Skip to main content

Η νέα Θεσσαλονίκη του 2030 δεν είναι πια όνειρο - Αρχίζει να γίνεται πράξη

Η επόμενη δεκαετία είναι ίσως η πιο κρίσιμη στη σύγχρονη ιστορία της πόλης, καθώς έργα δεκαετιών δρομολογήθηκαν και έχουν τα εχέγγυα να ολοκληρωθούν.

Το τελευταίο διάστημα και με αφορμή την εξέλιξη, δρομολόγηση και έναρξη μιας σειράς σημαντικών έργων για τη Θεσσαλονίκη, αρχίζει να φαίνεται μια αχτίδα φωτός για την αλλαγή της εικόνας της πόλης και την είσοδό της σε μια άλλη εποχή.

Αν το φως θα μας τυφλώσει ή θα αρχίσουμε να βλέπουμε και να ζούμε μια καλύτερη Θεσσαλονίκη θα το δούμε, αφού πρώτα φτάσουμε στο ξέφωτο.

Σημασία έχει να δούμε το νέο πλαίσιο που διαμορφώνεται και πότε θα έχουμε σε λειτουργία τη νέα Θεσσαλονίκη. Διότι μπορεί να μη διαφημίζεται ως τέτοια, στην ουσία όμως όλες αυτές οι παρεμβάσεις όταν υλοποιηθούν θα δημιουργήσουν μια νέα καθημερινότητα για την πόλη.

Η νέα Θεσσαλονίκη δύσκολα θα αποκτήσει την τελική της μορφή πριν από το 2030. Όμως ως στόχος, αυτός της δεκαετίας, είναι εφικτός και ορατός. Αυτό το διάστημα, εφόσον δεν έρθουν τα πάνω κάτω, είναι αρκετό για να ολοκληρωθούν όλα τα έργα που σήμερα δρομολογούνται. Και πρόκειται για ένα πλαίσιο έργων, τα οποία θα αλλάξουν ριζικά τη ζωή στην πόλη.

Το σημαντικότερο είναι ότι σε αυτό το χρονικό παράθυρο υπάρχουν οι πόροι για να γίνουν όλα αυτά τα έργα, που σήμερα είναι σε μορφή μελέτης, εξαγγελίας, διαγωνισμών και λίγα σε κατάσταση εργοταξίου.

Αν κάποιος βάλει κάτω τις παρεμβάσεις που έχουν ανακοινωθεί θα καταλάβει ότι μιλάμε για ένα μοναδικό σύνολο έργων υποδομής, σε πολλά επίπεδα, που καλύπτει χρόνιες ανάγκες και κενά δεκαετιών, που κάνει πραγματικότητα πολυετείς διεκδικήσεις και που μετατρέπει σε πράξη πολλά όνειρα, προθέσεις, ιδέες και ευχές.

Μπορεί όλες αυτές οι παρεμβάσεις να μην είναι μέρος ενός συνεκτικού σχεδίου ανάπτυξης της πόλης, όπως θα ήταν το λογικό, όμως σε μια χώρα που δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε ούτε πώς θα φτάσουμε σε κοινό στόχο, σε μια χώρα που οι αρμοδιότητες δεν είναι ξεκάθαρες, σε μια χώρα που ένας φορέας χρηματοδότησης συνήθως δεν είναι και φορέας υλοποίησης, σε μια χώρα που ο κρατικός συγκεντρωτισμός βάζει εμπόδια, πάλι καλά να λέμε που προχωρούν ανεξάρτητα το ένα έργο με το άλλο κι ας μην είναι αποτέλεσμα ενός συνολικού σχεδιασμού. Άλλωστε, διαχρονικά έχουμε αποδείξει ως κοινωνία ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε μεγαλεπήβολα σχέδια και σαφώς δεν έχουμε την ικανότητα να τα υλοποιήσουμε. Το όραμα στην Ελλάδα και ειδικά στη Θεσσαλονίκη γίνεται αντικείμενο χλευασμού για διάφορους λόγους, ο σημαντικότερος των οποίων κατά την άποψή μου είναι η κοντόφθαλμη και ωφελιμιστική λογική της πλειοψηφίας των πολιτών και συνεπώς και όσων αναλαμβάνουν αρμοδιότητες.

Ας πάμε λοιπόν με τα μικρότερα για να φτάσουμε στο μεγάλο. Κι ας μην παραδεχτεί κανείς ποτέ ότι έγιναν στην πόλη κοσμογονικές αλλαγές, ότι δημιουργήθηκε σε δέκα χρόνια η νέα Θεσσαλονίκη. Τι σημασία έχουν άλλωστε οι ταμπέλες; Εδώ ακόμη θεωρείται αδικημένη η δυτική Θεσσαλονίκη κι ας έχουν γίνει από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 και συνεχίζουν να γίνονται παρεμβάσεις δισεκατομμυρίων ευρώ. Ευτυχώς να λέμε που ξεμπλέξαμε με την άλλοτε αδικημένη προσφυγούπολη της Καλαμαριάς... Επειδή αυτό όμως είναι αντικείμενο μιας άλλης κουβέντας, την οποία δεσμεύομαι να ανοίξω κάποια στιγμή, το αφήνω στην άκρη.

Ποια είναι η νέα Θεσσαλονίκη και ποια είναι τα έργα και οι παρεμβάσεις που μέχρι το 2030 οδηγούν σ' αυτή; Επιμένω στο 2030, παρότι οι αρμόδιοι για τα έργα δίνουν πιο «σφιχτά» χρονοδιαγράμματα γιατί εκμεταλλεύομαι το πλεονέκτημα του δημοσιογράφου, που δεν δεσμεύεται από χρονικά όρια και μπορεί χαλαρά να αναλάβει το ανάθεμα των ανυπόμονων, βλέποντας χωρίς το βάρος του πολιτικού κόστους με μεγαλύτερη άνεση τα πράγματα. Άρα βάζω το όριο του νέου ΕΣΠΑ 2021 – 2027 συν τα τρία χρόνια επιπλέον για την ολοκλήρωση των έργων που θα ενταχθούν σ' αυτό.

Η νέα Θεσσαλονίκη θα έχει ένα μετρό σε λειτουργία. Μπορεί επίσης να έχει αναβαθμισμένη την περιφερειακή οδό της με όλους τους κόμβους δυτικά και fly over ανατολικά. Η Θεσσαλονίκη θα συνδέεται με τη Χαλκιδική και με τους υπόλοιπους νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας με σύγχρονους αυτοκινητοδρόμους. Αυτή η Θεσσαλονίκη μπορεί να έχει εμβληματικούς χώρους – τοπόσημα, όπως η πλατεία Ελευθερίας, η πλατεία Διοικητηρίου, ο νέος άξονας της Αριστοτέλους, η νέα Τούμπα, η αναπλασμένη ΔΕΘ, το Μουσείο Ολοκαυτώματος, το μητροπολιτικό πάρκο Παύλου Μελά, πιθανώς ένα ανάλογο πάρκο στο στρατόπεδο Κόδρα, σίγουρα έναν πολύτιμο χώρο στο στρατόπεδο Μεγάλου Αλεξάνδρου στους Αμπελόκηπους, έναν παραλιακό άξονα περιπάτου και ποδηλασίας στο δυτικό παράκτιο μέτωπο, με καθαρό τον Δενδροπόταμο, μια ολοκληρωμένη οδό Λαγκαδά, έναν αναπλασμένο χώρο στα Δικαστήρια, μια καλύτερη παλιά παραλία και μια αναβαθμισμένη μαρίνα στην Αρετσού και γενικότερα παραλιακή ζώνη της Καλαμαριάς και το city train δυτικά. Σε όλα αυτά προσθέστε ένα νέο εμπορευματικό κέντρο στο στρατόπεδο Γκόνου, τις οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις του λιμανιού, ένα πραγματικά διεθνές αεροδρόμιο, πιθανώς κέντρα καινοτομίας ανατολικά και δυτικά και ταχεία σιδηροδρομική σύνδεση με την πρωτεύουσα. Αν σε όλα αυτά προσθέσετε και μια παρέμβαση αξιοποίησης των Λαχανοκήπων, της νοτιοανατολικής εισόδου, της ΥΦΑΝΕΤ, των στάβλων Παπάφη, της αναβαθμισμένης οδικής σύνδεσης με το αεροδρόμιο, αλλά και τα νέα νοσοκομεία και σχολεία, τότε μπορεί κάποιος να φανταστεί ότι στα επόμενα χρόνια έχουμε τη δυνατότητα να γίνει πράξη αυτή η νέα Θεσσαλονίκη.

Αν μάλιστα γίνει πράξη και η ενοποίηση, ανάπλαση και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου, έστω και σε σημεία του, από το Καλοχώρι ως το Αγγελοχώρι, τότε θα μιλάμε πραγματικά για ένα νέο brand name της πόλης, που θα γίνει πολύ πιο ελκυστική τόσο για τους επισκέπτες της, αλλά κυρίως για τους κατοίκους της.

Πιθανώς να ξεχνάω κάποιες σημαντικές παρεμβάσεις, ίσως και πολλές, όμως εφόσον τελικώς όλα αυτά προχωρήσουν και ολοκληρωθούν τότε μιλάμε για μια διαφορετική Θεσσαλονίκη. Και το καλό είναι ότι όλα τα έργα που προανέφερα έχουν μελέτες, έχουν προχωρήσει διαδικαστικά, κάποια είναι σε εξέλιξη ακόμη και με εργοτάξια και πάντως μπορούν να διαθέτουν χρονοδιάγραμμα υλοποίησης (σχεδόν όλα πριν το 2030), διότι πολύ απλά όλα έχουν ή μπορούν να αποκτήσουν χρηματοδότηση.

Τον αντίλογο τον γνωρίζω, όπως αναγνωρίζω και την κούραση από τα χρόνια στα οποία σέρνονται ως ιδέες αυτά τα έργα. Σκοπίμως για παράδειγμα δεν αναφέρομαι στη θαλάσσια συγκοινωνία, στο τραμ και σε άλλες παρεμβάσεις, που είναι ακόμη (από τη δεκαετία του 1980) στον... αέρα. Δεν επιτρέπω όμως στον εαυτό μου να απαξιώσει έργα που αποτελούν ζητούμενο για την πόλη, ούτε να παραιτηθεί από την προσδοκία να δει τη Θεσσαλονίκη με όλες αυτές τις παρεμβάσεις ολοκληρωμένες. Η νέα Θεσσαλονίκη, σε πείσμα ίσως και των πολλών, αργά ή γρήγορα θα είναι μια πραγματικότητα κι ελπίζω όλοι να έχουμε την υγεία μας να τη βιώσουμε για να δούμε στο τέλος τέλος αν τα όνειρα που κάναμε και συνεχίσουμε να κάνουμε άξιζαν τον κόπο να γίνουν πράξη.