Δύο ολόκληρες εβδομάδες χρειάστηκαν οι εθνικές κυβερνήσεις στην ΕΕ μέχρι να βρουν μία συμβιβαστική λύση για την κατανομή των 49 προσφύγων και μεταναστών στα ανοιχτά της Μάλτας. Μετά από επιμονες προσπάθειες διαμεσολάβησης της Κομισιόν, εννέα από τα 28 κράτη-μέλη, και συγκεκριμένα η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλαδία, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Ρουμανία, το Λουξεμβούργο, η Ιταλία και η Μάλτα συμφώνησαν να δεχτούν μερικούς από τους "49". Προσωρινά η διαπραγμάτευση φάνηκε ότι ναυαγεί όταν η Μάλτα ζήτησε να συμπεριληφθούν στην κατανομή και άλλοι 250 μετανάστες που ήδη βρίσκονταν στο έδαφός της, αλλά τελικά δόθηκε αίσιο τέλος.
Ο Επίτροπος για τη μετανάστευση, Δημήτρης Αβραμόπουλος, εγκωμιάζει την ανταπόκριση των εννέα κρατών-μελών ως "υπόδειγμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης". Επισημαίνει ωστόσο ότι αυτές οι διευθετήσεις της τελευταίας στιγμής δεν αποτελούν διαρκή και βιώσιμη λύση του προβλήματος της μετανάστευσης. Αν και παραμένει ο στόχος να παταχθεί η "παράνομη μετανάστευση", τα κράτη-μέλη θα έπρεπε να έχουν την ειλικρίνεια να αναγνωρίσουν ότι πάντοτε θα έρχεται "ένας συγκεκριμένος αριθμός" μεταναστών που θα αποτολμά το επικίνδυνο ταξίδι στη Μεσόγειο, επισημαίνει ο Επίτροπος. Γι αυτούς τους ανθρώπους, τονίζει, θα πρέπει να βρεθεί μία "διαρκής λύση", ή τουλάχιστον ένας προσωρινός μηχανισμός για την κατανομή τους στα κράτη-μέλη, εωσότου αλλάξει το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου.
Μείωση των αφίξεων
Η διαπραγμάτευση γι αυτόν τον μηχανισμό συνεχίζεται εδώ και πολλά χρόνια χωρίς αποτέλεσμα. Πολωνία και Ουγγαρία αρνούνται να δεχθούν μετανάστες, περιφρονώντας δικαστικές αποφάσεις. Η λαϊκιστική κυβέρνηση της Ιταλίας ζητεί την κατανομή σε όλα τα κράτη-μέλη και μέχρι να γίνει αυτό, προειδοποιεί ο ακροδεξιός υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι, η Ιταλία θα κλείσει τα λιμάνια της για όλους τους μετανάστες. Ο Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος επισημαίνει ότι η Ισπανία επωμίζεται σήμερα το μεγαλύτερο βάρος νέων αφίξεων. Συνολικά πάντως, επισημαίνει, ο αριθμός των νεοαφιχθέντων προσφύγων και μεταναστών μειώνεται δραστικά: το 2018 διέσχισαν τη Μεσόγειο συνολικά 150.000 άνθρωποι, ο μικρότερος αριθμός από το 2013.
Στο μεταξύ συνεχίζεται και η διαπραγμάτευση για την παράταση της ναυτικής "επιχείρησης Σοφία" με στόχο την εκπαίδευση της λιβυκής ακτοφυλακής, αλλά και τη διάσωση μεταναστών και προσφύγων που ναυαγούν στη Μεσόγειο. Μέχρι σήμερα τα πλοία που συμμετείχαν στην επιχείρηση μετέφεραν τους διασωθέντες από τα ανοιχτά της Λιβύης στην Ιταλία. Η νέα λαϊκιστική κυβέρνηση της Ιταλίας θέλει να αλλάξει τους κανόνες και στην ανάγκη να τερματίσει την "επιχείρηση Σοφία", σε περίπτωση που τα υπόλοιπα κράτη-μέλη αρνηθούν να δεχθούν μετανάστες στο έδαφός τους. Λίγο πριν τα Χριστούγεννα οι ενδιαφερόμενοι συμφώνησαν να παρατείνουν προσωρινά την επιχείρηση διάσωσης μόνο για τρεις μήνες, δηλαδή μέχρι τα τέλη Μαρτίου.
Κριτική στην Ελλάδα από Oxfam
O Επίτροπος για τη μετανάστευση εκφράζει κατανόηση για την κριτική της ΜKO Oxfam προς την Ελλάδα όσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης στους προσφυγικούς καταυλισμούς. Τα προβλήματα είναι "γνωστά" στην Κομισιόν, επισημαίνει ο αρμόδιος Επίτροπος και τονίζει ότι "η Ελλάδα πρέπει να κάνει περισσότερα". Άλλωστε, επισημαίνει, η ΕΕ έχει χορηγήσει στην Ελλάδα σημαντικά κονδύλια για τους καταυλισμούς, καθώς και για τα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης (hotspots) στα νησιά του Αιγαίου. Επί του παρόντος πάντως, η Κομισιόν δεν προτίθεται να κινήσει "διαδικασία επί παραβάσει της συνθήκης" κατά της Ελλάδας.
Μπερντ Ρίγκερτ
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου
Πηγή: Deutsche Welle