Skip to main content

Η πραγματικότητα κτυπάει την πόρτα της αγοράς της Θεσσαλονίκης

Ποια μηνύματα καλούνται να αποκωδικοποιήσουν οι επιχειρηματίες της Θεσσαλονίκης για να αντέξουν στις πιέσεις της κρίσης του κορωνοϊού.

Αξίωμα πρώτο: Κάθε κρίση, ιδιαίτερα όταν μια κρίση είναι οξεία, παράγει αποτελέσματα και δημιουργεί νέα πραγματικότητα, με βάση την οποία χαράσσεται η πορεία προς το μέλλον.

Αξίωμα δεύτερο: Στην ιστορία εκατομμυρίων ετών της ζωής πάνω στον πλανήτη επιβιώνουν τα είδη που έχουν δυνατότητα να προσαρμόζονται. Ούτε τα πιο δυνατά, ούτε τα πιο γρήγορα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο άνθρωπος.

Αν αυτούς τους δύο κανόνες, που έχουν αποδειχθεί τόσες πολλές φορές στη ζωή, ώστε να καθίστανται αυτονόητοι, τους μεταφέρει κανείς στη συγκυρία των τελευταίων ετών στην Ελλάδα, ίσως δει την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από διαφορετική οπτική γωνία. Για τους περισσότερους παράγοντες που συμμετέχουν στο οικονομικό παίγνιο στη χώρα μας -από τους μεγάλους και μικρότερους επιχειρηματίες, μέχρι τους εργαζομένους, αλλά και πολιτικά πρόσωπα- πήρε χρόνια να καταλάβουν ότι η πολύπλευρη κρίση της δεκαετίας του 2010 δεν θα περνούσε γρήγορα. Ούτε θα έφευγε έτσι απλά από τη ζωή μας, αλλά θα παρήγαγε αποτελέσματα. Κυρίως θα σηματοδοτούσε μια νέα πραγματικότητα και μια νέα αφετηρία. Μέχρι να φτάσουμε στα μέσα της διακυβέρνησης Τσίπρα, όταν αποδείχθηκε πέραν πάσης πολιτικολογίας ότι μαγικές λύσεις (σχίσιμο μνημονίων κ.λπ.) δεν υπάρχουν, πολλοί ανέμεναν την επιστροφή στο «χρυσό 2009», από τη μια στιγμή στην άλλη. Σαν η κρίση να ήταν καπρίτσιο κάποιων, ένα κακό όνειρο από το οποίο θα ξυπνούσαμε και πάλι στην προ μνημονίων περίοδο. Φυσικά η πραγματικότητα διέλυσε τους μύθους και, πλέον, στην Ελλάδα κανείς δεν μιλάει για το παρελθόν. Οι προσδοκίες έχουν προσγειωθεί και όλοι ασχολούνται με το τι θα γίνει βήμα βήμα από εδώ και πέρα.

Με την κρίση του κορωνοϊού η εξίσωση εμφανίστηκε και πάλι στην οθόνη της επικαιρότητας με διαφορετικές παραμέτρους. Η απότομη οικονομική καθίζηση σε συνδυασμό με την ανάγκη κοινωνικής αποστασιοποίησης και την αποφυγής επαφών έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή του σκηνικού στην αγορά. Σε επίπεδο αστικού περιβάλλοντος -άρα και στη Θεσσαλονίκη- αισθητά λιγότεροι άνθρωποι ψωνίζουν στα εμπορικά καταστήματα. Επίσης, μικρότερος από το παρελθόν είναι ο αριθμός των ανθρώπων που θέτουν στις προτεραιότητες τους να επισκεφθούν καφέ, μπαρ, κλαμπ, ταβέρνες και εστιατόρια. Αυτό δημιουργεί μια νέα κατάσταση, επί της οποίας καλούνται να χτίσουν το μέλλον οι επαγγελματίες, οι οποίοι δηλώνουν απογοητευμένοι από την ανταπόκριση των καταναλωτών μετά το lockdown.

Η απογοήτευση φυσιολογικό συναίσθημα για έναν άνθρωπο που ζορίζεται, αλλά δεν δίνει λύσεις σε πραγματικά προβλήματα. Λύσεις δίνει η προσαρμογή. Με το σταδιακό άνοιγμα της αγοράς, που έχει, πλέον, ολοκληρωθεί, έχουν τεθεί σε εφαρμογή μια σειρά μέτρων για τη ρευστότητα (παράταση πληρωμής φόρων, ειδικά δάνεια, επιστρεπτέα προκαταβολή, πρόγραμμα συν-εργασία, αναστολή πληρωμής επιταγών και εγγραφής στον Τειρεσία κ.λπ.) που στοχεύουν στην επιβίωση των επιχειρήσεων και τη στήριξη των εργαζομένων. Ακόμη και αν τα μέτρα αυτά αποδειχθούν αποτελεσματικά, το μέλλον δεν μπορεί παρά να κερδηθεί με έναν καινούριο σχεδιασμό, που θα λαμβάνει υπόψιν του τα καινούρια δεδομένα. Τα χρήματα που κυκλοφορούν είναι λιγότερα και πιο πολύτιμα -ειδικά για όσους προετοιμάζονται για ένα δύσκολο χειμώνα-, ενώ η διάθεση για κοινωνικότητα περιορίστηκε και η καθημερινότητα βρήκε άλλες διεξόδους. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της παραλίας στη Θεσσαλονίκη, που διατηρεί τα απογεύματα και τα βράδια μέρος από τη ζωντάνια που είχε όταν όλα ήταν κλειστά, ενώ τα απορρίμματα που μαζεύει ο δήμος κάθε πρωί δείχνουν ότι η εικόνα δεν έχει σχέση με ό,τι συνέβαινε μέχρι πέρσι. Εξίσου χαρακτηριστικό είναι το ότι πολλοί καταναλωτές αποφεύγουν να ψωνίσουν ρούχα και παπούτσια, επειδή το να τα δοκιμάσουν δεν τους φαίνεται καλή ιδέα.

Αυτά είναι μηνύματα που καλούνται να αποκωδικοποιήσουν οι επιχειρηματίες της Θεσσαλονίκης. Σε αυτή τη διαδικασία οφείλουν να τους βοηθήσουν οι συλλογικοί φορείς. Μέχρι στιγμής δεν συμβαίνει ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Αντίθετα η ένταση συζητήσεων και αιτημάτων εξαντλείται στη δυνατότητα επιβίωσης των επιχειρήσεων με τη στήριξη της πολιτείας. Κάτι που προφανώς είναι συγκλονιστικά σημαντικό, αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά βραχυπρόθεσμο. Οι εξελίξεις νομοτελειακά θα είναι αρνητικές, αν δεν υπάρξει αλλαγή στρατηγικής, που θα περιλαμβάνει πολλά και διαφορετικά δεδομένα. Από την αλλαγή αντικειμένου και την αναπροσαρμογή των οικονομικών στόχων, μέχρι την ανάγκη συμπράξεων και συνεταιρισμών που θα ενισχύσουν το… ανοσοποιητικό σύστημα των μικρών επιχειρήσεων. Και πολλά άλλα…