Skip to main content

Οι... πονηροί της αγοράς δεν λείπουν ούτε από την εποχή του κορωνοϊού

Κάποιοι δεν δείχνουν να σέβονται ούτε καν να υπολήπτονται μια συλλογική προσπάθεια που έχει στόχο την επιβίωση στην κυριολεξία της κοινωνίας.

Στην Ελλάδα των... αιώνια παραπονεμένων Ελλήνων, στη συνείδηση των οποίων το κράτος φταίει διαχρονικά για όλα τα δεινά, η περίοδος του κορωνοϊού έδωσε μια διαφορετική απάντηση. Αυτή τη φορά η οργανωμένη πολιτεία λειτούργησε. Κατάφερε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Κατ’ αρχήν πήρε έγκαιρα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας. Τα εξήγγειλε και κατόπιν κατάφερε να πείσει τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών για την ορθότητά τους, να τα επιβάλλει όπου χρειάστηκε και τελικά να τα εφαρμόσει αποτελεσματικά, δηλαδή να περιορίσει την πανδημία και τις συνέπειες της. Η κοινωνία ανταποκρίθηκε. Οι πολίτες πειθάρχησαν, δείχνοντας ότι κάποιες φορές, στα δύσκολα, ο φόβος οδηγεί στην υπευθυνότητα. Οι εξαιρέσεις απλώς επιβεβαίωσαν τον κανόνα. Μέχρι στιγμής. Κάπως έτσι η Ευρώπη και ο κόσμος ολόκληρος αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα αυτή τη φορά τα κατάφερε. 

Σε δεύτερο χρόνο, αλλά κατά γενική ομολογία πολύ γρήγορα, η κυβέρνηση πήρε μέτρα για την αγορά. Για τις επιχειρήσεις και για τους εργαζομένους. Έτσι παρά το εκτεταμένο lockdown που επέβαλε η προσπάθεια ελέγχου της πανδημίας, η οικονομία δεν κατέρρευσε. Ασφαλώς η οικονομική λειτουργία δυσκόλεψε, έγινε περίπλοκη. Κινείται στα όρια της. Συχνά τα ξεπερνάει. Τα καταστήματα κλειστά. Πολλοί εργαζόμενοι με αναστολή των συμβάσεων τους. Η ζήτηση από τις αγορές στις οποίες απευθύνονται οι ελληνικές εξαγωγές πολύ περιορισμένη. Η προσφορά για την εισαγωγή πρώτων υλών για την εγχώρια μεταποίηση μικρή. Οι εργάτες γης παραμένουν εκτός των συνόρων, τα οποία είναι κλειστά. Ο τουρισμός σε πλήρη αβεβαιότητα. Ένα σκηνικό πλήρους –έστω και προσωρινής-κατάρρευσης, που δεν τη βλέπουμε, επειδή έχουμε δυναμική παρέμβαση του κράτους. Με ρυθμίσεις και ελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις και ενισχύσεις για τους εργαζομένους. Το σύστημα παραμένει μέχρι στιγμής όρθιο. Σε πολύ καλύτερη κατάσταση από άλλες χώρες, στις οποίες ήδη οι συνέπειες τείνουν να γίνουν μη αναστρέψιμες. Για παράδειγμα η ανεργία στις ΗΠΑ, όπου κάθε μέρα και περισσότερο οι συνθήκες θυμίζουν τις αρχές της δεκαετίας του 1930, λίγο μετά το κραχ του 1929.

Όλα αυτά συνιστούν μια πραγματικότητα ενόψει της σταδιακής προσπάθειας για επαναφορά στην κανονικότητα μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Μιας επαναφοράς που κανείς αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να μαντέψει πως ακριβώς θα γίνει και με ποιο κόστος. Οι παράγοντες της ελληνικής οικονομίας περιμένουν να δουν τι θα γίνει. Μέχρι τότε, όμως, βλέπουν τι συμβαίνει γύρω τριγύρω και σχολιάζουν προς πάσα κατεύθυνση τα… παρατράγουδα. Πως αλλιώς θα έφτασαν ο Άδωνις Γεωργιάδης και η Επιτροπή Ανταγωνισμού σε κάποιος καταλογισμούς. Επισημαίνουν, όμως, και τη συμπεριφορά των… πονηρών, που αν και δε βγαίνουν στις ειδήσεις δεν λείπουν από την ελληνική αγορά. Όπως δεν έλειψαν ποτέ στο παρελθόν. Κυρίως επιχειρηματιών –όλου του φάσματος και μεγέθους, από φτασμένους μέχρι ανεπάγγελτους- που επιμένουν να ψαρεύουν στα… θολά νερά.

Είναι όσοι δεν δείχνουν να σέβονται –ούτε καν να υπολήπτονται- μια συλλογική προσπάθεια που έχει στόχο την επιβίωση –στην κυριολεξία- της κοινωνίας και της οικονομίας. Όσοι προσπαθούν να κερδίσουν κάτι παραπάνω για την τσέπη τους και τίποτε άλλο. Για παράδειγμα, όσοι μπορούν να πληρώσουν –από το κράτος μέχρι εργαζομένους και προμηθευτές- και δεν το κάνουν. Ή όσοι πιστεύουν ότι αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να πιέσουν (sic) τους συνεργάτες τους (και πάλι sic) επειδή θεωρούν ότι βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση. Όσοι παίζουν παιχνίδια αισχροκέρδειας. Όσοι πιστεύουν ότι ο κόσμος –ακόμη και ο επιχειρηματικός κόσμος- χωρίζεται σε ξύπνιους και κορόιδα, με τους ίδιους να ανήκουν (φυσικά!) στην πρώτη κατηγορία. Όσοι –μάταια όπως έχει αποδειχθεί στο πρόσφατο παρελθόν- προσπαθούν να επωφεληθούν από μια χαραμάδα ανάμεσα στους ογκόλιθους των προβλημάτων που συσσωρεύει η κατάσταση, εις βάρος των υπολοίπων. Όσοι τελικά αρνούνται να συνεισφέρουν το μετρικό τους στη συλλογική προσπάθεια. Μα στα σοβαρά υπάρχει κάποιος που πιστεύει ότι από τη ζημία βγαίνει διατηρήσιμο κέρδος;

Κακά τα ψέματα, τις κρίσιμες ώρες που διέρχεται η ελληνική οικονομία απαιτείται ο επιχειρηματικός κόσμος να αναδείξει την ηθική του πλευρά. Να υψώσει ανάστημα στηρίζοντας τις καλές πρακτικές και αποκρούοντας τα φάλτσα. Και σ’ αυτό το πεδίο –ακόμη μία έκπληξη!- η πολιτεία κάνει ότι μπορεί. Θέτει ως βασική προϋπόθεση στήριξης σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες το λευκό οικονομικό μητρώο προς πάσα κατεύθυνση πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας. Τι απομένει; Να ξυπνήσει η πιάτσα, το σινάφι, και να απομονώσει τους… πονηρούς. Ενόψει της επόμενης ημέρας…