Skip to main content

Η πολιτική διάσταση της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού

Η Ποντιακή Γενοκτονία είναι ένα από τα πιο φρικτά εγκλήματα που γνώρισε η ανθρωπότητα τον 20ό αιώνα - Πάνω του παίζονται ακόμα γεωπολιτικά παιχνίδια.

Του Σάββα Αναστασιάδη*

Τιμούμε και φέτος, όπως κάθε χρόνο, τη μνήμη των θυμάτων της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, την οποία η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε και θεσμικώς με το νόμο 2193/1994.

Συμπληρώνονται 103 χρόνια από τις 19 Μαΐου του 1919. Την ημέρα που ο Μουσταφά Κεμάλ πασάς, ο οποίος αργότερα επονομάστηκε Ατατούρκ, αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα, στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας.

Την ημέρα εκείνη έθεσε σε εφαρμογή την πιο άγρια φάση του αποτρόπαιου σχεδίου του: Την εξόντωση του Ποντιακού Ελληνισμού, την εξαφάνισή του από την ιστορική του κοιτίδα και τον βίαιο τερματισμό μιας παρουσίας τριών χιλιετιών στην περιοχή. Μέχρι το 1923, η επιχείρηση είχε ολοκληρωθεί.

Περισσότεροι από 353.000 Έλληνες του Πόντου, ανάμεσά τους και παιδιά, σφαγιάσθηκαν από τους Τούρκους σε ένα οργανωμένο και συστηματικό σχέδιο. Σφαγές, απαγχονισμοί, βιασμοί, αρπαγή περιουσιών, εξορία, τάγματα καταναγκαστικής εργασίας, βασανιστήρια, πείνα: αυτή ήταν η μοίρα του ποντιακού πληθυσμού. Όσοι σώθηκαν, περισσότεροι από ενάμιση εκατομμύριο κάτοικοι της Τραπεζούντας, της Κερασούντας, της Αμάσειας, της Σαμψούντας και της ευρύτερης περιοχής υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, τα σπίτια και τις περιουσίες τους. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού κατέφυγε στην Ελλάδα, συμβάλλοντας με την εργατικότητα και τον ζήλο τους στην πορεία ανόρθωσης του ελληνικού κράτους.

Η Ποντιακή Γενοκτονία είναι ένα από τα πιο φρικτά εγκλήματα που γνώρισε η ανθρωπότητα τον 20ό αιώνα. Ένα έγκλημα για το οποίο έναν ολόκληρο αιώνα μετά δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη.

Πάνω του, μάλιστα, εξακολουθούν να παίζονται γεωπολιτικά παιχνίδια και να επενδύονται συμφέροντα.

Όπως άλλωστε είχε γίνει και στο ξέσπασμα αυτού του αποτρόπαιου εγκλήματος στις αρχές του 20ού αιώνα. Όταν οι μεγάλες δυνάμεις επιχειρούσαν να διεισδύσουν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία που κατέρρεε στο πλαίσιο του λεγόμενου Ανατολικού Ζητήματος. Της διαμάχης που συνδέεται με τον ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων της Δύσης και της Ανατολής με επίκεντρο τον έλεγχο των πηγών ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο) και τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου και της Ανατολικής Μεσογείου.

Η αναδρομή στην τραγωδία του 1919 αναδεικνύει τους συσχετισμούς με τη σκακιέρα γεωπολιτικών ισορροπιών και συγκρούσεων των καιρών μας και σε μεγάλο βαθμό ερμηνεύει τα ελλείμματα της διεθνούς ανταπόκρισης και της πολιτικής βούλησης.

Η σημερινή Τουρκία του Ερντογάν δεν διαφέρει πολύ από την εποχή των Νεότουρκων, όπως μαρτυρούν οι συνεχείς προκλήσεις και παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου. Φαίνεται ότι συνήθισε στην ατιμωρησία κι αυτό καλλιεργεί το έδαφος για την εδραίωση μίας επιθετικής επεκτατικής πολιτικής.

Οι διεθνείς οργανισμοί δεν γίνεται να παραμένουν ανενεργοί απέναντι σε μία Τουρκία που αρνείται μέχρι σήμερα την τέλεση της Ποντιακής Γενοκτονίας αλλά διεκδικεί να είναι συνομιλητής τους.

Η Αρμενική Γενοκτονία, όπως και η Ποντιακή, αποτελούν αδιαμφισβήτητη ιστορική πραγματικότητα. Η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στις 24 Απριλίου του 2021 μάς δίνει την ώθηση για να εντείνουμε τη δράση μας ώστε να επιτύχουμε παρόμοια αποτελέσματα.

Είναι άλλωστε ο τρόπος που η παγκόσμια κοινότητα μπορεί να στείλει το μήνυμα ότι είναι αδιανόητη η επανάληψη αντίστοιχων εγκλημάτων, με οποιοδήποτε πρόσχημα, οπουδήποτε στον κόσμο.

Εμείς οφείλουμε να συνεχίσουμε τον αγώνα μας για να αφυπνίσουμε το διεθνές αίσθημα Δικαίου έναντι της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.

Μέχρι την τελική αναγνώριση. Την αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας της Γενοκτονίας από όλους τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς. Όχι ως στάση εκδίκησης αλλά ως βάση της απαίτησης ώστε να μην επαναληφθούν παρόμοια αποτρόπαια γεγονότα.

Μόνο τότε οι εκατοντάδες χιλιάδες ψυχές των Ελλήνων του Πόντου που χάθηκαν μαρτυρικά και άδικα θα δικαιωθούν.

* Ο Σάββας Αναστασιάσης είναι βουλευτής ΝΔ Β' Θεσσαλονίκης - Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς