του Αλέξανδρου Παπουτσή*
Το πρώτο βεβαιωμένο κρούσμα κορωνοϊού στην Ελλάδα έτυχε να εντοπιστεί στη Θεσσαλονίκη. Τύχη και ατυχία μαζί καθώς το γεγονός αυτό έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου έγκαιρα.
Η αλήθεια είναι – και το βεβαιώνει προσωπικά ο γράφων – πως στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης υπήρχε νωρίτερα μέριμνα για προπαρασκευαστικές ενέργειες. Λίγο η ενημέρωση των υπερκείμενων υγειονομικών αρχών, λίγο η εκτίμηση του κινδύνου, οδήγησαν σε αυξημένη εγρήγορση. Η πρώτη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της Ελληνικής Κυβέρνησης σχετικά με την πανδημία έδωσε το σήμα προετοιμασίας. Παραγγέλθηκαν έγκαιρα μάσκες, αντισηπτικά, αφίσες για όλη την πόλη ( μην ξεχνάτε ότι στη Θεσσαλονίκη αναρτήθηκαν μαζικά σε όλα τα δημόσια κτίρια και στις στάσεις του ΟΑΣΘ βασικές οδηγίες προφύλαξης πριν υπάρξει 2ο και 3ο κρούσμα).
Από εκεί και πέρα έλαβαν χώρα μία σειρά ενεργειών σε πρώτο χρόνο, δημιουργώντας θετική εντύπωση σε όλη τη χώρα και οδηγώντας πολλές φορές σε απόδοση ευσήμων. Απολυμάνσεις παντού, σε κτήρια, δρόμους, περιμετρικά των νοσοκομείων κοκ. Ενισχύθηκε άμεσα το πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι με προσωπικό υπηρεσιών που λόγω των εξελίξεων σταμάτησε να λειτουργεί. Δημιουργήθηκε επίσης άμεσα τηλεφωνική γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης, οργανώθηκαν τα συσσίτια και με προσφορές του ιδιωτικού τομέα, δημιουργήθηκαν νέες δομές για άστεγους. Παράλληλα ανακοινώθηκε δέσμη ελαφρυντικών μέτρων για τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις
Η μέχρι τότε υπέρ-αποτελεσματική Δημοτική Αστυνομία επιφορτίστηκε με νέα καθήκοντα επιτήρησης της κυκλοφορίας και διασφάλισης των μέτρων κοινωνικής απόστασης. Στο σημείο εκείνο, τέθηκε επιτακτικά το ζήτημα της Νέας Παραλίας της πόλης. Ακούστηκαν πλείστες όσες προσεγγίσεις όμως τη δεδομένη στιγμή, τη στιγμή της κρίσης, του βάρους της ευθύνης και της ορθολογικής στάθμισης, η εισήγηση του Δημάρχου προς την Πολιτεία ήταν συγκεκριμένη. «Περιορίστε την κυκλοφορία στη Νέα Παραλία, είναι ζήτημα δημόσιας υγείας». Μια φράση που εκτιμώ ότι αν μπορούσαμε να γυρίσουμε το χρόνο πίσω πολλοί ευρωπαίοι πολίτες θα ήθελαν να ακουστεί από τις δικές τους αρμόδιες αρχές.
Από το σημείο εκείνο ξεκίνησαν κάποιες αντιπολιτευτικές προσπάθειες τραβηγμένες από τα μαλλιά. «Βάλτε διόδια, επιτρέψτε την κίνηση με τον λήγοντα αριθμό του ΑΦΜ, οριοθετήστε πορείες με τροχονόμους, κόψτε εισιτήρια στην είσοδο» κ.α ευφάνταστα, τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία πολιτών συμφωνούσε με το μέτρο.
Η ανάγκη αντιπολίτευσης είναι κατανοητή, λογική, αναμενόμενη και για κάθε δημοκράτη επιθυμητή. Όταν δε αυτή είναι δομημένη, στιβαρή και με ερείσματα σε πραγματικές ολιγωρίες, διαχειριστικές ανεπάρκειες, λάθη και παραλείψεις βοηθά στην ποιότητα της διοίκησης και οδηγεί σε βελτίωση του τρόπου λήψης αποφάσεων και των ίδιων των αποφάσεων. Όταν είναι προσχηματική, ρηχή και αποσπασματική τότε το μόνο που πετυχαίνει είναι να δαπανά το χώρο και τον χρόνο των ΜΜΕ. Ας είναι όμως, δεν ενοχλεί κανέναν αυτό.
Το πνεύμα της Διοίκησης του Δήμου Θεσσαλονίκης στην αντιμετώπιση της πανδημίας ήταν και παραμένει ένα. Παρεμβαίνουμε, σηκώνουμε το βάρος της ευθύνης, ενεργούμε.
Σε ένα ζήτημα που αντιμετωπίζεται με επιστημονικούς - ιατρικούς όρους δεν χωρούν σχετικοποιήσεις, πολυτελείς διαβουλεύσεις και εύρεση ενός ελάχιστου κοινού παρονομαστή. Ή το κάνεις σωστά ή το κάνεις λάθος με ολέθρια αποτελέσματα. Ή δρας με βάση τη λογική, τις οδηγίες και τις συμβουλές ή διαμορφώνεις μία τριμελή επιτροπή με πέντε – έξι νοματαίους και αποφασίζεις τον Αύγουστο. Κάπως έτσι δυστυχώς η Ισπανία – μέχρι να τα βρούνε τα συγκυβερνώντα κόμματα και να αποφασίσουν, έχασε πολύτιμο χρόνο.
Πέραν όμως της υγειονομικής κρίσης στρατηγικής σημασίας επιλογή της Διοίκησης είναι η πλήρης αξιοποίηση του «νεκρού χρόνου» προς όφελος της πόλης. Όποιος κινείται σε αυτήν ή ενημερώνεται από τα ΜΜΕ θα παρατηρήσει έναν τηρουμένων των αναλογιών οργασμό. Διορθώνονται καθημερινά δρόμοι, πεζοδρόμια, λακκούβες, αλλάζονται λαμπτήρες, απομακρύνονται γκράφιτι από το δημόσιο χώρο, έργα και αναπλάσεις προχωράνε, κατεδαφίζονται επικίνδυνα κτίσματα, καθαρίζονται συστηματικά ολόκληρες περιοχές, επιδιορθώνονται οχήματα του στόλου καθαριότητας και αντικαθίσταται αστικός εξοπλισμός.
Ας αναρωτηθεί ο καλόπιστος αναγνώστης πότε είδε η πόλη ξανά τέτοια προσπάθεια συμμαζέματος, τέτοια καθημερινή και συστηματική προσπάθεια βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος; Ή πότε ξανά Διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης επέλεξε να δώσει όλες τις μάχες σε όλο το μέτωπο των ανοιχτών ζητημάτων – από το Μετρό και τον ΟΑΣΘ μέχρι τα σκουπίδια και την κυκλοφορία;
Το στοιχήματα είναι δύο. Πρώτο, να βρουν οι Θεσσαλονικείς μία καλύτερη πόλη από αυτή που άφησαν στην αρχή του lockdown. Δεύτερο, να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος - το μέλλον της πόλης θα κριθεί στο κατά πόσο, όσοι έχουν την εξουσία, είναι αποφασισμένοι να ενεργήσουν με σχέδιο και αμεσότητα ώστε να περιορίσουν τις οικονομικές συνέπειες.
* Ο Αλέξανδρος Παπουτσής είναι Πολιτικός Επιστήμονας, Σύμβουλος του Δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Ζέρβα
