Skip to main content

Η μελετητική ένδεια της Θεσσαλονίκης και η χαμένη ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης

Η αλήθεια είναι ότι η Θεσσαλονίκη είναι πράγματι από τις πλέον μελετημένες πόλεις, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι και καλομελετημένη.

Ένα από τα τετριμμένα επιχειρήματα τα οποία σερβίρουν κατά καιρούς όσοι θέλουν να φορτώσουν στο αδηφάγο αθηνοκεντρικό κράτος την υστέρηση της Θεσσαλονίκης, σχεδόν σε όλους τους τομείς, είναι ότι η πόλη, παρότι από τις πλέον μελετημένες, εν τούτοις, είναι ο φτωχός συγγενής στη διάθεση των κρατικών και κοινοτικών πόρων. Υπαινίσσονται δηλαδή, όσοι δεν το καταγγέλλουν ευθέως, ότι η πόλη διαθέτει συγκεκριμένες προτάσεις και ώριμες μελέτες, αλλά παρόλα αυτά, μένει εκτός των εγχώριων και κοινοτικών χρηματοδοτικών εργαλείων τα οποία εξαντλούνται, στην πλειονότητά τους, εντός του λεκανοπεδίου.

Η αλήθεια είναι ότι η Θεσσαλονίκη είναι πράγματι από τις πλέον μελετημένες πόλεις· αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι και καλομελετημένη. Ενδεχομένως τα κατά κεφαλήν κονδύλια τα οποία έχουν δαπανηθεί για μελέτες στην περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος να είναι από τα υψηλότερα, αλλά αυτό δεν εξασφαλίζει ούτε την απαιτούμενη μελετητική ωριμότητα ούτε, ενδεχομένως και την μελετητική επάρκεια, ικανή να προσελκύσει τους αναγκαίους πόρους. Χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρξαν μελέτες ώριμες και αψεγάδιαστες οι οποίες παρέμειναν αναξιοποίητες σε κάποια συρτάρια εξ αιτίας κυρίως της αβελτηρίας του τοπικού πολιτικού προσωπικού.

Πλείστα όσα τα παραδείγματα· από τις ημιτελείς κυκλοφοριακές μελέτες οι οποίες ποτέ δεν υλοποιήθηκαν, τη μελέτη για τη θαλάσσια αστική συγκοινωνία, τις αλλεπάλληλες μελέτες για την πλατεία Διοικητηρίου, για την επέκταση της παλιάς παραλίας, για την υποθαλάσσια οδική αρτηρία, ως και την μελέτη για την κατασκευή του μετρό, η προχειρότητα της οποίας ακόμη ταλανίζει την πόλη. Και φυσικά, τις μελέτες επί μελετών για τον σταθμό Βενιζέλου, αλλά και για τις επεκτάσεις του μετρό προς δυτικά.

Η μελετητική ένδεια της Θεσσαλονίκης επανέρχεται στο προσκήνιο με αφορμή τα κονδύλια τα οποία θα μπορούσε να απορροφήσει η πόλη από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αλλά κονδύλια χωρίς ώριμες μελέτες, δημοπρατημένα και συμβασιοποιημένα έργα, δεν μπορούν να διατεθούν. Με εξαίρεση την ανάπλαση του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά για το οποίο έχουν προχωρήσει οι σχετικές διαδικασίες και έχει διασφαλιστεί η χρηματοδότηση από άλλους πόρους, τουλάχιστον για την πρώτη φάση των έργων, άλλη ανάλογη μελετητική ωριμότητα δεν υφίσταται.

Μόνον αιτήματα και γενικόλογες διακηρύξεις. Πότε για την αξιοποίηση των πρώην στρατοπέδων (Καρατάσιου, Γκόνου, Κόδρα κ.λπ.), πότε για την ανάπλαση της περιοχής των Λαχανοκήπων ή του Επταπυργίου, πότε για την ανάδειξη των παλιών βιομηχανικών συγκροτημάτων (Φιξ, Αλλατίνη, Αλυσίδα, Υφανέτ κ.ά.) και φυσικά, για την ανάπλαση της ΔΕΘ, αλλά και την αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου, δύο έργα τα οποία όμως, παρά την κινητικότητα που παρατηρείται εσχάτως, δεν προλαβαίνουν τις προθεσμίες του Ταμείου Ανάκαμψης.

Αποτέλεσμα αυτής της μελετητικής ένδειας είναι η πόλη να χάνει μια σπάνια ευκαιρία για σημαντικές, μείζονες αστικές αναπλάσεις οι οποίες θα μπορούσαν να της αλλάξουν την εικόνα. Βεβαίως, το Ταμείο Ανάκαμψης δεν θα είναι το τελευταίο τρένο που θα περάσει από το σταθμό. Όμως, όσα και εάν ακολουθήσουν στο μέλλον, εάν η Θεσσαλονίκη δεν φροντίσει, στο μεταξύ, να προετοιμαστεί καταλλήλως, εκπονώντας, πρωτότυπες, σοβαρές και ώριμες μελέτες, οι ευκαιρίες διαρκώς θα την προσπερνούν. Η πόλη διαθέτει το αναγκαίο επιστημονικό δυναμικό για κάτι τέτοιο, εκείνο που της λείπει είναι η πολιτική βούληση και βεβαίως και ο κατάλληλος μητροπολιτικός φορέας ο οποίος θα αναλάβει αυτόν τον πολύ σοβαρό σχεδιασμό.