Skip to main content

Οι υλοτόμοι της Βαρβάρας Χαλκιδικής «φρουροί» μιας παράδοσης ετών

Ο Αγροτικός Δασικός Συνεταιρισμός Βαρβάρας, πέρα από την υλοτομία, προστατεύει το δάσος και βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μετά από πυρκαγιές.

Είναι στυλοβάτες μιας παράδοσης που περνά από γενιά σε γενιά. Αν και οι δυσκολίες της δουλειάς τους αποθαρρύνουν τους νεότερους, εκείνοι επιμένουν να «συνομιλούν» καθημερινά με το δάσος και να «αναμετρώνται» με τις δυσκολίες του. Οι υλοτόμοι της Βαρβάρας, ενός μικρού χωριού της βορειοανατολικής Χαλκιδικής με 550 μόνιμους κατοίκους, είναι διαχρονικά ένα σημαντικό κομμάτι της τοπικής οικονομίας, με την υλοτομία να συνιστά ζωτικό κύτταρο της περιοχής.

Ο Αγροτικός Δασικός Συνεταιρισμός Βαρβάρας, από τους παλαιότερους της Χαλκιδικής, με χρονολογία ίδρυσης το 1937, συνεχίζει με την πολυδιάστατη δράση του, αφού οι 22 υλοτόμοι του δεν κόβουν απλώς ξυλεία, αλλά βοηθούν το δάσος –και μάλιστα όχι μόνο της Βαρβάρας- με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Έτσι μετά από κάθε καταστροφική πυρκαγιά δηλώνουν το «παρών» σε όλη την Ελλάδα, συμβάλλοντας στα αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα, αλλά και στην φυσική αναδάσωση. Από το Σέιχ Σου, το Αίγιο, την Κασσάνδρα και την Πάρνηθα μέχρι την Αρχαία Ολυμπία, τη Ρόδο, τη λίμνη του Μαραθώνα και τη Θάσο οι υλοτόμοι της Βαρβάρας έχουν βρεθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες σε κατεστραμμένες από πυρκαγιές δασικές περιοχές σε όλη την Ελλάδα. Συχνά δε συνεισφέρουν και ως εθελοντές στην κατάσβεση πυρκαγιών σε συνεργασία με την Πολιτική Προστασία. Αλλά και στο δάσος της Βαρβάρας είναι άγρυπνοι φύλακες, καθώς συμμετέχουν σε περιπολίες εφόσον χρειαστεί, ώστε να διαφυλάξουν την ασφάλειά του, όταν υπάρχει πρόβλεψη κινδύνου.

Δύο τόνοι ξύλου το άτομο καθημερινά

Η βασική τους δουλειά όμως, που ξεκινά τον Μάρτιο και ολοκληρώνεται στα τέλη Νοεμβρίου, είναι η υλοτόμηση για τις ανάγκες των χωριών σε καύσιμη ύλη σε συνεννόηση με το δασαρχείο της Αρναίας, το οποίο κάνει την κατανομή των συστάδων, ανάλογα με τη δυναμικότητα της κάθε περιοχής και αναμένει από τους υλοτόμους την απαιτούμενη ξυλεία. Τις ποσότητες δε που απομένουν από αυτή τη διαδικασία οι υλοτόμοι τις πουλάνε στο εμπόριο. Κάθε ένας τους υλοτομεί πάνω από 2 τόνους ξύλου καθημερινά ή αλλιώς τέσσερα χωρικά κυβικά μέτρα. Η δουλειά ξεκινά τα ξημερώματα και τελειώνει το μεσημέρι. Τα ξύλα μεταφέρονται με μουλάρια στις άκρες των πλησιέστερων δρόμων προς την Βαρβάρα και δημιουργούν στοιβάδες, που μπορεί να περιέχουν από 100 έως και 5.000 κορμούς. Κάθε φορά που μια συστάδα ολοκληρώνεται, τα ξύλα διανέμονται στους κατοίκους των χωριών και τα υπόλοιπα καταλήγουν στο εμπόριο. Το θέαμα όμως, μέχρι να συμβεί αυτό, είναι πραγματικά εντυπωσιακό, αφού δημιουργείται ένα πλευρικό ξύλινο τείχος που δυσκολεύεται κανείς να φανταστεί ότι φτιάχτηκε με μόνο μέσο τα ανθρώπινα χέρια.

Επίσης οι υλοτόμοι της Βαρβάρας αναλαμβάνουν τις αραιώσεις του δάσους από αδύναμα δέντρα, κάτι που γίνεται κάθε 10 χρόνια, αλλά και τις αποψιλώσεις.

«Η δουλειά μας είναι πολύ δύσκολη. Οι περισσότεροι πάσχουμε από οσφυαλγία, εξαιτίας του μεγάλου βάρους που σηκώνουμε καθημερινά. Είναι όμως μια δουλειά που απολαμβάνουμε. Ειδικά την άνοιξη η φύση και οι μυρωδιές μάς αποζημιώνουν. Όταν ανοίγουν τα φλάμουρα η περιοχή ευωδιάζει» λέει στη Voria.gr ο πρόεδρος του Αγροτικού Δασικού Συνεταιρισμού Βαρβάρας, Μιχάλης Τσιάλης, που ασχολείται με την ξυλεία από 10 χρονών, αφού από τότε ακολουθούσε τον υλοτόμο πατέρα του στη δουλειά.

Υλοτόμοι Βαρβάρας, με το κίτρινο μπλουζάκι στη μέση ο Μιχάλης Τσιάλης

 

 «Οι ανάγκες για θέρμανση, αλλά και η διαδεδομένη τα παλαιότερα χρόνια χρήση του ξύλου ως δομικού υλικού ή πρώτης ύλης για την επιπλοποιία ήταν αυτές που έκαναν την υλοτομία να ανθίσει στην περιοχή μας» εξηγεί ο κ. Τσιάλης, ο οποίος όμως σημειώνει ότι ο νέος κόσμος της Βαρβάρας απομακρύνεται από την υλοτομία εξαιτίας των δυσκολιών της. Μάλιστα, ο Συνεταιρισμός έχει κάνει ενέργειες ζητώντας από το υπουργείο Περιβάλλοντος να μειωθεί ο αριθμός των μελών που απαιτείται για έναν Αγροτικό Δασικό Συνεταιρισμό, που είναι σήμερα 21 άτομα, ώστε στο μέλλον να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητά τους.