Skip to main content

Η υπόθεση Thomas Cook και οι κατεστραμμένοι του μετρό Θεσσαλονίκης

Ένα «έγκλημα διαρκείας» παραμένει όχι μόνο ατιμώρητο, αλλά και χωρίς καμία αποζημίωση, αν εξαιρέσει κανείς κάποιες ημιτελείς προσπάθειες.

Το ξένο είναι πιο γλυκό, λέει ο ελληνικός λαός. Συνδέει το θέμα με τα ερωτικά ζητήματα, αλλά η συγκεκριμένη φράση ταιριάζει «γάντι» και σε πολλά άλλα. Αρκεί να την αλλάξουμε λίγο. Το ξένο είναι πιο πιεστικό, ίσως πιο αξιόπιστο, σίγουρα πιο αποτελεσματικό. Δεν είναι τυχαίο ότι συχνά μαθαίνουμε για σοβαρά δικά μας θέματα –εθνικά και οικονομικά- από ξένους πολιτικούς ή οικονομικούς παράγοντες. Πόσες φορές τα τελευταία χρόνια δεν μάθαμε την αλήθεια για τα παρασκήνια της ελληνικής χρεοκοπίας και των διαπραγματεύσεων με την τρόικα από Ευρωπαίους αξιωματούχους και στελέχη του ΔΝΤ; Όπως, επίσης, η χώρα είναι εντάξει στις υποχρεώσεις της μόνο όταν λογοδοτεί στο εξωτερικό. Ακόμη και στα πιο απλά πράγματα. Πρόσφατα φίλος που παρακολούθησε ζωντανά στο γήπεδο τον αγώνα Ολυμπιακός – Τότεναμ ορκιζόταν ότι δεν άναψε ούτε ένας πυρσός, δεν έπεσε ούτε μία κροτίδα.

Βλέπετε η ΟΥΕΦΑ είναι αυστηρή και οι σκληρές τιμωρίες που επιβάλλει εφαρμόζονται. Άραγε ποιός δεν θυμάται ότι η μόνη φορά στη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους που δημόσια έργα ολοκληρώθηκαν και παραδόθηκαν προς χρήση στην ώρα τους ήταν το 2004 και τα Ολυμπιακά έργα; Όλα τα προβλήματα καθυστέρησης που υπήρξαν ξεπεράστηκαν με νομοθετικές παρεμβάσεις και οικονομικές υπερβάσεις, προκειμένου η χώρα να μην εκτεθεί διεθνώς. Για να μην αναφερθούμε στα πρόσφατα χρόνια των Μνημονίων, κατά τη διάρκεια των οποίων η χώρα μας προσαρμόστηκε σε όλες τις υποδείξεις των ξένων, ακόμη και στα πιο αυτονόητα θέματα, που από μόνη της απέφευγε επί δεκαετίες να ρυθμίσει. Ενδεχομένως, οι παλαιότεροι –όσοι ήταν έφηβοι και εξοργισμένοι νεολαίοι στις δεκαετίες του 1970 και του 1980- θυμούνται τις δεκάδες διαδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη για το Παλαιστινιακό, τον πόλεμο στη Νικαράγουα και τον εν γένει ιμπεριαλισμό των Αμερικάνων, αλλά σχεδόν καμία για θέματα της ελληνικής καθημερινότητας, την παιδεία, την υγεία, την εγχώρια φτώχια -οι συνδικαλιστές των διαφόρων κλάδων και οι έμμισθοι πολιτευτάκηδες των κομμάτων δεν πιάνονται. Ως γνωστόν στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ των ελληνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης το Κυπριακό δεν… πουλάει.  

Χωρίς καμία αμφιβολία η ζημιά για τον ελληνικό τουρισμό από τη χρεοκοπία της Thomas Cook είναι μεγάλη. Εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Ενδεχομένως υποπολλαπλάσια από τα οφέλη δεκαετιών, αλλά πάντως μεγάλη, για πολλές επιχειρήσεις, σε δύσκολα χρόνια. Κατά βάσιν ξενοδοχεία, κυρίως στη Νότια και νησιωτική Ελλάδα. Επομένως, σωστά η κυβέρνηση ευαισθητοποιείται και αναζητά λύσεις για να μειώσει τη χασούρα όσων ζημιώθηκαν. Μάλιστα, σε επίπεδο συσκέψεων και πρώτων μέτρων η αντίδραση υπήρξε ασυνήθιστα άμεση για τα ελληνικά δεδομένα. Σχεδόν ακαριαία. Αυτή, λοιπόν, η ταχύτητα αφενός επαινέθηκε από τους ενδιαφερόμενους και αφετέρου ενεργοποίησε αντανακλαστικά στη Θεσσαλονίκη, τα οποία βρίσκονταν εν υπνώσει.

Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο, δια του προέδρους του Μιχάλη Ζορπίδη, επέστρεψε μετά από καιρό στο θέμα των μετρόπληκτων. Κι αυτό διότι πέρα από την αποδεδειγμένη καταστροφή των περασμένων χρόνων σε δεκάδες εμπορικές επιχειρήσεις η νέα παράταση της ολοκλήρωσης του έργου αναμένεται να έχει αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις τα επόμενα χρόνια. Ένα «έγκλημα διαρκείας» παραμένει όχι μόνο ατιμώρητο, αλλά και χωρίς καμία αποζημίωση. Αν εξαιρέσει κανείς κάποιες προσπάθειες –ημιτελείς και προβληματικές- για την μετεγκατάσταση εμπορικών επιχειρήσεων που λειτουργούν επί πολλά χρόνια στον άξονα των έργων του μετρό, καμία ουσιαστική παρέμβαση δεν έκανε η πολιτεία για να βοηθήσει αυτούς τους επαγγελματίες και επιχειρηματίες. Το αντίθετο, μάλλον. Οι συνεχείς διαβεβαιώσεις ότι το έργο προχωράει και όπου νάναι τελειώνει –πριν από την πρόσφατη κρυάδα για το 2024 είχε δοθεί ημερομηνία τα τέλη του 2020- εγκλώβισαν ορισμένους από τους εμπόρους, οι οποίοι μετά πόνου προσπαθούσαν να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να απομακρυνθούν και τελικά έκαναν υπομονή και παρέμειναν!

Το μετρό είναι κομβικό έργο για τη Θεσσαλονίκη, αφού θα αλλάξει τη λειτουργία της πόλης. Δεν θα δώσει απλώς βαθιές ανάσες, αλλά είναι πιθανό να θέσει εμφατικά τους νέους όρους αστικής ανάπλασης σε ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα. Όταν θα ολοκληρωθεί όλα για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης θα είναι διαφορετικά, πολύ καλύτερα. Θα είναι, όμως, μια «αιματοβαμμένη» πρόοδος και καμία πολιτισμένη και υπεύθυνη πολιτεία δεν μπορεί να αγνοήσει τις θυσίες. Σήμερα γύρω από τον σταθμό της Βενιζέλου –το πιο πρόσφατο αγκάθι στην ολοκλήρωση του έργου- 14 καταστήματα είναι κλειστά. Σε ένα από τα πιο κεντρικά, πολυάνθρωπα και εν τέλει εμπορικά σημεία της πόλης. Τα προηγούμενα χρόνια πολλά άλλα καταστήματα έκλεισαν με φόντο τις λαμαρίνες των εργοταξίων. Έμποροι αποσύρθηκαν, εργαζόμενοι μπήκαν στο ταμείο ανεργίας, ιδιοκτήτες ακινήτων «κλαίνε» τις περιουσίες τους, για τις οποίες μόνο πληρώνουν (ΕΝΦΙΑ κ.λπ.). Λες και δεν έφτανε η κρίση που συρρίκνωσε εισοδήματα και κατανάλωση και απαξίωσε περιουσίες, υπάρχει και η πολύχρονη καθυστέρηση στα έργα του μετρό. Διότι δεν πρόκειται για υπόθεση λίγων μηνών, αλλά πολλών ετών. Κάποιος δημόσιος φορέας –πολιτεία, δήμος, περιφέρεια- πρέπει να συμπαρασταθεί σε αυτούς τους ανθρώπους. Το αίτημα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης να ανοίξει και πάλι ο φάκελος των μετρόπληκτων είναι δίκαιο. Όπως εξελίσσεται η υπόθεση της Thomas Cook αποτελεί μία ακόμη συνηγορία αυτής της άποψης, έστω εξ’ αντανακλάσεως.