαίνουν και σε μας. Ή μάλλον συμβαίνουν με έναν άλλου είδους εκκωφαντικό τρόπο, που δύσκολα ένας σατυρικός συγγραφέας θα μπορούσε πλέον να διαχειριστεί. Τόσο στην πολιτική όσο και στην κοινωνική δομή της ελληνικής κοινωνίας υποψιαζόμαστε πως τα πράγματα αναδεικνύουν ενθουσιωδώς την υπέροχη φυλή των ηλιθίων».
Τα 66 κείμενα του Παρέντε που αναπτύσσονται στις 200 και κάτι σελίδες της «Ηλιθιοκρατίας» καλύπτουν ένα μεγάλο κομμάτι της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της Ιταλίας –και πολλών άλλων χωρών, της Ελλάδας σίγουρα. Ο συγγραφέας είναι θαρραλέος αφού η ανάλυση, η κριτική και η σάτιρα του δεν έχει ως κύριο στόχο τις εξουσίες, οι οποίες δεν καλοπερνούν στα κείμενα του, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι συνηθισμένες στο… κράξιμο. Ο Παρέντε βάζει στο στόχαστρο του αυτόν που καταχρηστικά αποκαλούμε μέσο άνθρωπο. Δηλαδή τη σύγχρονη κοινωνία, που αποδεδειγμένα έχει περιορισμένα αντισώματα για να αντιμετωπίσει την ηλιθιότητα, μια κατάσταση έτσι κι αλλιώς ανίκητη. Γι’ αυτό αν και με δόσεις χιούμορ το βιβλίο του Παρέντε καταλήγει μελαγχολικό. Με εκείνη την ιδιαίτερη υφή της μελαγχολίας, που απλώνεται κάθε φορά μέσα μας αργά αργά, όταν οφείλεται σε καταστάσεις που μας αφορούν άμεσα. Και μόνο η παράθεση κάποιων από τους τίτλους των 66 κεφαλαίων της «Ηλιθιοκρατίας», που το καθένα διαβάζεται γρήγορα και αυτόνομα, αρκεί για να δελεάσουν, τουλάχιστον όσους θέλουν να έχουν συνείδηση για το περιβάλλον εντός του οποίου κινούνται. Σημειώστε: «Ο ηλίθιος ψηφοφόρος», «Ο ομοιοπαθητικός βλαξ», «Ο στούρνος της αντι – παγκοσμιοποίησης», «Ο αφελής που ορκίζεται να πει την αλήθεια», «Ο σελφηλίθος», «Ο αντιαμερικανικός βλαξ», «Ο ηλίθιος γονέας», «Ο ξερόλας που το διάβασε στο internet», «Ο στατιστικός βλαξ», «Ο ηλίθιος ρατσιστής», «Ο πανιλήθιος της ιδιωτικότητας», «Το κούτσουρο της Wikipedia», «Ο στόκος που παρουσιάζει βιβλία».
Μη μου πείτε πως δεν σας άνοιξε η όρεξη;